Đại sứ Tredene Dobson: Chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn là khoảnh khắc New Zealand mong chờ hơn 2 năm qua

Trả lời phỏng vấn TG&VN nhân dịp Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thăm chính thức New Zealand từ 13-15/9, Đại sứ New Zealand tại Việt Nam Tredene Dobson đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm và chia sẻ về kỳ vọng, tiềm năng những bước phát triển của quan hệ song phương trong thời gian tới.

Xin Đại sứ đánh giá tầm quan trọng của chuyến thăm chính thức New Zealand của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn? Đại sứ có kỳ vọng gì với chuyến thăm này?

Thật vinh dự khi được đón Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đến thăm Aotearoa New Zealand! Chúng tôi đã mong chờ khoảnh khắc này hơn 2 năm qua. Mặc dù chúng ta đã tận dụng tối đa các trao đổi, tương tác trực tuyến, nhưng không gì có thể sánh bằng cuộc gặp trực tiếp, như người New Zealand vẫn thường nói là "kanohi ki te kanohi" (mặt đối mặt).

Chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn là cơ hội để phản ánh mối quan hệ Việt Nam-New Zealand đã đi được bao xa, vì đây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên kể từ khi quan hệ hai nước nâng cấp lên Đối tác chiến lược vào tháng 7/2020.

Trước đó, các bộ trưởng của hai nước đã có nhiều lần trao đổi bên lề các diễn đàn, hội nghị khu vực. Chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam tới Aotearoa New Zealand sẽ là cơ hội quý báu để điểm lại những tiến bộ mà chúng ta đã đạt được kể từ khi trở thành Đối tác chiến lược, đồng thời đưa ra định hướng tương lai và thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn tại các diễn đàn khu vực trong việc đối phó với một số thách thức chung, đặc biệt là nỗ lực phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Tôi cũng vui mừng tiết lộ rằng Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn sẽ nhận được một vinh dự rất đặc biệt khi được chào đón chính thức tại Quốc hội New Zealand với nghi thức Pōwhiri - một cách chào đón trang trọng của người Maori, thể hiện sự tôn trọng sâu sắc mà người dân Aotearoa New Zealand dành cho nhân dân Việt Nam.

Tôi tin chắc đó sẽ là một trải nghiệm ý nghĩa và đáng nhớ đối với Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn.

Đại sứ hãy chia sẻ một số ấn tượng của mình về những bước phát triển của quan hệ song phương Việt Nam-New Zealand trong những năm gần đây?

Tôi tự hào nói rằng cả hai nước đã không ngừng nỗ lực để thúc đẩy mối quan hệ tiếp tục đạt được những tiến triển vượt bậc trong những năm gần đây. Chúng tôi đã thành công duy trì các trao đổi chính trị cấp cao thường xuyên dưới hình thức trực tuyến, tiếp tục đà phát triển thương mại, củng cố hợp tác quốc phòng và an ninh, đồng thời mở rộng liên kết giáo dục, nắm bắt cơ hội cung cấp nhiều lựa chọn hình thức học trực tuyến hơn cho sinh viên.

Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 15 của New Zealand. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 2,39 tỷ NZD tính đến hết tháng 6/2022. Xuất khẩu của New Zealand sang Việt Nam tăng trưởng tốt trong một số sản phẩm, đặc biệt là trái cây tươi với mức tăng 18%. Thật tuyệt vời khi thấy những người bạn Việt Nam có thể thưởng thức các sản phẩm chất lượng cao của New Zealand quanh năm.

Và một dấu hiệu cho thấy thương mại song phương của hai nước chúng ta bổ sung cho nhau như thế nào là việc Việt Nam đã tăng 30% xuất khẩu máy móc sang New Zealand so với năm ngoái.

Tôi cũng muốn ghi nhận đà phát triển mạnh mẽ trong hợp tác quốc phòng và an ninh giữa hai nước trong thời gian gần đây. Việc thực hiện hiệu quả Thỏa thuận hợp tác và đào tạo lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình giữa New Zealand và Việt Nam, cũng như trao đổi quốc phòng cấp cao thường xuyên ở cả hai chiều, là minh chứng cho thấy hợp tác quốc phòng đang tiếp tục được tăng cường.

Bên cạnh đó, hai bên đang nỗ lực thực thi Thỏa thuận hợp tác về đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia giữa Bộ Công an Việt Nam và Cảnh sát New Zealand ký năm 2019, thông qua trao đổi thông tin thường xuyên và các chương trình đào tạo về chống rửa tiền.

Với tư cách là một người bạn tốt của Việt Nam, chúng tôi tự hào về cách thức Chương trình phát triển New Zealand tiếp tục hỗ trợ các mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, quản lý rủi ro thiên tai, xây dựng kỹ năng và năng lực.

New Zealand cũng đã đầu tư gần 2,2 triệu NZD kể từ tháng 6/2020 để chung tay cùng Việt Nam ứng phó với đại dịch Covid-19. Chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với chính phủ Việt Nam để hỗ trợ cả về y tế và đáp ứng kinh tế bằng cách cung cấp hỗ trợ tài chính cùng các khoản hỗ trợ khác cho hơn 9.000 lao động nữ (và gia đình) trên khắp Việt Nam, cho 130 trẻ em chậm phát triển trí tuệ, cũng như các thành viên của cộng đồng người khiếm thính Việt Nam.

Một trong những thành tựu nổi bật của hợp tác Việt Nam-New Zealand trong những năm gần đây là Chương trình phát triển của chúng tôi. Chúng tôi đã tận dụng chuyên môn của New Zealand trong lĩnh vực nông nghiệp, nghiên cứu thực vật và thực phẩm, cùng với ngành nông nghiệp "sở trường" của Việt Nam, để phát triển ba giống thanh long mới ở Việt Nam. Các đối tác địa phương của chúng tôi hiện đang trong quá trình thương mại hóa những giống mới đó.

Những loại trái cây chất lượng cao này đã được phát triển với khả năng kháng bệnh mạnh, tăng thời gian bảo quản, màu sắc và hương vị mới, hứa hẹn sẽ làm hài lòng người nuôi trồng và khách hàng tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới.

Doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để tiếp cận sâu hơn vào thị trường New Zealand hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên 2 tỷ USD vào năm 2024?

Việt Nam và New Zealand có lợi thế chia sẻ ba hiệp định thương mại tự do lớn (CPTPP, AANZFTA và RCEP), cũng như hợp tác với nhau trong các diễn đàn khu vực (APEC, ASEAN, EAS và ASEM), và gần đây nhất là Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF).

Những kết nối kinh tế khu vực và song phương sâu rộng này sẽ đảm bảo duy trì chuỗi cung ứng và giảm bớt các rào cản đối với thương mại quốc tế, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu bao gồm thực phẩm và thiết bị y tế.

New Zealand là một thị trường tự do và cởi mở. Chúng tôi biết rằng lợi thế của mình là tận dụng các sản phẩm, kỹ năng và chuyên môn do các đối tác thương mại của chúng tôi cung cấp, đặc biệt là ở những nơi có lợi thế cạnh tranh. Và Việt Nam, với năng lực sản xuất nổi tiếng thế giới, đáp ứng chính xác điều đó.

Vì vậy, tôi chắc chắn sẽ kêu gọi các công ty Việt Nam tìm hiểu kỹ về thị trường New Zealand, những gì người tiêu dùng cần và sau đó xem xét cách họ có thể tận dụng một số hiệp định thương mại tự do sẵn có.

Với mong muốn chứng kiến sự hợp tác giữa các doanh nghiệp hai nước được đẩy mạnh hơn nữa, tôi sẽ xem xét cách phía New Zealand có thể hỗ trợ tốt nhất cho điều này trong nhiệm kỳ của tôi tại Việt Nam. Ví dụ, có những cơ hội hợp tác tốt, trong đó hai nước chia sẻ các mối quan hệ thương mại, tiếp cận thị trường và các thỏa thuận thương mại, chẳng hạn như với Liên minh châu Âu (EU).

Khi Việt Nam nỗ lực tiến xa hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp New Zealand cũng có vị trí tốt để cung cấp các yếu tố đầu vào hay trung gian vào năng lực sản xuất của Việt Nam.

Vì vậy, cho dù gỗ New Zealand được sử dụng để sản xuất đồ nội thất tại Việt Nam trước khi xuất khẩu sang EU, hay chỉ là các doanh nghiệp Việt Nam muốn mở rộng thị trường, xuất khẩu và tham gia chuỗi cung ứng mới trong khu vực, thì mối quan hệ kinh tế chặt chẽ của hai nước cùng chung các tiêu chuẩn và tầm nhìn về hội nhập kinh tế tự do và rộng mở, sẽ có một nền tảng mạnh mẽ để tăng trưởng.

Nếu chúng ta cùng chỉ rõ tiềm năng to lớn cho các doanh nghiệp New Zealand và Việt Nam trong việc tăng cường hợp tác kinh doanh, đầu tư và phát triển mối quan hệ thương mại bổ sung cho nhau, chúng ta sẽ vượt qua mục tiêu 2 tỷ USD (khoảng 3,2 tỷ NZD) thương mại vào năm 2024.

New Zealand là một trong những lựa chọn hàng đầu của du học sinh Việt Nam. Chính phủ New Zealand đang có các học bổng và ưu đãi nào dành cho sinh viên Việt Nam?

Giáo dục vẫn là một nền tảng vững chắc trong mối quan hệ song phương của chúng ta và chúng tôi rất vui khi thấy hợp tác giáo dục giữa hai nước bắt đầu "nở rộ" trở lại sau thời gian gián đoạn bởi dịch Covid-19.

Việc thực hiện có hiệu quả Kế hoạch hợp tác chiến lược về giáo dục giai đoạn mới và thỏa thuận hợp tác đào tạo nghề đã thể hiện cam kết vững chắc của chúng ta trong việc tiếp tục phát triển hợp tác giáo dục Việt Nam-New Zealand ngày càng sâu rộng.

Ngay cả trong đại dịch Covid-19 khi hai nước đóng cửa biên giới, vẫn có những cơ hội đổi mới được mở ra. Các cơ sở giáo dục New Zealand ngày càng phát triển các lựa chọn linh hoạt tại Việt Nam như chương trình liên kết và các trung tâm nghiên cứu, đồng thời có nhiều cuộc trao đổi liên tục về việc học và xây dựng chương trình giảng dạy trực tuyến.

Giờ đây, với việc du lịch quốc tế mở cửa trở lại ở cả hai nước, cơ hội cho sinh viên Việt Nam được thụ hưởng trực tiếp hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới của New Zealand càng thêm rộng mở.

Tôi rất phấn khởi vì hàng năm chính phủ New Zealand đều cấp 30 suất học bổng sau đại học cho sinh viên Việt Nam. Chúng tôi cũng cung cấp nhiều học bổng đào tạo Anh ngữ cho viên chức (ELTO) và học bổng đào tạo ngắn hạn cho cả khu vực công và tư.

Các học bổng này nhắm đến các chuyên gia tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực ứng phó với biến đổi khí hậu, nông nghiệp, quản lý rủi ro thiên tai, năng lượng tái tạo và quản trị nhà nước.

Kể từ những năm 1990, hơn 355 sinh viên trẻ Việt Nam và 550 cán bộ đã theo học tại các trường đại học của New Zealand, nơi được xếp hạng tốp 3% hàng đầu thế giới và là nơi rèn luyện tư duy phản biện cùng khả năng sáng tạo.

Xin cảm ơn Đại sứ!