| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc, tháng 12/2021. |
"Cẩm nang" nhớ mãi
Nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, Đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Mỹ (nhiệm kỳ 1995-2000), Đại sứ Lê Văn Bàng nhận định, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có những đóng góp rất quan trọng trong quan hệ của Việt Nam với Hoa Kỳ.
Là người có những kỷ niệm sâu sắc với Tổng Bí thư khi là Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, ông Lê Văn Bàng nhớ lại: “Lúc đó, Tổng Bí thư đã hỏi chúng tôi vấn đề hội nhập quốc tế là thế nào, quan hệ với các nước thế nào. Tổng Bí thư cũng đồng ý với chúng tôi là chúng ta phải hội nhập với ‘sông lớn, biển lớn’, đúng như bây giờ ngành Ngoại giao chúng ta đã và đang thể hiện những điều đó”.
Năm 2015, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có chuyến thăm Hoa Kỳ. Ông Lê Văn Bàng nhấn mạnh, chuyến thăm năm đó mang ý nghĩa lịch sử đối với quan hệ hai nước, cũng như đối với nhân loại, là một mốc lịch sử trong ngoại giao của Việt Nam.
Sau này, Tổng Bí thư vẫn tiếp tục theo dõi và đóng góp rất nhiều trong phát triển quan hệ với Hoa Kỳ. Năm 2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đón Tổng thống Mỹ Joe Biden sang năm, nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Đại sứ Lê Văn Bàng chia sẻ: “Chúng tôi luôn coi Tổng Bí thư là một người Thầy, một người chúng tôi rất kính trọng và luôn học tập theo. Những cán bộ ngoại giao như chúng tôi rất biết ơn Tổng Bí thư vì những gì ông đã làm cho Ngành. Những lời dặn, bài viết của Tổng Bí thư đối với ngành Ngoại giao, nhất là phong cách ngoại giao mang bản sắc cây tre Việt Nam là cẩm nang mà chúng tôi sẽ ghi nhớ mãi mãi.
Đó là những tâm huyết mà Tổng Bí thư đã đúc rút trong lịch sử ngoại giao của dân tộc và hiện nay rõ ràng đưa ngoại giao Việt Nam lên tầm quốc tế. Rất nhiều nước phải học tập và chúng ta cũng rất thành công”.
Tâm huyết với đối ngoại
Nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn chia sẻ, ông được vinh dự tiếp xúc với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần, đặc biệt trong thời gian làm Đại sứ Việt Nam tại Nga và được đón Tổng Bí thư sang thăm chính thức Liên bang Nga.
Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn kể: “Tổng thống Nga Vladimir Putin lúc đó đánh giá rất cao vai trò lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với Đảng Cộng sản Việt Nam. Nga đánh giá cao những nỗ lực hội nhập với thế giới của Việt Nam, đất nước ngày càng được bạn bè quốc tế tôn trọng và khâm phục. Điều đó khẳng định chính sách đối ngoại đúng đắn của Việt Nam từ xưa đến nay”.
Đặc biệt, Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn ấn tượng với Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng diễn ra vào sáng 14/12/2021. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Sự kiện này có ý nghĩa rất quan trọng bởi đây là lần đầu tiên Đảng ta tổ chức hội nghị về công tác đối ngoại với quy mô toàn quốc.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên cơ sở vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa và phát huy truyền thống, bản sắc đối ngoại, ngoại giao và văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới, tư tưởng tiến bộ của thời đại, Việt Nam đã xây dựng nên một trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc, độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam", "gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển", thấm đượm tâm hồn, cốt cách, khí phách của dân tộc Việt Nam.
Để góp phần xứng đáng cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ nặng nề nhưng cũng rất đỗi vẻ vang, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gợi mở, cần tiếp tục thường xuyên theo dõi, nghiên cứu, nắm chắc diễn biến tình hình để kịp thời đổi mới tư duy và có giải pháp thích hợp trong công tác đối ngoại.
Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn cũng tâm đắc với mong muốn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng rằng đối ngoại Việt Nam nói chung và ngoại giao Việt Nam nói riêng phải tiến phải từng bước hiện đại hóa, chuẩn hóa cán bộ để làm sao cán bộ ngoại giao chúng ta ngang tầm với cán bộ ngoại giao thế giới.
"Ngoại giao mang bản sắc cây tre Việt Nam"
Phân tích trường phái “Ngoại giao mang bản sắc cây tre Việt Nam”, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đại sứ Dương Văn Quảng nhấn mạnh đến ba thành tố “gốc, thân và ngọn” của cây tre.
Theo Đại sứ, gốc ở đây chính là truyền thống của đất nước mà ông cha ta để lại, vô cùng quý giá. Truyền thống đó là hòa hiếu, là bản lĩnh và nghệ thuật ngoại giao từ Hội nghị Geneva, Hội nghị Paris…
Thân cây tre là lợi ích quốc gia dân tộc, thể hiện quan điểm của chúng ta với thế giới, do vậy, thân phải gắn vào gốc một cách vững chắc, phải bền bỉ để giữ cho cây tre đứng vững nhưng đồng thời giúp ngọn cây tre uyển chuyển.
Ngọn uyển chuyển chính là nghệ thuật ngoại giao “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, chúng ta phải hiểu được tinh thần này thì mới có thể phát huy được tất cả những truyền thống ngoại giao và bản sắc ngoại giao của Việt Nam.
Đại sứ Dương Văn Quảng không quên những lời gửi gắm tới các cán bộ ngoại giao của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mỗi khi Tổng Bí thư tham dự các kỳ Hội nghị Ngoại giao. Trong đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh rằng ngoại giao hiện đại không thể quên truyền thống. Ngoại giao phải xuất phát từ lợi ích quốc gia dân tộc, đồng thời ngoại giao thời nay phải có kiến thức mới, phương pháp mới và bắt buộc phải làm nghiên cứu. Chúng ta hiểu thế giới mới có thể đàm phán được với họ.