| Đảo Phuket của Thái Lan mở cửa đón khách du lịch quốc tế từ tháng 7/2021 theo mô hình Hộp cát Phuket. (Nguồn: Bangkok Post) |
Ngành du lịch nói riêng và cả nền kinh tế Thái Lan nói chung trải qua nhiều khó khăn và thách thức 12 tháng qua, nhưng bước đầu, quốc gia này đã gặt hái những thành quả ngọt ngào.
Vào ngày 1/7/2021, Thủ tướng Thái Lan, Tướng Prayut Chan-o-cha, chào đón những du khách nước ngoài đầu tiên đến đất nước này theo chương trình Hộp cát Phuket. Dự án mang theo hy vọng của ngành du lịch đất nước Chùa Vàng sau gần 16 tháng “đóng băng” do đại dịch Covid-19.
Con đường Thái Lan trở thành quốc gia Đông Nam Á đầu tiên mở cửa trở lại du lịch kể từ khi đóng cửa biên giới vào tháng 3/2020 rất gian nan. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch mở cửa trở lại toàn bộ đất nước, dự kiến vào cuối tháng 10 tới, đã ghi nhận những tín hiệu tích cực.
Visa du lịch đặc biệt
Covid-19 “hạ cánh” xuống Thái Lan khá sớm. Ngày 13/1/2020, Thái Lan trở thành quốc gia đầu tiên bên ngoài Trung Quốc xác nhận có ca dương tính.
Đến tháng 3, chính phủ ban bố tình trạng khẩn cấp. Các lệnh cấm du lịch nghiêm ngặt được áp dụng. Hoạt động du lịch “đứng hình”.
Với nỗ lực phòng dịch, từ tháng 5-9/2020, trong làn sóng Covid-19 đầu tiên, Thái Lan không để xảy ra lây nhiễm tại địa phương. Thành công này khuyến khích nỗ lực kích thích du lịch dài ngày với việc ra mắt Thị thực du lịch đặc biệt (Special Tourism Visa) vào tháng 10/2020.
Trong 9 tháng tiếp theo, Thái Lan tăng cường nỗ lực khôi phục hoạt động du lịch trong nước, góp phần đẩy lùi những khó khăn trong nền kinh tế.
Ngành kinh tế du lịch thời Covid-19
Năm 2019, Thái Lan là quốc gia thu hút nhiều du khách nước ngoài nhất Đông Nam Á, đạt 39,8 triệu lượt khách - cao hơn gấp đôi so với con số 19,2 triệu lượt khách năm 2011. Chi tiêu của khách du lịch cũng tăng theo.
Ngành công nghiệp không khói đóng góp 12% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2019 và sử dụng 20% lực lượng lao động. Tầm quan trọng của những con số này càng được nhấn mạnh bởi Thái Lan có nền kinh tế lớn thứ hai ở Đông Nam Á, sau Indonesia.
Tuy nhiên, Covid-19 bùng phát. Với việc đóng cửa biên giới, tăng trưởng kinh tế của đất nước ghi nhận mức âm 6,1% vào năm 2020 (năm 2019 tăng 2,3%). Đây là đợt suy thoái kinh tế mạnh nhất của quốc gia này kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998.
Việc phục hồi du lịch, tạo ra nguồn thu ngoại hối và thuế cho chính phủ, mang lại việc làm và thoát nghèo cho nhiều người, trở thành ưu tiên hàng đầu.
Những yếu tố này giải thích cho quá trình chính trị hóa du lịch sau đó, với việc Thủ tướng Chính phủ đóng một vai trò rất rõ ràng trong việc mở cửa trở lại các sân bay. Nó cũng giải thích lý do tại sao Thủ tướng đích thân chào đón du khách trên chuyến bay quốc tế đầu tiên của Phuket kể từ tháng 3/2020.
Hộp cát Phuket
Việc khôi phục du lịch Thái Lan được khởi động bằng dự án Hộp cát Phuket. Chương trình được chính phủ, các quan chức y tế và hội đồng du lịch phối hợp thực hiện trong nhiều tháng.
Mặc dù bị chỉ trích vì quá phức tạp, Hộp cát Phuket là một dấu mốc quan trọng đối với ngành du lịch Đông Nam Á.
Phuket được chọn để tổ chức chương trình du lịch thí điểm vì bốn lý do: Đây là một hòn đảo biệt lập, có sân bay và cơ sở hạ tầng y tế tốt. Thêm vào đó, đây còn là một điểm đến du lịch nổi tiếng khi chỉ trong năm 2019 đã thu hút 10,5 triệu lượt du khách.
Theo mô hình Hộp cát Phuket, khách du lịch nước ngoài từ 66 quốc gia và vùng lãnh thổ đã được tiêm phòng được phép đến Phuket mà không cần kiểm dịch. Du khách phải ở trên đảo 14 ngày trong một khách sạn được công nhận trước khi xét nghiệm Covid-19.
Một vài tuần sau, chương trình Samui Plus cho phép các đảo Koh Samui, Koh Pha Ngan và Koh Tao vận hành theo mô hình Hộp cát, mặc dù các quy tắc khác nhau một chút.
| Bất chấp những hạn chế của Hộp cát Phuket, mô hình này đã được các chính phủ Đông Nam Á khác nắm bắt khi làn sóng lây nhiễm do biến thể Delta bắt đầu lắng xuống. (Nguồn: AFP) |
Tiện ích mở rộng 7 + 7
Một tháng sau, chương trình "Phuket Sandbox 7 + 7 Extension" bắt đầu được áp dụng.
Theo mô hình này, du khách dành 7 ngày ở Phuket có thể di chuyển đến 8 điểm đến trên đảo khác - bao gồm Koh Samui, Koh Phi Phi và Ko Pha Ngan - để hoàn thành chuỗi 7 ngày thứ hai trong thời gian 14 ngày lưu trú bắt buộc trước khi đi du lịch các nơi khác ở Thái Lan.
Mặc dù Hộp cát Phuket được quảng bá rầm rộ trên toàn cầu nhưng số lượng khách tham gia không được như kỳ vọng.
Trong tháng đầu tiên, có 18.060 lượt khách. Ba tháng tiếp theo, chương trình chỉ chào đón 47.610 lượt khách.
Khách du lịch phàn nàn về thủ tục hành chính và các quy định khá phức tạp của Hộp cát.
Trong khi đó, 1 tháng sau khi triển khai Hộp cát Phuket, Thái Lan trải qua làn sóng lây nhiễm Covid-19 đầu tiên, đạt đỉnh điểm là ngày 12/8/2021 với 22.782 ca ghi nhận trong ngày. Biến thể Delta tràn qua Đông Nam Á và khả năng thu hút khách du lịch trong khu vực giảm dần.
Tuy nhiên, bất chấp những hạn chế của Hộp cát Phuket, mô hình này đã được các chính phủ Đông Nam Á khác học tập khi làn sóng lây nhiễm do biến thể Delta bắt đầu lắng xuống.
Indonesia đẩy nhanh chương trình tiêm vaccine trên đảo Bali, mặc dù việc mở cửa trở lại bị trì hoãn cho đến tháng 3/2022. Langkawi ở Malaysia và Phú Quốc ở Việt Nam đã tổ chức chương trình Hộp cát thí điểm cho khách du lịch đã tiêm chủng.
Mặc dù số lượng du khách giảm, cả hai dự án đều cho phép các sân bay và cơ quan quản lý du lịch thử nghiệm các giao thức mới. Điều này mở đường cho Việt Nam và Malaysia mở cửa trở lại vào tháng 3 và 4/2022.
Xét nghiệm và đi
Ngoài Hộp cát Phuket, Thái Lan triển khai thêm một dự án khác. Vào ngày 1/11/2021, chương trình Test & Go (Xét nghiệm và đi) ra mắt.
Theo đó, những khách đã được tiêm chủng phải đăng ký trước để được cấp Thẻ Thái Lan. Khi được chấp thuận, bạn cần phải đặt trước (và trả tiền trước) cho một đêm nghỉ tại một khách sạn cụ thể để chờ kết quả xét nghiệm PCR khi tới nơi.
Nếu kết quả âm tính, du khách được tự do khám phá đất nước Chùa Vàng. Nhưng nếu một thành viên của nhóm hoặc một người tiếp xúc gần trên máy bay có kết quả dương tính, cả đoàn phải tới khách sạn cách ly.
Trong khi Hộp cát Phuket chỉ giới hạn ở Phuket, Test & Go cho phép khách du lịch đến các sân bay được chọn, bao gồm cả Bangkok, và diễn ra vào thời điểm mùa du lịch cao điểm.
Test & Go mang lại kết quả ngay lập tức. Trong tháng đầu tiên, Thái Lan đã đón 91.260 lượt khách - nhiều hơn đáng kể so với chương trình Hộp cát Phuket trong 4 tháng. Vào tháng 12, lượng khách tăng lên 230.500.
Các ứng dụng cho Test & Go tạm thời bị đình chỉ khi bắt đầu làn sóng Covid-19 do Omicron nhưng được khởi động lại vào đầu năm 2022. Ngày 1/5/2022, Thái Lan bỏ yêu cầu bắt buộc xét nghiệm PCR đối với người nhập cảnh.
Cũng trong tháng này, 521.420 lượt khách đã đến quốc gia này.
6 tháng đầu năm, Thái Lan đã đón 1,9 triệu lượt khách du lịch, tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2021.
Nước này dự tính có tối thiểu 7 triệu du khách vào năm 2022 và tăng lên 20 triệu vào năm 2023 - vượt qua con số năm 2011.
Đúng một năm kể từ ngày khởi động Phuket Sandbox, vào ngày 1/7/2022, quy trình đăng ký Thẻ thông hành Thái Lan không còn được áp dụng. Quốc gia này cũng bãi bỏ quy định về đeo khẩu trang, cho phép các quán bar mở cửa muộn.
Từ “hố sâu của sự tuyệt vọng” vào tháng 7/2021, ngành du lịch Thái Lan thực sự khởi sắc. Khu vực này hiện đã mở cửa hoàn toàn cho du lịch trong nước và quốc tế.
Tuy nhiên, thách thức trước mắt còn rất lớn. Trung Quốc, thị trường khách du lịch chính của khu vực, vẫn đóng cửa, giá vé máy bay cao và một số sân bay quá tải vào thời gian cao điểm. Bên cạnh đó là nỗi lo lạm phát, lãi suất tăng và tiền tệ đang suy yếu.
Mặc dù vậy, Covid-19 vẫn đang là nỗi ám ảnh lớn nhất. Singapore và Indonesia đã cảnh báo về số lượng người lây nhiễm gia tăng, và ngành công nghiệp du lịch sẽ đối mặt khó khăn khi các chính phủ có thể áp đặt các hạn chế mới trong những tháng tới.