Đưa nhạc kịch đến với diễn viên không chuyên

Chào tay sáo Flute Minh Hoa. Đến gặp một tay sáo để hỏi về nhạc kịch có vẻ hơi “tréo ngoe”?

Cũng không đến nỗi, nhưng hẳn là bạn đang quan tâm đến những dự án nhạc kịch của tôi. Nhà báo thường không làm điều gì họ cho là thừa. (cười)

Vậy, chị đánh giá thế nào về thể loại nhạc kịch trong đời sống nghệ thuật Việt Nam?

Theo tôi được biết, vở nhạc kịch Việt Nam đầu tiên được biết đến là vở nhạc kịch Cô Sao, được cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận viết năm 1965. Và hiện nay, nhạc kịch hiện đại (hay còn gọi là nhạc kịch Broadway) là thể loại mà nhiều nhà hoạt động nghệ thuật thích làm.

Tuy nhiên, hầu hết các vở nhạc kịch đều chỉ dành cho người lớn, chỉ có vở “Cô bé bán diêm” diễn ra vào dịp Noel cách đây ít lâu phù hợp với lứa tuổi nhỏ, nhưng cốt truyện lại dựa theo cốt truyện cùng tên của nhà văn Đan Mạch Andersen.

Với kinh nghiệm hơn 20 năm làm bạn với cây sáo Flute, việc biên kịch nhạc kịch của chị có vẻ như là đang “đá lấn sân” nhỉ?

Đúng là tôi đang “đá lấn sân” bởi chưa từng được đào tạo về thể loại này. Ở Việt Nam, nhạc kịch gần như là sân chơi dành cho dân chuyên nghiệp. Dù là dân nghiệp dư trong sáng tác thể loại này, nhưng vì yêu mến nó và đặc biệt là nhận thấy đề tài cho nhạc kịch của trẻ em còn quá ít ỏi nên tôi vẫn “đánh bạo” viết kịch để các bé không chuyên cũng có cơ hội tham gia các vở diễn. Có thể gọi tôi là người sáng tác không chuyên viết nhạc kịch cho các diễn viên không chuyên cũng được.

Chị có gặp nhiều khó khăn không khi bắt tay sản xuất một vở nhạc kịch?

Do đặc thù công việc là một nhạc công trong dàn nhạc chuyên biểu diễn thể loại opera, ballet..., cùng với tình cảm đặc biệt dành cho trẻ nhỏ, từ lâu tôi đã nảy sinh ý tưởng viết nhạc kịch cho lứa tuổi thiếu nhi. Tuy nhiên, mới đây, tôi mới có điều kiện bắt tay vào dựng vở cho tác phẩm đầu tay của mình là vở “Ông già Noel bị bắt cóc”, được công diễn vào dịp Giáng sinh vừa qua.

Vở kịch này đã được tôi “thai nghén” và viết xong từ năm 2012, nhưng đến tận cuối năm vừa qua, tôi và chị Trần Tố Quyên, Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Nghệ thuật FFC cùng các đồng nghiệp tại Trung tâm Nghệ thuật mới chính thức dàn dựng vở kịch. Điều tuyệt vời là vở kịch được trình diễn bởi hơn 200 diễn viên, là các thầy cô và các em học sinh của Trung tâm FFC, trong đó có rất nhiều bé mới chỉ lên 3 tuổi.

Là “đứa con tinh thần” đầu tiên, hẳn với chị, vở nhạc kịch này có điều gì đó rất đặc biệt?

Nội dung vở nhạc kịch nói về ông già Noel bị bắt cóc bởi các thế lực ma quỷ. Những con ma mải chơi đêm Halloween bị kẹt lại hạ giới. Các tình huống của vở nhạc kịch xoay quanh hành trình tìm kiếm và đấu tranh giữa các thiên thần và ma quỷ để đưa ông già Noel trở về.

Có thể nói, điều khiến tôi tâm đắc nhất ở vở nhạc kịch đầu tay này là nó đưa được tất cả các môn học ngoại khóa của các bé (từ các môn vận động như võ, yoga… đến các môn nghệ thuật như nhảy, múa, hát, âm nhạc và cả môn mỹ thuật) vào trình diễn. Tôi rất hài lòng vì môn mỹ thuật (rất hiếm khi, thậm chí có thể là chưa từng được đưa vào một vở nhạc kịch) đã có cơ hội được xuất hiện trên sân khấu trong vở Ông già Noel bị bắt cóc.

Với dàn diễn viên có số lượng và độ tuổi đều đặc biệt như vậy, hẳn chị và ê-kíp làm chương trình gặp không ít khó khăn trong quá trình dựng vở?

Đó là điều đương nhiên, nhất là với các diễn viên nhí. Việc tập luyện đã diễn ra vô cùng vất vả vì các con còn phải đi học chính khóa ở trường, thời gian tập luyện hoàn toàn tranh thủ. Có những bé đang tập lại khóc đòi bố mẹ là chuyện bình thường. Thật may, các thầy cô ở FFC rất giỏi dỗ dành và khuyến khích nên cuối cùng các con đã làm được và làm rất tốt.

Một cái khó nữa khi thực hiện vở nhạc kịch này là phải kết hợp các lớp học nghệ thuật với nhau, phải kết nối các tiết mục đơn lẻ do các nhóm diễn viên đơn lẻ của các môn nghệ thuật thành một vở diễn xuyên suốt. Kinh phí dành cho vở kịch cũng không nhiều nên để thực hiện vở nhạc kịch này là nỗ lực vô cùng lớn của tất cả giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh.”

Thông điệp mà chị muốn chuyển tải tới khán giả, và đặc biệt là lứa tuổi thiếu nhi, qua vở nhạc kịch này là gì?

Bên cạnh mong muốn đưa được các hoạt động ngoại khóa của trẻ em lên sân khấu, điều tôi luôn đau đáu là phải làm sao đưa được tính nhân văn vào cốt truyện.

Bác Hồ có câu: “Hiền dữ đâu phải do tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Đây chính là cách tôi dùng để giải quyết mâu thuẫn trong vở nhạc kịch một cách hợp lý và chuyển tới các em thông điệp sống chan hòa, vị tha và nhân ái.

Chẳng hạn như trong vở “Ông già Noel bị bắt cóc”, tôi đề cao tính nhân hậu, dũng cảm và cả trí tuệ của những thiên thần nhỏ bé. Chính sự bao dung của những thiên thần bé nhỏ đã cảm hóa được đám ma quỷ.

Sau thành công của “Ông già Noel bị bắt cóc”, hẳn chị đang ấp ủ nhiều ý tưởng táo bạo khác?

Sắp tới, tôi dự định viết một kịch bản mới cho lứa tuổi mầm non, trong đó sẽ có sự tham gia biểu diễn của cả những người thân của các bé. Vở nhạc kịch này sẽ chủ yếu sử dụng các ca khúc có sẵn trong kho tàng nhạc Việt Nam để các con thêm trân trọng những giá trị nghệ thuật truyền thống.

Ngoài ra, Tết Nguyên đán cũng là nguồn cảm hứng cho tôi và tôi biết mình sẽ phải viết một vở nhạc kịch về cái Tết cổ truyền của dân tộc. Tôi luôn mong các bé được diễn những vở nhạc kịch với các tích Việt Nam chứ không phải của nước ngoài. Vì thế, những tích truyện như Bánh chưng, Bánh dày cũng có thể sẽ được đưa vào vở nhạc kịch này.

Xin cảm ơn chị và chúc những dự định tốt đẹp của chị sẽ trở thành hiện thực trong năm mới Đinh Dậu này!