| Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif và Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU Federica Mogherin tại Hội đồng EU tại Brussels, Bỉ, ngày 15/5/2018. (Nguồn: Getty Images) |
Phát biểu với báo giới trước thềm cuộc họp với các ngoại trưởng của Anh, Pháp, Đức (các nước đã tham gia ký hết thỏa thuận hạt nhân Iran), bà Mogherini khẳng định, EU sẽ tiếp tục ủng hộ thỏa thuận hết mức có thể, bằng mọi công cụ và tất cả ý chí chính trị của các bên tham gia ký kết.
Dự kiến, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, người đang có chuyến thăm châu Âu, sẽ có cuộc gặp với giới chức EU tại Thủ đô Brussels (Bỉ) trong ngày 13/5 nhằm thảo luận vấn đề Iran. Tuy nhiên, bà Mogherini cho biết hiện chưa có kế hoạch cụ thể cho cuộc gặp này.
Hồi tuần trước, các nước châu Âu tham gia ký kết thỏa thuận hạt nhân Iran đã khẳng định, muốn bảo toàn thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) ký với Iran hồi năm 2015 và bác bỏ mọi "tối hậu thư" từ Tehran sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo này điều chỉnh một số biện pháp hạn chế chương trình hạt nhân của quốc gia này, dù vẫn duy trì tuân thủ văn kiện này. Động thái của Iran được xem là nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào nước này, sau khi Washington rút khỏi JCPOA hồi năm ngoái.
Theo Thỏa thuận JCPOA, Iran hạn chế chương trình hạt nhân mà phương Tây lo ngại có thể sẽ dẫn tới việc chế tạo bom hạt nhân. Đổi lại, các quốc gia phương Tây đồng ý gỡ bỏ mọi biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran.
Tháng 5/2018, Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran với lý do nội dung thỏa thuận "quá hào phóng" với Iran, không siết chặt các hoạt động thử tên lửa đạn đạo hay hạn chế việc Iran tham gia vào các cuộc xung đột trong khu vực. Theo đó, Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Tehran.
Sau động thái này của Washington, các quốc gia châu Âu đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thỏa thuận. Liên minh châu Âu (EU) đã thông báo thiết lập Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại để đảm bảo duy trì các hoạt động thương mại với Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước Cộng hòa Hồi giáo này trong bối cảnh Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế này vẫn chưa đi vào hoạt động và Iran nhiều lần thể hiện sự mất kiên nhẫn đối với EU.