EVFTA: Sau ký kết, điều gì sẽ đến?

Chiều 1/7, một ngày sau khi Hiệp định EVFTA được ký kết, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Phòng Thương mại châu Âu (EuroCham) tổ chức tọa đàm “The EVFTA: What happens next?” nhằm trao đổi với các doanh nghiệp về những điểm chính, những cơ hội và thách thức của EVFTA, những gợi ý cho doanh nghiệp để tận dụng được lợi ích từ hiệp định mang lại.

Hiệp định với cam kết cao nhất

Phát biểu tại sự kiện, ông Nicolas Audier - Chủ tịch EuroCham nhấn mạnh, sau nhiều năm đàm phán, Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã tiến hành ký kết Hiệp định EVFTA, hiệp định được kỳ vọng sẽ tạo ra “con đường thông thoáng” với nhiều cơ hội hợp tác mới sâu rộng cho cộng đồng doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam, qua đó thúc đẩy tăng trưởng thương mại, đầu tư giữa hai bên.

Sau khi hai bên ký kết, EVFTA còn phải đợi để được Quốc hội Việt Nam và Nghị viện châu Âu phê chuẩn (kỳ vọng trong năm 2019) và chính thức có hiệu lực từ tháng 1/2020. Chủ tịch EuroCham cũng chia sẻ, đơn vị này cam kết sẽ thực hiện các hành động để EVFTA được ưu tiên hàng đầu trong các chương trình nghị sự của Nghị viện châu Âu nhằm thúc đẩy sớm việc phê chuẩn hiệp định.

EVFTA kết nối thị trường rộng lớn với hơn 600 triệu dân (hơn 500 triệu nguời dân châu Âu và hơn 100 triệu nguời Việt Nam) với những thỏa thuận về thương mại, đầu tư, xuất nhập khẩu hàng hóa, lao động, công đoàn, biến đổi khí hậu... và được đánh giá là hiệp định có những cam kết cao nhất trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà cả Việt Nam và EU ký với các đối tác.

Chủ tịch EuroCham khẳng định: “Là hiệp định được thiết kế cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ chứ không phải các công ty đa quốc gia, sau khi ký kết, để doanh nghiệp được tiếp cận các thủ tục đầu tư đơn giản và đúng cách theo cam kết EVFTA, EuroCham sẽ có những hướng dẫn cụ thể cho các công ty muốn đến làm ăn, đầu tư tại Việt Nam, thúc đẩy tối đa hoạt động giao thương giữa hai bên”.

Đồng quan điểm với đại diện lãnh đạo EuroCham, tại sự kiện, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI cho biết, EVFTA với những ưu đãi về thuế quan mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang EU.

Theo ông Lộc, đối với xuất khẩu của Việt Nam, ngay khi Hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU. Sau 07 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với 99,2% số dòng thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Đối với khoảng 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, EU cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.

“Đó là những lợi thế và cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp và thuế không còn là trở ngại mà thậm chí còn là lợi thế bởi vì lộ trình giảm thuế và cam kết cắt giảm thuế trong EVFTA là cao nhất trong các FTA hiện nay Việt Nam ký với các đối tác”, ông Lộc nhấn mạnh.

Các quy định về thuế trong EVFTA chính là động lực mới, là cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam hưởng lợi không chỉ trong xuất khẩu mà còn mở ra cơ hội cho doanh nghiệp điều kiện nhập khẩu các loại máy móc, công nghệ tiên tiến hiện đại với giá cả hợp lý, nâng cao trình độ công nghệ để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Biến thách thức thành cơ hội

Ngoài ra, cũng theo ông Lộc, các quy định ngoài thuế như quy định về lao động, công đoàn, đầu tư mua sắm công, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, sở hữu trí tuệ... trong EVFTA tương đương với cam kết trong Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) hoặc thậm chí cao hơn. Đây thực sự là những thách thức rất lớn, nhưng, nếu vượt qua được nó, Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng sẽ thực sự đạt tới một đỉnh cao mới và vươn lên sánh ngang bằng với các doanh nghiệp ở các nước phát triển trên thế giới.

“Đáp ứng các cam kết trong EVFTA cũng chính là động lực, áp lực để cải cách và hoàn thiện thể chế”, ông Lộc nhấn mạnh.

Tuy nhiên, cũng theo ông Lộc, tận dụng cơ hội từ EVFTA hiệu quả hay không là do bản thân các doanh nghiệp, bởi thực tế thì hiện nay, với các FTA đã ký, doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ tận dụng được 40% lợi ích trong khi các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tận dụng được 70%.

Để phổ biến EVFTA tới đông đảo cộng đồng doanh nghiệp hai bên, cả VCCI và EuroCham sẽ mở các khóa đào tạo, kết hợp với các hiệp hội doanh nghiệp để triển khai cụ thể tới từng doanh nghiệp, cung cấp tài liệu hướng dẫn về từng ngành hàng cụ thể.

Ngoài ra, được biết, bên cạnh tuyên truyền phổ biến về EVFTA, EuroCham sẽ hỗ trợ đào tạo doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam với mục tiêu trọng tâm là nâng cao năng lực quản trị.

Tại sự kiện, lãnh đạo VCCI và lãnh đạo EuroCham đều chia sẻ về việc sẽ thành lập Hội đồng doanh nghiệp hỗn hợp Việt Nam - EU (trên cơ sở Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - EU đã có) để tuyên truyền sâu rộng và hiệu quả hơn cho các doanh nghiệp hai bên biết và có thể được hưởng lợi từ EVFTA.

Trong phần tọa đàm, đại diện VCCI và EuroCham đã trả lời những câu hỏi từ đại diện cộng đồng doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực như: dược phẩm, ô tô, truyền thông, giáo dục, da giày, dệt may, cà phê... liên quan tới việc làm thế nào để thực hiện đúng các quy định của EVFTA và tận dụng được các ưu đãi từ thuế, đầu tư để cùng hưởng lợi từ hiệp định.