Theo thông báo được đưa ra cách đây vài giờ, Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC) thuộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã vừa quyết định tăng lãi suất lần đầu tiên trong năm 2016, đồng thời dự báo sẽ có 3 lần tăng lãi suất trong năm 2017, mỗi lần tăng 0,25% (tăng so với con số dự báo 2 lần được đưa ra hồi tháng 9). Theo dự báo, đến năm 2018 lãi suất liên bang sẽ ở mức 2,125%.
Sau cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày (13,14/12), cơ quan này nhận định “các điều kiện về thị trường lao động và lạm phát đã diễn ra đúng như mong đợi”, cho phép FED tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25%. Tất nhiên, trước cuộc họp chính sách cuối cùng trong năm của FED, lần tăng lãi suất này gần như đã rõ mười mươi.
Như vậy mức mục tiêu cho lãi suất liên bang (tức lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng) nằm trong khoảng 0,5 – 0,75%.
| Chủ tịch FED Janet Yellen tuyên bố tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25%.(Nguồn: Heraldonline) |
“Những thông tin gần đây cho thấy thị trường lao động đã tiếp tục mạnh lên và kể từ giữa năm đến nay các hoạt động kinh tế đang mở rộng với tốc độ vừa phải. Thị trường việc làm tăng trưởng vững vàng, chi tiêu tiêu dùng gia tăng vừa phải, tuy nhiên hoạt động đầu tư của doanh nghiệp vẫn còn tương đối yếu”, trong thông báo của FED đã nhận định như vậy.
Bất chấp những rủi ro từ kinh tế toàn cầu, kinh tế Mỹ đang khởi sắc và tiến gần hơn đến các mục tiêu mà FED đề ra. Trung bình năm 2016, mỗi tháng có thêm 180.000 việc làm mới được tạo ra, tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 4,6% trong tháng 11 (thấp nhất trong 9 năm qua). Tỷ lệ lạm phát sắp chạm mốc mục tiêu 2% mà Cơ quan quyền lực lớn nhất về quyết định chính sách tiền tệ Mỹ đã đề ra.
Tỷ lệ lạm phát của nước Mỹ đang tiến tới mốc mục tiêu 2% mà FED đề ra, trong khi tỷ lệ thất nghiệp ngày càng giảm sâu, đặc biệt tình hình càng trở nên “tươi sáng hơn” khi Tổng thống đắc cử Donald Trump đã cam kết sẽ cắt giảm thuế và tăng đầu tư cơ sở hạ tầng. Tất cả những diễn biến này đã khiến FED đi đến quyết định thắt chặt chính sách tiền tệ nhanh hơn.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump nhiều lần đã công kích Chủ tịch FED Janet Yellen giữ lãi suất ở mức thấp là để giúp đảng Dân chủ và Chính phủ đương nhiệm. Bà Yellen đã chối bỏ lời buộc tội này. Giờ đây, khi lãi suất tăng đã có thể làm giảm đi hiệu quả của bất kỳ biện pháp kích thích tài khóa nào.
Kể từ khi liên tiếp hạ lãi suất và đẩy chi phí đi vay xuống mức gần 0 năm 2008, đây là lần thứ 2 FED tăng lãi suất. Lần tăng này không bất ngờ, bởi trong vài tuần gần đây không chỉ các quan chức FED nói về khả năng lãi suất tăng, các chỉ số trên thị trường cũng cho thấy giới đầu tư đặt cược 100% khả năng lãi suất sẽ tăng.
Trong buổi họp báo diễn ra ngay sau khi cuộc họp Chính sách của FED kết thúc, Chủ tịch FED Janet Yellen nhận định, nhiều khả năng nền kinh tế không cần đến gói kích thích tài khóa để có thể đạt trạng thái toàn dụng lao động. Bình luận về hiện tượng chỉ số Dow Jones lần đầu tiên trong lịch sử có thể chạm mốc 20.000, bà Yellen cho rằng, lợi suất mà Thị trường chứng khoán đem lại đang ở mức hợp lý so với lịch sử.
Nói về vị trí của mình tại FED trong bối cảnh tỷ phú Donald Trump sẽ trở thành ông chủ Nhà Trắng sau hơn 1 tháng nữa, bà khẳng định sẽ tiếp tục làm Chủ tịch FED cho đến khi nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 2/2018.
Theo thông lệ ở Mỹ, FED là cơ quan có quyền lực khá lớn. Các quyết định về chính sách tiền tệ không cần được Quốc hội thông qua, dù Chủ tịch FED phải xuất hiện trước Quốc hội 2 lần mỗi năm để trả lời chất vấn. Các Tổng thống chọn ra các Thống đốc, Chủ tịch và phó chủ tịch FED sau khi được Thượng viện xác nhận và không thể sa thải họ khi họ đang ở giữa nhiệm kỳ.