| Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko khẳng định nhiệm vụ trọng tâm của EAEU là hợp tác tích cực cùng phát triển của các thành viên. (Ảnh: QT) |
EAEU là thị trường với 200 triệu người; dựa trên các nguyên tắc then chốt là bình đẳng, minh bạch, cùng có lợi và tôn trọng lẫn nhau. Nhiệm vụ trọng tâm của EAEU là hợp tác tích cực cùng phát triển của các thành viên.
Trên cương vị Chủ tịch EAEU, chúng tôi nhấn mạnh việc hiện đại hóa để phù hợp với yêu cầu của thời đại và thích ứng với thực tế địa chính trị và kinh tế đang thay đổi nhanh chóng trên lục địa cũng như trên toàn thế giới. Chúng tôi muốn tập trung giải quyết các nhiệm vụ ưu tiên như thúc đẩy các ngành khoa học chuyên sâu, công nghệ, chuyển đổi kỹ thuật số, mở rộng hợp tác đầu tư, hài hòa hóa các dòng thuế và tăng cường giao lưu thanh niên.
Hiện nay, tỷ lệ thanh toán bằng tiền tệ quốc gia tiếp tục tăng, con số này đã đạt gần 80%. Chúng tôi đặc biệt chú ý đến việc cập nhật các hướng dẫn chiến lược của EAEU trong trung và dài hạn. Trong đó, chúng tôi sẽ tính đến kinh nghiệm của năm 2022, khi tất cả các quốc gia thành viên phản ứng kịp thời những thách thức mới, gay gắt chưa từng có.
Bất chấp những khó khăn, trước hết cuộc chiến trừng phạt do phương Tây gây ra chống lại Nga và Belarus, nền tảng kinh tế EAEU đã có những nỗ lực đáng kể thời gian qua. Thương mại tương hỗ từ tháng 1-10/2022 tăng 13,2% và đạt 67 tỷ USD. Khối lượng đầu tư vào tài sản cố định là 267,4 tỷ USD; sản xuất công nghiệp đã tăng lên và đạt 1,3 nghìn tỷ USD, nông nghiệp là 140 tỷ USD. Ở các quốc gia thành viên EAEU, tỷ lệ thất nghiệp giảm gần 20%. Nga, phối hợp chặt chẽ với các đối tác trong EAEU, sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để phát triển hoạt động kinh tế trong khuôn khổ EAEU.
Một trong những ưu tiên quan trọng của EAEU trong thời gian tới là mở rộng hợp tác với ASEAN. ASEAN có có kinh nghiệm hội nhập rất tốt và chúng tôi đã có thể học hỏi khi xây dựng không gian thống nhất tại lục địa Đại Á-Âu. Ủy ban Kinh tế Á-Âu, cơ quan điều hành chính của EAEU, liên tục tăng cường đối thoại với Ban thư ký ASEAN, các chính phủ thành viên ASEAN trên cơ sở Bản ghi nhớ về hiểu biết lẫn nhau trong hợp tác kinh tế (năm 2018 và có hiệu lực đến năm 2025).
Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa EAEU và Việt Nam, được ký kết vào năm 2015 đã cho thấy hiệu quả cao. Theo kết quả của 5 năm đầu tiên thực hiện Hiệp định, thương mại giữa hai bên đã tăng lên 1/3. Khoảng 1.000 doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sản phẩm sang thị trường của EAEU. Trong năm 2022, Việt Nam nằm trong top 10 đối tác ưu tiên nước ngoài của EAEU. FTA giữa EAEU và Việt Nam cũng góp phần tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam. Chúng tôi nhận thấy tiềm năng to lớn của Hiệp định này trong đó có các lĩnh vực ngân hàng, năng lượng, công nghiệp, công nghệ thông tin-truyền thông.
Khi ký kết FTA năm 2015, các bên đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường song song hợp tác đầu tư. Tôi tin rằng, những tiến bộ đáng kể trong việc thực hiện các dự án lớn Nga-Việt không chỉ làm tăng khối lượng thương mại song phương mà còn củng cố hơn nữa cơ sở kinh tế và công nghệ của quan hệ đối tác EAEU-Việt Nam.
Việc thực hiện thành công FTA EAEU-Việt Nam đã góp phần “mở đường” việc thảo luận các định dạng tương tự giữa EAEU với các quốc gia ASEAN khác. Năm 2019, EAEU đã ký FTA với Singapore. Năm 2022, chúng tôi khởi động quá trình đàm phán với Indonesia.
Trong bối cảnh những thay đổi đa chiều trong khu vực và trên thế giới, một điều ngày càng quan trọng là thúc đẩy sự hợp tác giữa các khối liên kết khác nhau. EAEU là một trong những bên chơi hàng đầu trên “sân chơi” này cùng với ASEAN là một trong những cấu trúc khu vực thành công nhất. Nhờ những nỗ lực phối hợp có hệ thống của các quốc gia tham gia, Liên minh dần dần trở thành trụ cột vững chắc của Đại Á-Âu là không gian được xây dựng dựa trên sức mạnh tổng hợp về khả năng của các quốc gia nằm ở đây và các hiệp hội đa phương.
Tôi tin rằng Nga và Việt Nam, hai quốc gia đóng vai trò liên kết quan trọng trong EAEU và ASEAN, sẽ tiếp tục nỗ lực đóng góp vào quá trình hội nhập, hợp tác và phát triển cũng như hình thành ở Đại Á-Âu một không gian thực sự bao trùm và bình đẳng.