| Ảnh minh họa. |
Trong 3 tháng qua, giá dầu giảm 25% rõ ràng là một cú sốc mạnh đối với chính phủ Nga bởi trong bản dự thảo ngân sách 2015-2017 mới đây, Nga giả định, giá dầu ở mức 100 USD/thùng với tăng trưởng GDP đạt 2,6% hàng năm. Dầu và khí đốt chiếm khoảng 1/2 thu nhập ngân sách của Nga, nên khi giá dầu chỉ có 80 USD/thùng sẽ gây thâm hụt ngân sách nặng, tương đương 2% GDP.
Nếu không có sự kiện Crimea và khủng hoảng tại Ukraine thì đây sẽ không phải là vấn đề quá lớn đối với nước này. Bởi Nga vẫn có thể vay vốn nước ngoài, và thậm chí các ngân hàng và doanh nghiệp nhà nước cũng có thể tái cấp vốn các khoản nợ này. Nhưng trong bối cảnh bị phương Tây trừng phạt như hiện nay, con số 2% GDP lại là một vấn đề không nhỏ.
Tuy nhiên, như vậy không có nghĩa là Nga sẽ “bó tay” trước khi kết thúc năm 2017. Ngân hàng Trung ương Nga từng cam kết sẽ thả nổi tỷ giá ngoại hối. Khi đó, giá dầu giảm sẽ kéo đồng Ruble giảm theo và giúp cả nền kinh tế và ngân sách của chính phủ vượt qua cú sốc. Những khoản đầu tư của chính phủ Nga chủ yếu bằng nội tệ nên nếu Ruble tiếp tục giảm, ngân sách chính phủ có thể sẽ cân bằng hơn bất chấp giá dầu giảm xuống 80 USD/thùng.
Có điều, những diễn biến này sẽ không thể giúp ông Putin giải quyết vấn đề thực sự của Nga. Đó là tình trạng tăng trưởng trì trệ, đặc biệt là thu nhập thực tế. Dòng vốn liên tục chảy ra khiến đầu tư suy giảm và kết quả là kinh tế sẽ tăng trưởng yếu ớt trong những năm tới. Ở một khía cạnh khác, ngân hàng trung ương Nga đang nỗ lực đạt mục tiêu lạm phát, nhưng tình trạng trượt giá của Ruble gần đây lại kéo giảm sức mua của người tiêu dùng, ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu hàng hóa.
Mặc dù chính phủ Nga khá lạc quan về tình hình kinh tế trong năm tới với dự báo tăng trưởng 2% nhưng theo nhận định của các chuyên gia phân tích thị trường và tổ chức quốc tế thì GDP của Nga không lạc quan như vậy.
Theo thông báo mới đây của Moody's, Nga bị hạ xếp hạng 1 bậc từ Baa1 xuống Baa2 - mức đầu tư thấp thứ 2. Hiện tại, Fitch Ratings cũng đang xếp hạng Nga ở mức Baa2, cao hơn 1 bậc so với mức xếp hạng BBB- của Standard & Poor’s. Moody's dự báo, Nga sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2015 với GDP giảm 1% sau khi chỉ tăng trưởng 0,5% trong năm nay. Trước đó, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng hạ dự báo tăng trưởng năm 2015 của Nga xuống 0,5%.
Minh Châu (Theo Financial Time, Bloomberg)