Văn hóa ẩm thực ‘lên ngôi’ trên nền tảng TikTok

Theo một nghiên cứu gần đây do MRC Data và Flamingo thực hiện, 7/10 người dùng tin rằng cộng đồng TikTok đang tạo ra những thay đổi lớn đến văn hóa.

Không chỉ dừng lại ở một loại hình mạng xã hội, TikTok hiện còn là kênh thu hút một lượng khách hàng tiềm năng khổng lồ và miếng mồi ngon cho bất cứ nhãn hàng nào.

Văn hóa ẩm thực ‘lên ngôi’ trên nền tảng TikTok

Ai cũng có thể trở thành một ngôi sao nấu ăn trên mạng xã hội TikTok. (Nguồn: The Washington Post)

Ưu thế từ nền tảng mạng xã hội vượt trội

Ra mắt vào tháng 9/2016 tại Trung Quốc, TikTok đã đạt số người dùng kỷ lục mà bất cứ nền tảng mạng xã hội nào cũng mong đợi.

Ban đầu là một nền tảng chia sẻ video ở dạng ngắn với mục đích chính nhằm để hát nhép và thực hiện các điệu nhảy cho giới trẻ, TikTok dần được phát triển thành một dịch vụ quay video hoàn chỉnh với nhiều nền tảng sáng tạo cho mọi đối tượng người dùng.

Tính riêng năm 2020, TikTok được ước tính thu về 1,9 tỷ USD tổng doanh thu. Từ 65 triệu người dùng vào năm 2017, tính đến năm 2021, số người truy cập mạng xã hội này đạt hơn 1 tỷ người.

Trong lĩnh vực ẩm thực, TikTok là một kênh quảng bá tuyệt vời.

Ở Việt Nam, do tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp trong hai năm qua, khi đa số mọi người làm việc tại nhà và hạn chế ra ngoài theo chỉ thị của Chính phủ, TikTok cho ra mắt hashtag #AnCungTiktok vào ngày 14/6/2021.

Hashtag này khởi xướng một phong trào sáng tạo các món ăn Việt Nam trên nền tảng này, thu hút hàng ngàn người dùng hưởng ứng. Tính tới thời điểm hiện tại, hashtag này có khoảng 17,6 tỷ lượt xem và vẫn có dấu hiệu tăng.

Một trong những đặc trưng của TikTok là những nội dung được gắn nhãn (hashtag). Chỉ bằng cách gõ trên thanh công cụ tìm kiếm những hashtag liên quan đến đồ ăn, ẩm thực... sẽ xuất hiện vô vàn những video nấu ăn cho người dùng lựa chọn. Tính năng cho phép theo dõi các hashtag cũng khiến các video nấu ăn có gắn hashtag đó xuất hiện trên trang chủ của người dùng một cách thường xuyên hơn.

Ngược lại, đối với những nhà sáng tạo nội dung trên TikTok - tên gọi phổ biến là TikToker, sẽ tận dụng những hashtag này để có thể biến nội dung video có cơ hội trở nên phổ biến hơn với công chúng.

Những ngôi sao nấu ăn

Khác với các hiện tượng toàn cầu như Masterchef, những đầu bếp trên TikTok không cần phải sở hữu tài năng xuất chúng mới có thể đưa món ăn của mình trở thành xu hướng.

Bà Tania Lewis, Đồng Giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Dân tộc học Kỹ thuật số, Đại học RMIT, cho rằng, trong khi thế giới đang ngày càng quan tâm về văn hóa ẩm thực, đặc biệt là ở tầng lớp trung lưu thì TikTok đã dân chủ hóa quá trình tác động lên văn hóa ẩm thực. Giờ đây, ai cũng có thể trở thành một ngôi sao nấu ăn trên mạng xã hội này.

Mỗi video nấu ăn trên Tiktok là một sự trao đổi văn hóa giữa nhiều cá nhân và cộng đồng trong vỏn vẹn 60 giây, thậm chí ngắn hơn.

Joanne L. Molinaro là một nhà sáng tạo nội dung về ẩm thực trên TikTok với hơn 2 triệu lượt theo dõi. Tuy nhiên, những nội dung xoay quanh kênh TikTok hàng trăm triệu view của Molinaro không chỉ xoay quanh ẩm thực, mà còn cả những câu chuyện bên lề về cuộc sống của cô.

Một điểm chung của các video về ẩm thực hiện nay trên TikTok là người dùng hoàn toàn có thể chèn công thức trong video, trong khi họ sẽ lồng tiếng để kể những câu chuyện bên lề cá nhân.

Những câu chuyện đời thường như vậy phản ánh một cách gián tiếp với người xem về văn hóa, truyền thống mà Molinaro nói riêng và các nhà sáng tạo nội dung số khác đang trải nghiệm.

Kênh TikTok của chàng trai người Pháp về ẩm thực Việt thu hút lượng người xem lớn trên khắp thế giới. (Nguồn: Willinvietnam)

Nếu như thế giới ẩm thực đã quá quen thuộc bởi những nguyên liệu phương Tây mà các chương trình như Masterchef quảng bá rộng rãi, thì những nguyên liệu từ các nước Á Đông luôn đem lại một sức hút lớn trên mạng xã hội.

Ví dụ như Gabrielle Reyes - người đã sử dụng các nguyên liệu nhiệt đới như quả mít hay hoa chuối để nấu ăn trên những clip TikTok, chia sẻ rằng việc sử dụng những nguyên liệu ít phổ biến hơn trong ẩm thực còn là một cách để tạo cơ hội cho người xem học hỏi về các nền văn hóa khác.

Những nhà sáng tạo nội dung người nước ngoài tại Việt Nam trên TikTok cũng đang quảng bá ẩm thực Việt một cách đầy hấp dẫn. Ví dụ như @Willinvietnam - kênh TikTok với 1,5 triệu người theo dõi, đã thu hút lượng người xem ấn tượng trên khắp thế giới.

Chàng trai người Pháp này không chỉ dừng lại ở việc thưởng thức đồ ăn Việt Nam đơn thuần, mà còn khai thác những nét văn hóa thú vị khác trên bàn ăn hoặc trong đời sống thực tiễn của người Việt.