Công trình nghiên cứu về lý thuyết hợp đồng, tức cách thiết kế các hợp đồng lao động, đã được vinh danh. Các nền kinh tế hiện đại được gắn kết với nhau bởi vô số hợp đồng. Những công cụ lí thuyết mới do Hart và Holmstrom thiết lập có giá trị lớn trong việc hiểu các hợp đồng và tổ chức trong thực tế, cũng như các cạm bẫy tiềm năng trong khi xây dựng hợp đồng. Chẳng hạn, theo nghiên cứu của Holmstrom, nếu chỉ chú ý đến dòng tiền ngắn hạn để quyết định việc trả lương cho nhân viên theo hiệu suất làm việc thì có khả năng ảnh hưởng không tốt đến doanh nghiệp trong dài hạn.
Trong nghiên cứu về lý thuyết hợp đồng, các nhà khoa học không chỉ giải thích vì sao các hợp đồng lại có nhiều hình thức và thiết kế khác nhau. Nhiều câu hỏi đã được đặt ra và lý giải trong nghiên cứu lý thuyết hợp đồng, chẳng hạn như: các dịch vụ công như bệnh viện, trường học, và trại giam nên do nhà nước hay tư nhân sở hữu? Hoặc giáo viên, nhân viên y tế, và cán bộ trại giam nên được trả lương cố định hay trả theo hiệu suất làm việc? Hay các cấp quản lý nên được trả lương thưởng đến mức nào, thông qua các chương trình tăng lương hay trả bằng cổ phiếu...
Theo Đại diện Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, nghiên cứu của hai nhà khoa học thoạt nghe có vẻ không thú vị. Tuy nhiên, nó lại có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thấu hiểu nền kinh tế hiện đại do hợp đồng là khái niệm quen thuộc với tất cả mọi người, như hợp đồng bảo hiểm, lao động, quyền sở hữu trí tuệ… Nghiên cứu của hai nhà khoa học Hart và Holmstrom tập trung vào việc cân bằng nhu cầu của các bên tham gia vào hợp đồng.
| Giáo sư Bengt Holmstrom (trái) là người Phần Lan, còn Giáo sư Oliver Hart là người Mỹ gốc Anh. (Nguồn: Rappler) |
Như mọi năm, kinh tế là giải thưởng cuối cùng được trao trong mùa Nobel năm nay, sau Nobel Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển - Alfred Nobel. Nó được bổ sung từ năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển - Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này.
Trước khi giải Nobel kinh tế 2016 được công bố, giới phân tích đã đưa ra một số cái tên như Olivier Blanchard (Pháp) - cựu kinh tế trưởng tại Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Edward Lazear - giáo sư Đại học Chicago, Marc Melitz - Giáo sư Đại học Harvard và Paul Romer - Kinh tế trưởng tại World Bank. Tuy nhiên, không ai có thể đưa ra được lời dự đoán nào, bởi có quá nhiều người hội tụ đầy đủ các điều kiện.
| Lễ công bố giải Nobel kinh tế 2016. (Nguồn: Bloomberg) |
Từ nhiều năm nay, người Mỹ vẫn thống trị danh sách nhận Nobel Kinh tế. Trong 15 năm qua, chỉ duy nhất 2014 là có đại diện nước khác được giải này. Nhà khoa học giành Nobel Kinh tế sẽ được trao 8 triệu Kronor Thụy Điển (tương đương 930.000 USD).
Năm ngoái, giải thưởng được trao cho nhà khoa học gốc Scotland kiêm giáo sư Đại học Princeton (Mỹ) - Angus Deaton. Nghiên cứu của ông bàn về mối quan hệ giữa tiêu dùng, nghèo đói và phúc lợi.