| Chủ nhân giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2019 sẽ lộ diện trong ít giờ nữa. (Nguồn: Thelocal) |
Mùa giải Nobel năm nay chỉ vinh danh duy nhất một người phụ nữ - đó là nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk. Và chỉ còn duy nhất một giải thưởng được công bố vào hôm nay, thứ Hai ngày 14/10 - Giải Nobel Kinh tế - mới chỉ có một lần thuộc về phụ nữ trong 50 năm tồn tại.
Không giống như các giải Nobel khác được trao từ năm 1901, Giải thưởng Kinh tế học là giải duy nhất không do người sáng lập giải thưởng, nhà từ thiện và nhà phát minh Alfred Nobel lập ra trong bản di chúc năm 1895 của ông.
Giải Nobel Kinh tế - tên chính thức là Giải thưởng của Ngân hàng Trung ương Thụy Điển về Kinh tế học Tưởng nhớ Alfred Nobel, được lập ra năm 1968 để đánh dấu kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng này và lần đầu tiên được trao vào năm 1969. Dù vậy, quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác, được công bố thường niên bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển.
Tên của người chiến thắng hoặc những người chiến thắng sẽ được tiết lộ vào lúc 11 giờ 45 phút (giờ Thụy Điển).
Không có danh sách công khai cho bất kỳ giải thưởng Nobel nào, nhưng hồ sơ về người đoạt giải kinh tế có lẽ là dễ dự đoán nhất: một người đàn ông da trắng, trên 55 tuổi và có quốc tịch Mỹ.
Trong 20 năm qua, ba phần tư người chiến thắng giải Nobel kinh tế khớp với mô tả trên.
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển không bao giờ đưa ra bất kỳ manh mối nào về việc ai có cơ hội nhiều hơn ai. Nhưng bằng cách khác, người ta vẫn đồn đoán, thậm chí đưa ra lập luật về một vị giáo sư kinh tế nào đó có thể được vinh danh ở phiên bản lần thứ 50 này.
Theo giới phân tích, Joshua Angrist, Giáo sư người Mỹ gốc Israel đang làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và là chuyên gia về kinh tế học lao động và kinh tế học giáo dục, là một trong những ứng cử viên sáng giá của giải thưởng năm nay.
Giáo sư Harvard Elhanan Helpman của Israel và Giáo sư Princeton Gene Grossman của Mỹ cũng là những người đứng đầu danh sách. Cả hai đều là chuyên gia trong lĩnh vực thương mại quốc tế và tăng trưởng.
Giáo sư Đại học Columbia Jagdish Bhagwati, chuyên gia về thương mại tự do, cũng nằm trong danh sách các ứng cử viên có khả năng đoạt giải. Giáo sư Jagdish Bhagwati sinh năm 1934 tại Ấn Độ. Ông là một trong những người đi đầu trong “cuộc chiến” chống lại chủ nghĩa bảo hộ. Theo một học trò cũ của ông – Giáo sư Paul Krugman, người đã đoạt giải Nobel năm 2008, tư tưởng và các nghiên cứu của ông phù hợp với xu hướng thị trường tự do và thương mại tự do.
Trong số những người đoạt giải khác trong năm nay còn có ba người phụ nữ. Theo nhà bình luận kinh tế Micael Dahlen, có 3 ứng cử viên sáng giá cho giải năm nay - đều là phụ nữ, đó là nhà kinh tế người Mỹ Anne Krueger với những nghiên cứu về thương mại quốc tế; nhà kinh tế người Mỹ gốc Cuba Carmen Reinhart - nghiên cứu về nợ công và tăng trưởng, và nhà kinh tế người Pháp Esther Duflo - nghiên cứu về viện trợ phát triển.
Nếu một trong số họ chiến thắng, người đó sẽ trở thành người phụ nữ thứ hai giành được giải thưởng Nobel kinh tế, sau Elinor Ostrom của Mỹ vào năm 2009.
Mỗi giải thưởng Nobel năm nay sẽ được trao kèm với 9 triệu Krona Thụy Điển (tương đương 914.000 USD). Giải thưởng sẽ được chia đều, nếu có nhiều hơn một người được vinh danh.
Nhưng thật không may cho những người chiến thắng năm nay, giá trị giải thưởng đã mất khoảng 185.000 USD hoặc 110.000 EUR kể từ hai năm qua, do sự mất giá của đồng nội tệ Thụy Điển.
Năm ngoái, Giải Nobel kinh tế đã thuộc về hai giáo sư người Mỹ là William Nordhaus và Paul Romer về nghiên cứu xây dựng các mô hình "tăng trưởng xanh", chứng minh các chính sách đổi mới và khí hậu có thể được tích hợp với tăng trưởng kinh tế.