Kinh hoàng hơn tất cả hình dung của chúng tôi trước khi lên đường, đô thị Văn Yên, huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái) đột ngột bị thu lại và bóp nghẹt dưới cái vòi bạch tuộc toàn bùn cuốn.
Nếu ai đã một lần lội ruộng, bùn ngập đến ngang bụng chân thì cả thị trấn Văn Yên giờ là một thửa ruộng lớn. Nhà là ruộng, ruộng như nhà. Mênh mang bùn và đất. Chị Nguyễn Thị Hòa, xã Lâm Giang có ngôi nhà ngay mặt đường tuyến An Bình – Lâm Giang. Hôm xảy ra lũ dữ, chị may mắn thoát chết trong gang tấc và hình ảnh núi bùn sẽ còn theo chị mãi mãi. “Khủng khiếp lắm, chỉ kịp nhìn thấy và đóng cửa nhà thì đã thấy bung cửa và ào vào”, chị nhớ lại. Đến giờ, trong nhà không còn tồn tại thứ tài sản nào ngoài bốn vách tường. Chị thoát chết nhờ chui vào gầm giường. Ngay bên cạnh nhà chị, gia đình anh Sơn có hai người bị thương nặng và nhà cửa bị phá hủy hoàn toàn. 42 năm sống trên mảnh đất Văn Yên, đây là lần đầu tiên chị chứng kiến những cảnh tượng hơn cả hãi hùng này.
Văn Yên xác xơ. Không một hàng quán. Mì tôm và lương khô đang là thứ thức ăn hàng ngày của các gia đình. Theo tiêu chuẩn, mỗi nhân khẩu được 1 gói mì tôm và 1 gói lương khô cho cả ngày. Ngoài ra, do lũ cuốn trôi nhà cửa nên tất cả hộ dân không còn nơi ở sẽ được đưa lên những nhà nào vẫn còn “ở được”. Trong cơn lũ dữ, tình người sao ấm áp đến lạ! Không ai nhờ nhưng cứ tự động mang, vác đồ đạc hộ nhau cho dù trước đấy có xảy ra xích mích. Nước ăn thiếu, phải tính toán, chắt chiu từng cốc, từng ngụm. Giếng của các gia đình bây giờ chỉ còn là chiếc chậu siêu sâu chứa bùn và đất. Theo thống kê chưa đầy đủ thì 95% số giếng nước ăn trong xã Lâm Giang bị nhiễm bẩn. Một vài hộ trên cao may mắn thoát khỏi cảnh này và đây chính là nguồn hy vọng và trông chờ của bà con.
Tính đến thời điểm hiện tại, Văn Yên có 11 người chết do sập nhà và bị lũ cuốn trôi, trong đó xã An Bình có 2 người, Xuân Tầm 3 người, Lâm Giang 5 người và Tân Hợp 1 người. Nước lũ đã làm sập đổ hoàn toàn và cuốn trôi 43 ngôi nhà, 195 nhà bị ngập nước và bị sạt đất, 524 hộ phải sơ tán đi nơi khác. Mưa lũ làm ngập 530 ha lúa, trong đó có 165 ha bị mất trắng, nước lũ cuốn trôi hàng trăm con trâu, bò, lợn. Công tác cứu hộ và di dời dân khỏi vùng nguy hiểm vẫn đang được khẩn trương tiến hành.
Văn Yên giờ hoang tàn, tiêu điều. “Chúng tôi đã và đang làm công tác dọn dẹp sau lũ. Về thiệt hại, đến giờ phút này mới thống kê sơ bộ. Tất nhiên, con số thiệt hại vẫn chưa dừng lại”, anh Trần Thế Hùng, Chủ tịch huyện Văn Yên, cho biết.
Song Việt