Phát biểu trên được đưa ra trong khuôn khổ cuộc tọa đàm “Tăng cường quan hệ hợp tác Việt Nam - Mỹ sau chuyến thăm của Tổng thống Obama”. Sự kiện này được tổ chức 4 tháng sau chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam và sau khi hai nước kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ hồi năm ngoái.
Trong bài phát biểu, Đại sứ Osius đã nhắc lại Tuyên bố chung mà Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama thông qua nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama hồi tháng 5, trong đó hai nước cam kết đẩy mạnh hợp tác quốc phòng và an ninh.
“Quyết định của Tổng thống Obama nhằm dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán trang thiết bị quốc phòng sẽ cho phép Việt Nam tiếp cận nhiều hơn những công cụ các bạn cần để đảm bảo an ninh của mình. Tôi mong đợi mở rộng sự cộng tác của chúng ta trong việc nâng cao năng lực biển của Việt Nam và hợp tác về cứu trợ nhân đạo trong trường hợp thiên tai”, ông Osius nói.
| Đại sứ Osius chụp ảnh cùng các cán bộ Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhân cuộc tọa đàm (Ảnh: Đại sứ quán Mỹ) |
Hợp tác kinh tế là trọng yếu
Tham dự tọa đàm, Đại sứ Mỹ tỏ ra lạc quan về hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ, trên cơ sở những gì mà hai nước đã đạt được trong hơn 20 năm qua kể từ khi bình thường hóa quan hệ. Các doanh nghiệp Mỹ đang đầu tư vốn ngày càng nhiều vào Việt Nam, trong khi các nhà sản xuất Việt Nam đang bán được nhiều hàng hóa hơn cho những người tiêu dùng Mỹ.
Cụ thể, từ tháng 1-7/2016, xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam tăng 44%, trong khi xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ tăng 12%, đưa thương mại song phương tăng lên 17%. Trong số 50 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Mỹ, chỉ có 3 thị trường có mức tăng trưởng hai chữ số, và trong 3 thị trường đó thì Việt Nam là thị trường lớn nhất.
“Việt Nam đã là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong khu vực. Trong một thời gian khá ngắn, các bạn đã vươn lên gia nhập nhóm các nước có mức thu nhập trung bình và xây dựng một tầng lớp trung lưu thành đạt bằng cách mở cửa thị trường của mình với thế giới bên ngoài, cho phép tự do trao đổi ý kiến trên Facebook, và tạo ra một lực lượng lao động trẻ và có tinh thần khởi nghiệp”, ông Osius nói.
Tuy nhiên, Đại sứ Mỹ cũng cho rằng, để đưa nhiều hơn nữa các sản phẩm vào những thị trường mới và thu hút được nguồn đầu tư nước ngoài mới, Việt Nam cần tiếp tục cải cách hệ thống các doanh nghiệp nhà nước, hiện đại hóa các cơ chế về hải quan, nâng cao bảo vệ sở hữu trí tuệ, thực thi các thông lệ lao động công và áp dụng các tiêu chuẩn về môi trường.
“Giới kinh doanh Mỹ lạc quan về Việt Nam, và các lãnh đạo doanh nghiệp của chúng tôi đang theo dõi sát sao quá trình Việt Nam hiện thực hóa những cải cách của mình”, ông Osius nói, đồng thời cam kết rằng “Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trở thành một đối tác mạnh với một nền kinh tế phát triển tốt và bền vững”.
Đầu tư vào giáo dục thế hệ trẻ
Đại sứ Osius dành một phần trong bài phát biểu để nói về việc đầu tư vào giáo dục thế hệ trẻ của Việt Nam. Ông cho rằng trong khi hợp tác kinh tế là trọng yếu đối với tương lai của quan hệ song phương nhưng quan hệ đối tác sâu sắc hơn mà hai nước hướng tới phải vươn ra ngoài phạm vi đó và phải tạo cơ hội cho các hoạt động giao lưu nhân dân giữa hai nước.
Theo ông Osius, không có gì xây dựng lòng tin và loại bỏ hiểu lầm giữa các dân tộc hơn việc trực tiếp khám phá nền văn hóa của nhau. “Tôi tin tưởng chắc chắn rằng không có hình thức giao lưu nào hiệu quả hơn trong việc loại bỏ thành kiến và tạo ra các mối gắn kết xã hội bằng việc đầu tư vào giáo dục thế hệ trẻ của chúng ta”, ông nói.
Nhà ngoại giao Mỹ nói đó là lý do ông vui mừng khi hai sáng kiến giáo dục quan trọng của Mỹ là Đội Hòa bình và Trường Đại học Fulbright Việt Nam được khởi động tại Việt Nam. “Các tình nguyện viên giỏi, năng động, tận tụy và là người nói tiếng Anh bản ngữ sẽ là một nguồn lực độc đáo cho các sinh viên hiếu học của Việt Nam. Và trường Đại học Fulbright - trường đại học kiểu Mỹ, tư thục và phi lợi nhuận đầu tiên tại Việt Nam - sẽ cho thấy giá trị của một phương thức tiếp cận xuyên ngành và tự do học thuật. Tôi tin rằng Việt Nam sẽ nhanh chóng thấy được những giá trị to lớn trong cả hai chương trình này”.
Theo ông Osius, đào tạo về tiếng Anh và tăng thêm các cơ hội học hành sẽ không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu đang tăng lên trên toàn cầu về lao động có trình độ. Điều đó còn giúp Việt Nam trở nên ngày càng nổi bật trong các thể chế khu vực, trong đó có Liên hợp quốc, APEC, ASEAN, và Cộng đồng Kinh tế ASEAN.
Đại sứ Mỹ cho hay, như Tổng thống Obama đã lưu ý trong chuyến thăm hồi tháng 5, gốc rễ của trật tự quốc tế mà an ninh và sự thịnh vượng chung phụ thuộc là nằm trong những nguyên tắc và chuẩn mực được chia sẻ trong các thể chế này. “Chúng ta sẽ tiếp tục cùng nhau làm việc để củng cố các thể chế này nhằm đảm bảo rằng đó tiếp tục sẽ là những đầu tàu thúc đẩy các phương thức giải quyết xung đột một cách hòa bình và tôn trọng chủ quyền của tất cả các thành viên”, ông Osius nhấn mạnh.