Thời gian qua, bản thân Mỹ và các quốc gia láng giềng của Trung Quốc đều lo ngại Bắc Kinh có thể áp đặt kiểm soát quân sự lên toàn bộ Biển Đông. Quan ngại này càng có cơ sở sau khi Trung Quốc ngang nhiên tiến hành bồi đắp nhiều đảo đá mà họ chiếm đóng trái phép trên Biển Đông trong nhiều tháng qua, triển khai hệ thống radar và thử nghiệm đường băng mới xây dựng tại những đảo đá này bất chấp luật pháp và phản đối quốc tế.
Tại Ấn Độ, nơi Bộ trưởng Carter lưu lại từ 10-13/4, ông đã thảo luận về quan hệ đối tác mới với New Delhi, cũng như hỗ trợ quốc gia Nam Á này hiện đại hóa quân đội. Ông Carter tuyên bố rằng: “Chúng tôi đang làm được những điều mà khó có thể tưởng tượng cách đây 10 năm”.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng đã tranh thủ kêu gọi sự chú ý của New Delhi đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương, khẳng định Ấn Độ là một thành tố có sức mạnh và ảnh hưởng lớn tại khu vực. Ông Carter gọi chính sách “tái cân bằng” của Mỹ và chương trình “Hành động hướng Đông” của Ấn Độ là “cái bắt tay chiến lược”, theo Press Trust of India.
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tại sân bay ở tỉnh Goa, Ấn Độ ngày 10/4. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Mỹ) |
Theo kế hoạch dự kiến, trong những ngày tới, tại Philippines, ngoài việc quan sát cuộc tập trận chung Balikatan (Vai kề vai), Bộ trưởng Carter sẽ thăm căn cứ không quân Antonio Batista trên đảo Palawan, cách không xa Biển Đông và những khu vực Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền. Antonio Batista là một trong năm căn cứ mà quân đội Mỹ có thể sử dụng để luân chuyển lực lượng, theo thỏa thuận hợp tác quân sự giữa hai nước có hiệu lực từ tháng Một năm nay.
Trước khi đặt chân lên máy bay đến châu Á, ông Carter thông báo việc Mỹ bắt đầu giải ngân quỹ Sáng kiến An ninh hàng hải (MSI) trị giá 425 triệu USD nhằm giúp các nước trong khu vực Đông Nam Á củng cố năng lực hàng hải. “Chúng tôi đã giải ngân khoản đầu tiên trị giá 49,7 triệu USD, trong đó 80% dành cho Philippines”, ông Carter cho biết.
CNN dẫn lời một quan chức quân sự cấp cao Mỹ khẳng định chuyến thăm Philippines và Biển Đông của ông Carter thể hiện cam kết mạnh mẽ của Mỹ trong việc bảo vệ đồng minh. Vị quan chức này cũng nhấn mạnh rằng: “Chúng tôi muốn mọi người hiểu tầm quan trọng của Biển Đông đối với an ninh của Mỹ. Tôi hy vọng Trung Quốc sẽ coi đây là sự thể hiện cam kết của chúng tôi đối với Philippines và sự ổn định, an ninh của khu vực”.