Ngày 29/10, tại New York, với 13 phiếu thuận và 2 phiếu trắng, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã thông qua Nghị quyết số 2602 do Mỹ chủ trì soạn thảo về việc gia hạn nhiệm vụ của Phái bộ Liên hợp quốc ở Tây Sahara (MINURSO) thêm 12 tháng đến 31/10/2022.
| Ngày 29/10, HĐBA LHQ thông qua Nghị quyết về giáo dục trong xung đột. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ) |
Bên cạnh các nội dung liên quan nhiệm vụ của Phái bộ, Nghị quyết hoan nghênh việc bổ nhiệm và khẳng định ủng hộ đầy đủ đối với Đặc Phái viên Tổng Thư ký Liên hợp quốc (TTK LHQ) về Tây Sahara và Đại diện Đặc biệt của TTK LHQ về Tây Sahara kiêm Trưởng Phái bộ MINURSO.
Ngoài ra, Nghị quyết cũng thúc giục việc nối lại tiến trình chính trị một cách xây dựng, trên cơ sở tiến triển đạt được của cựu Đặc Phái viên TTK LHQ; ghi nhận quan ngại sâu sắc việc phá vỡ lệnh ngừng bắn.
Phát biểu sau khi bỏ phiếu, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc bày tỏ quan ngại trước tình hình hiện nay tại Tây Sahara; cho biết mong muốn thấy văn bản nghị quyết cân bằng và phản ánh tốt hơn tình hình trên thực địa.
Tuy nhiên, việc duy trì hoạt động của Phái bộ MINURSO là quan trọng, giúp ngăn leo thang căng thẳng và thúc đẩy đối thoại giữa các bên liên quan. Do vậy, Việt Nam bỏ phiếu thuận đối với Dự thảo Nghị quyết. Bên cạnh đó, Đại sứ kêu gọi các bên tuân thủ các nghĩa vụ theo luật nhân đạo, luật nhân quyền nhằm bảo đảm các quyền chính đáng của người dân Tây Sahara.
Việt Nam thúc giục tất cả các bên coi việc bổ nhiệm Đặc phái viên và Đại diện Đặc biệt của Tổng Thư ký Liên hợp quốc là một xung lực mới hỗ trợ tiến trình chính trị và hợp tác chặt chẽ với hai đại diện này.
Đại diện Việt Nam cũng nhắc lại lập trường nguyên tắc của Việt Nam là ủng hộ giải quyết vấn đề Tây Sahara thông qua các cuộc đàm phán hoà bình giữa các bên trực tiếp liên quan, trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan đã có từ lâu của HĐBA LHQ.
Việt Nam nhấn mạnh sự cần thiết phải tìm một giải pháp công bằng, lâu dài và chấp nhận được với các bên, trong đó bảo đảm quyền tự quyết của người dân Tây Sahara, phù hợp với các nguyên tắc và mục đích của Hiến chương LHQ vì hoà bình, hợp tác và phát triển trong khu vực.
| Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc phát biểu tại phiên họp. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ) |
Cùng ngày, đều với 15 phiếu thuận, HĐBA LHQ đã thông qua Nghị quyết số Nghị quyết 2603 về gia hạn nhiệm vụ của Phái bộ Giám sát của Liên hợp quốc ở Colombia và Nghị quyết số 2601 về bảo vệ giáo dục trong xung đột.
Nghị quyết 2603 (2021), do Anh và Mexico chủ trì soạn thảo, gia hạn hoạt động của Phái bộ Giám sát Liên hợp quốc tại Colombia đến ngày 31/10/2022. Nghị quyết nhấn mạnh vai trò và giao nhiệm vụ cho Phái bộ giám sát việc thực hiện phần 3.2, 3.4 và 6.3.3 của Thỏa thuận cuối cùng giữa Chính phủ Colombia và Lực lượng quân đội cách mạng Colombia (FARC-EP).
Theo đó, các hoạt động chính của Phái bộ là thúc đẩy quá trình tái hòa nhập chính trị, kinh tế và xã hội của các cựu binh của FARC-EP; bảo đảm an ninh cho các cá nhân và tập thể, bao gồm các chương trình toàn diện về các biện pháp bảo vệ các cộng đồng và các tổ chức trong các khu vực bị ảnh hưởng xung đột. Ngoài ra, Nghị quyết đề cập đến nhiệm vụ bổ sung xác minh việc tuân thủ các bản án của Cơ quan tài phán đặc biệt vì hòa bình (SJP) của Colombia cho Phái bộ.
Nghị quyết 2601 về bảo vệ giáo dục trong xung đột với mục đích tăng cường bảo vệ trường học, học sinh và giáo viên ở những nơi có xung đột. Nghị quyết được 99 nước đồng bảo trợ, trong đó có Việt Nam. Nội dung Nghị quyết bày tỏ quan ngại trước việc nhiều trẻ em trong xung đột vũ trang, không được tiếp cận giáo dục do trường học bị đe dọa, tấn công hoặc bị bom mìn và các vật nổ còn sót lại sau chiến tranh làm hư hại, phá hủy.
Trong bối cảnh đó, Nghị quyết khẳng định vai trò và trách nhiệm chính của Chính phủ trong việc bảo vệ và cứu trợ trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột vũ trang; đồng thời, nhấn mạnh quyền giáo dục sẽ đóng góp cơ bản vào vấn đề hòa bình và an ninh.
Nghị quyết kêu gọi tất cả các bên liên quan trong xung đột bảo vệ, tôn trọng và thúc đẩy quyền giáo dục, đề ra các biện pháp ngăn ngừa và giải quyết các đe dọa, tấn công đối với trường học và cơ sở giáo dục. Các nước cũng cần bảo vệ và thực hiện hỗ trợ cần thiết cho trẻ em di cư, tị nạn và khuyết tật, giáo viên do bị ảnh hưởng của các cuộc tấn công vào trường học, hoặc do quân đội sử dụng trái với luật pháp quốc tế.
Nghị quyết cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp giữa LHQ với các tổ chức khu vực và tiểu khu vực trong việc ngăn chặn vi phạm và lạm dụng đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi xung đột vũ trang và tăng cường đầu tư hỗ trợ nâng cao năng lực, cung cấp trang thiết bị phục vụ giáo dục từ xa.
Ngoài ra, nghị quyết nhấn mạnh sự cần thiết của việc tiếp cận công bằng đối với các trang thiết bị y tế, phương pháp điều trị, thuốc và vaccine Covid-19 có chất lượng, an toàn, hiệu quả và giá cả phải chăng, nhằm tạo điều kiện và thúc đẩy vấn đề giáo dục trong xung đột vũ trang.
Tiến trình xây dựng, thương lượng Nghị quyết do Niger và Na Uy chủ trì đã diễn ra từ tháng 7 đến tháng 10/2021 và được coi là Nghị quyết riêng và đầu tiên của HĐBA về chủ đề này.