| Hội đồng Bảo an thảo luận định kỳ về tình hình tại Afghanistan. |
Phiên họp do Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Ireland (nước Chủ tịch HĐBA tháng 9/2021) Simon Coveney chủ trì, với sự tham dự của bà Deborah Lyons, Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ về Afghanistan, bà Wazhma Frogh, Chủ tịch Tổ chức nghiên cứu phụ nữ và hòa bình và bà Malala Yousafzai, Đồng sáng lập viên Quỹ Malala.
Các báo cáo viên bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình bất ổn tại Afghanistan, đặc biệt là về khủng hoảng kinh tế và nhân đạo tại nước này.
Bà Deborah Lyons cho rằng mặc dù lực lượng Taliban đã tuyên bố kiểm soát Afghanistan song chưa có được niềm tin từ người dân nước này, đồng thời bày tỏ thất vọng về việc Taliban chưa thực hiện các cam kết đã tuyên bố, đặc biệt là việc Chính phủ lâm thời chưa có sự tham gia của tất cả các bên liên quan và không có đại diện nữ.
Bà Lyons kêu gọi tất cả các bên liên quan ở Afghanistan bảo đảm các quyền con người, trong đó có quyền phụ nữ, trẻ em, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường hỗ trợ nhân đạo và tái thiết cho Afghanistan. Bà nhấn mạnh LHQ, trong đó có Phái bộ Hỗ trợ của LHQ tại Afghanistan (UNAMA) cam kết ở lại và hỗ trợ người dân Afghanistan trong thời điểm khó khăn hiện nay.
Các nước thành viên HĐBA chia sẻ quan ngại về tình hình tại Afghanistan thời gian qua, kêu gọi tất cả các bên liên quan tại Afghanistan tuân thủ đầy đủ luật nhân đạo và nhân quyền quốc tế, đối thoại và tìm kiếm một giải pháp chính trị toàn diện.
Các nước cũng đánh giá cao các nỗ lực của UNAMA trong thời gian qua và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm an ninh, an toàn cho nhân viên LHQ.
Nhiều nước cho rằng mọi giải pháp chính trị ở Afghanistan hiện nay cần bảo đảm sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc không để lãnh thổ Afghanistan bị các nhóm khủng bố sử dụng làm nơi trú ẩn.
| Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ phát biểu tại cuộc họp. |
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, cho biết Việt Nam quan tâm theo dõi tình hình ở Afghanistan, với những khó khăn về nhiều mặt và mong muốn tình hình sớm ổn định, vì lợi ích, an toàn của người dân, hòa bình và ổn định ở khu vực.
Đại sứ kêu gọi các bên liên quan ở Afghanistan tiếp tục kiềm chế, không sử dụng vũ lực, tuân thủ đầy đủ luật nhân đạo, nhân quyền quốc tế, bảo đảm hoạt động bình thường của cơ sở hạ tầng quan trọng và dịch vụ cần thiết với cuộc sống của người dân và thúc đẩy một giải pháp chính trị toàn diện với sự tham gia đầy đủ, bình đẳng và có ý nghĩa của phụ nữ và thanh niên.
Đại sứ Đặng Đình Quý kêu gọi tất cả các bên liên quan tiếp tục bảo đảm có sự tiếp cận nhân đạo đầy đủ, bảo đảm an toàn cho nhân viên LHQ, nhân viên nhân đạo, ngoại giao đoàn, tổ chức quốc tế và người nước ngoài.
Đồng thời, Đại sứ kêu gọi tăng cường các nỗ lực ứng phó với các thách thức về chống khủng bố, nhân đạo, an ninh lương thực, di cư, ứng phó đại dịch Covid-19, chống tội phạm và ma túy tại Afghanistan và mong muốn cộng đồng quốc tế, LHQ, các đối tác khu vực và quốc tế tăng cường các nỗ lực hỗ trợ nhân đạo và tái thiết tại nước này.
Đại sứ Đặng Đình Quý cũng đánh giá cao các nỗ lực của LHQ và UNAMA, kêu gọi các bên ở Afghanistan tôn trọng, hợp tác đầy đủ và tạo điều kiện để LHQ và UNAMA hoàn thành nhiệm vụ, vì lợi ích lâu dài của người dân và phát triển ở Afghanistan
Cũng trong chiều 9/9, HĐBA đã nhất trí thông qua Nghị quyết về tiến trình chuyển tiếp từ các hoạt động gìn giữ hòa bình (Nghị quyết 2594), với nội dung ghi nhận vai trò quan trọng của phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ đối với sự ổn định và hòa bình lâu dài, đưa ra cách hiểu khái niệm "tiến trình chuyển tiếp", vai trò chủ đạo của quốc gia trong tiến trình này.
Nghị quyết cũng ghi nhận các nỗ lực nhằm bảo đảm tiến trình chuyển tiếp diễn ra thuận lợi, như lồng ghép trong nhiệm vụ phái bộ gìn giữ hòa bình các công việc, ưu tiên rõ ràng, phù hợp với nhu cầu của nước tiếp nhận, phối hợp với các bên liên quan, có sự đóng góp và cam kết của toàn bộ hệ thống LHQ, cũng như sự cần thiết phối hợp với các tổ chức khu vực, tiểu khu vực.
Ngoài ra, Nghị quyết yêu cầu Tổng Thư ký LHQ xây dựng kế hoạch chuyển tiếp lồng ghép trong bối cảnh chuyển tiếp chung của quốc gia hướng tới hòa bình, kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ các phái bộ hỗ trợ khôi phục quyền lực nhà nước và cải cách lĩnh vực an ninh, có báo cáo về tiến trình chuyển tiếp (trước ngày 30/6/2022), đồng thời kêu gọi các chính phủ xây dựng, triển khai các chiến lược bảo vệ thường dân.