Ngày 30/3, Người Phát ngôn thuộc đội đặc nhiệm Mỹ đang chiến đấu với IS tại Syria, Đại tá Joseph E. Scrocca cho biết: “IS giờ đây không chỉ sử dụng thường dân như lá chắn. Họ đang lén đưa thường dân vào các tòa nhà để chúng tôi không nhìn thấy và "dụ dỗ" liên minh tấn công”.
Tuần này, một thước phim do máy bay quan sát của Mỹ đã ghi lại được cảnh lực lượng IS ép người dân vào trong tòa nhà, giết những người phản kháng. Sau đó, chúng sẽ vào đúng những toà nhà đó để khiêu khích tấn công.
| Khung cảnh đổ nát của một khu vực vừa bị Mỹ không kích ở thành phố Mosul ngày 10/3. (Nguồn: AFP) |
Mỹ thay đổi chiến thuật
Trước đó, ngày 17/3, cuộc không kích của Mỹ đã làm sụp đổ một tòa nhà ở phía Tây Mosul, làm thiệt mạng hàng hàng trăm thường dân Iraq. Động thái này của IS, theo Đại tá Srocca, đã buộc phía Mỹ phải thay đổi chiến thuật trong các cuộc tấn công tại Mosul. Điều không thay đổi là quyết định cho phép các sĩ quan Mỹ trên chiến trường có nhiều quyền quyết định các cuộc không kích hơn. Quyết định này được đưa ra sau khi Thiếu tướng Stephen J. Townsend - chỉ huy đội đặc nhiệm đang chiến đấu với IS, biết rằng việc tiến hành các cuộc không kích mất quá nhiều thời gian. Các chiến thuật mới cũng sẽ được áp dụng cho nỗ lực tái chiếm Raqqa, Syria - vốn được coi như "thủ đô của IS".
Ngày 26/3, trong một cuộc phỏng vấn, Tướng Joseph L. Votel - Tư lệnh Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) cho biết việc tăng tốc tiến hành các cuộc không kích đã được xem xét thảo luận từ tháng 11/2016 và áp dụng trong chiến dịch chiếm lại phía Đông Mosul. Động thái này của Mỹ đã được lực lượng an ninh Iraq, vốn đã chịu rất nhiều tổn thất trong chiến dịch Mosul, hoan nghênh.
| Tướng Joseph L. Votel. (Nguồn: Reuters) |
Trong 100 ngày khi quân đội Iraq chiếm được phía Đông thành phố, 490 lính Iraq đã thiệt mạng và hơn 3.000 người đã bị thương. Không rõ bao nhiêu lính IS đã bị giết. Tuy nhiên, đại tá Scrocca cho biết có khoảng 2.000 lính ở phía Tây Mosul trước khi cuộc tấn công gần đây của lực lượng Iraq xảy ra và lượng binh sĩ IS đã giảm còn chưa đầy một nửa.
Lần đầu công khai chịu trách nhiệm
Tướng Votel cho rằng chiến thuật mới sẽ không làm giảm mức độ bảo vệ cho thường dân: “Chúng tôi mong muốn các chỉ huy tại chiến trường sử dụng các biện pháp thích hợp để đánh giá về tình trạng của dân thường và nếu họ cảm thấy không thể tự đánh giá được thì họ sẽ báo cáo lên cấp lên và không ra lệnh tấn công”. Theo ông, bất kỳ quyết định tấn công nhà thờ, trường học hoặc bệnh viện mà binh sĩ Hồi giáo có thể đang ẩn trốn sẽ được phê chuẩn bởi cấp cao hơn.
Tuy nhiên, hỏa lực mà Mỹ đang áp dụng ở Mosul đã kéo theo sự nguy hiểm cho hàng trăm nghìn thường dân bị mắc kẹt trong các khu vực do Mỹ kiểm soát ở phía Tây Mosul. Các quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, trong tuần qua, liên minh do Mỹ cầm đầu đã tiến hành các cuộc tấn công với 700 quả bom và tên lửa, cộng thêm 400 cuộc tấn công với tên lửa vệ tinh Himar ở Mosul.
| Người dân di dời những thi thể xấu số ra khỏi đống đổ nát sau chiến sự tại Mosul. (Nguồn: AP) |
Trong một diễn biến liên quan, phía Mỹ cũng đã bắt đầu điều tra chính thức về cuộc tấn công ngày 17/3 và các cuộc không kích khác ở phía Tây Mosul-nơi nhiều thường dân bị thương hoặc bị giết. Các quan chức Mỹ thừa nhận rằng cuộc không kích của Mỹ hôm 17/3 cũng có một phần liên đới. Tuy nhiên, họ cho rằng nguyên nhân chủ yếu của vụ tàn phá là do chất nổ mà IS cài trong các toà nhà.
Cơ quan chống khủng bố của Iraq đã báo cáo hai đoạn phim trong đó cho thấy IS đã buộc những người dân thường vào các tòa nhà đã được cài chất nổ. Video mà Lầu Năm góc nhắc tới sẽ sớm được công bố và là trường hợp đầu tiên mà Mỹ xác nhận công khai sự liên đới của mình.