Kết nối và phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Phạm Quang Hiệu phát biểu khai mạc Hội thảo. (Ảnh: Trung Hiếu)

Thứ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Phạm Quang Hiệu tới dự và phát biểu khai mạc Hội thảo.

Tham dự sự kiện có Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tuyến kết hợp trực tiếp, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về phòng, chống dịch Covid-19.

Đây là sự kiện nhằm thu hút các nhà khoa học, chuyên gia công nghệ, doanh nhân kiều bào chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm thực tế cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam; đồng thời tạo không gian để kiều bào trao đổi, đề xuất những kiến giải nhằm xây dựng Mạng lưới kết nối khởi nghiệp sáng tạo quốc gia.

Hội thảo có sự góp mặt của các diễn giả là đại diện Startup người Việt thành công quốc tế, dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực khởi nghiệp như: bà Lê Diệp Kiều Trang (Giám đốc tài chính Arevo, đồng sáng lập Quỹ Alabaster), ông Cao Anh Tuấn (Giám đốc Công nghệ Genetica), ông Trần Bảo Khánh (Tổng Giám đốc và đồng sáng lập Rens Original), ông Phạm Kim Cương (nhà sáng lập Cohost AI)...

Tại đây, các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) có cơ hội lắng nghe các diễn giả bàn luận và chia sẻ bài học của mình trong hành trình thương mại hóa sản phẩm công nghệ, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, tạo ra lợi thế cạnh tranh riêng cho sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế, để từ đó phát huy tối đa tiềm năng tại thị trường nội địa và phát triển, mở rộng kinh doanh sang nước ngoài.

Những chia sẻ đó thể hiện vai trò và sức mạnh của người Việt Nam ở nước ngoài cũng như sự cần thiết của việc thúc đẩy mạng lưới kết nối những người Việt, startup Việt ở nước ngoài hỗ trợ và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước.

Toàn cảnh Hội thảo. (Ảnh: Trung Hiếu)

Thứ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Phạm Quang Hiệu phát biểu khẳng định: Trong nhiều năm qua, với vai trò “đột phá, mở đường, song hành, hỗ trợ”, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã phối hợp cùng nhiều bộ, ngành và các cơ quan, đặc biệt là Bộ Khoa học và Công nghệ mở đường cho việc kết nối mạng lưới chuyên gia trong và ngoài nước hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Thứ trưởng cho biết: Theo thống kê sơ bộ của Ủy ban, hiện có khoảng 50 Hội trí thức và mạng lưới trí thức người Việt đã thành lập tại các nước, có hơn 500.000 chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài làm việc ở các viện nghiên cứu, trường đại học, công ty kỹ thuật và công nghệ cao tại các nước và nhiều tổ chức quốc tế trong hầu hết các ngành và lĩnh vực mũi nhọn.

Nhiều bạn trẻ trong cộng đồng, là thế hệ người Việt thứ 2, thứ 3, các du học sinh Việt Nam, đã bước đầu thành đạt trong kinh doanh, thành công tại các trung tâm khởi nghiệp lớn của thế giới mà một số gương mặt điển hình chính là các diễn giả tham gia Hội thảo hôm nay.

Tại Việt Nam, năm 2016 được lựa chọn là năm “Quốc gia khởi nghiệp” cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ cho vấn đề khởi nghiệp. Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã ban hành cơ chế pháp lý, chính sách, những đề án cụ thể hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Từ đó đến nay, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đã từng bước được hình thành, củng cố và đang phát triển mạnh mẽ.

Thứ trưởng Phạm Quang Hiệu cũng chỉ ra rằng: Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng đáng ghi nhận, các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn như thiếu vốn, nhân sự, kinh nghiệm quản trị doanh nghiệp..., cần nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ, đặc biệt từ những doanh nghiệp, nhà khởi nghiệp thành công đi trước để tiếp tục tăng tốc, bứt phá hơn nữa.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: Trung Hiếu)

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng khẳng định: Trong thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ thông qua Đề án 844 đã có nhiều hoạt động phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài nhằm gắn kết trí thức, kiều bào Việt hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, trong đó phải kể đến: Diễn đàn Kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của người Việt tại Hoa Kỳ và Việt Nam” (San Francisco, tháng 12/2017) và “Diễn đàn kết nối Startup Việt trong và ngoài nước” (Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 6/2018).

Năm 2019, TECHFEST Quốc tế tại Hoa Kỳ, Singapore, Hàn Quốc do Bộ Khoa học và Công nghệ lần đầu tiên tổ chức cũng đã thu hút được sự quan tâm rất lớn của chuyên gia, doanh nhân, nhà đầu tư tại các quốc gia này.

Hội thảo đánh dấu sự hợp tác chính thức giữa Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Ban điều hành Đề án 844 trong hành trình huy động, tập hợp nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài, hình thành mạng lưới hỗ trợ và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Trong khuôn khổ Hội thảo, hai bên đã ký kết Thỏa thuận hợp tác và phát động chương trình “Cố vấn khởi nghiệp toàn cầu”.

Thứ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Phạm Quang Hiệu và Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng ký Thỏa thuận hợp tác giữa hai bên.

Theo số liệu từ chương trình “Cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo 2020”, cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là dịch vụ nền tảng, có tác động mạnh mẽ đến việc tăng doanh thu gấp 3.5 lần và cơ hội gọi vốn thành công tăng 7 lần cho người khởi nghiệp.

Tuy nhiên, chương trình cố vấn khởi nghiệp tại các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam 2020 còn gặp hạn chế liên quan đến dịch vụ cố vấn và lập kế hoạch triển khai dịch vụ.

Theo đó, tại hội thảo lần này, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Văn phòng Đề án 844 phối hợp cùng đối tác chuyên môn là Chương trình Khởi nghiệp Thụy Sỹ (Swiss Entrepreneurship Program) cùng Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) sẽ khởi động Chương trình Cố vấn khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu (Global Mentoring Program for V-startups).

Trong chương trình, các chuyên gia người Việt ở nước ngoài sẽ cố vấn, hỗ trợ các startup Việt Nam giải quyết các vấn đề, khó khăn mà startup đang gặp phải dưới dạng hình thức cố vấn 1-1.

Chương trình dự kiến có sự tham gia của các chuyên gia người Việt về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ Silicon Valley (Mỹ), Đức, Anh, Nhật Bản... trên nhiều lĩnh vực như Fintech, Edtech, Agritech... Từ đó, hình thành mạng lưới chuyên gia cố vấn người Việt ở nước ngoài hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia.

Việc phát huy, thu hút nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp phát triển đất nước là một nội dung quan trọng của công tác ngoại giao phục vụ phát triển trong nhiều năm qua. Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ quyết định năm 2016 là “Năm khởi nghiệp quốc gia”, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã chủ động đề xuất, phối hợp cùng UBND Thành phố Hồ Chí Minh và các cơ quan liên quan tổ chức diễn đàn “Kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của người Việt tại Hoa Kỳ và Việt Nam” ngày 9/12/2017 tại San Francisco và Diễn đàn “Kết nối Startup Việt trong và ngoài nước” ngày 26/6/2018 tại TP. Hồ Chí Minh, thu hút sự quan tâm đặc biệt của các chuyên gia, trí thức trẻ ở cả trong và ngoài nước.

Kể từ đó đến nay, Ủy ban thường xuyên đồng hành cùng các cơ quan, tổ chức hỗ trợ kiều bào trẻ khởi nghiệp, sáng tạo như các cuộc thi khởi nghiệp toàn cầu hàng năm của Viet Challenge (Hội Thanh niên Sinh viên Việt Nam tại Hoa Kỳ) và cuộc thi đổi mới sáng tạo Hack4growth của AVSE (Hội chuyên gia và khoa học Việt Nam toàn cầu), thiết lập mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam…

Ngày 9/2/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định 188/QĐ-TTg về việc bổ sung mục tiêu “Phát triển mạng lưới khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, khuyến khích tương tác, kết nối nguồn lực trong hệ thống các Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và các chủ thể trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước, nước ngoài”.

Trên cơ sở đó, Văn phòng Đề án 844 đã phối hợp cùng Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia (thuộc Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ) bắt đầu xây dựng Mạng lưới kết nối khởi nghiệp sáng tạo quốc gia (VIEN: Vietnam Innovative Entrepreneur), đặc biệt hướng tới các chuyên gia, doanh nhân người Việt tại nước ngoài (hoặc đã về nước) liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo trong giai đoạn đầu để tập hợp, hình thành mạng lưới.