| Thượng đỉnh G20 lần này không đưa ra được bất cứ điều gì mới. |
Lịch trình hai ngày trở nên quá ngắn ngủi, khi chủ nhà châu Âu bất ngờ rơi vào cảnh bất đồng vì ý định tổ chức trưng cầu dân ý của Hy Lạp. 2/3 thời gian, không khí Hội nghị G20 trôi đi nặng nề, u ám mà chẳng giải quyết được vấn đề gì. Câu chuyện của các nguyên thủ hầu như chỉ quanh quẩn với “quả bom” nợ công châu Âu, mối lo Hy Lạp và nguy cơ cận kề về một sự sụp đổ dây chuyền trong Eurozone. Sợi dây chỉ được nới lỏng khi Thủ tướng Hy Lạp Georges Papandreou với khuôn mặt mệt mỏi cho biết nhiều khả năng sẽ không có một cuộc trưng cầu dân ý nào cả.
Nhưng G20 chỉ còn lại vài giờ đồng hồ trong buổi sáng 4/11 để cố tìm ra được tiếng nói chung trong các vấn đề khác trước khi bế mạc vào đầu giờ chiều.
Những kết quả nhạt
Mọi sự quan tâm vẫn không thoát khỏi “vấn đề châu Âu”, từ Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào… đến Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đều không thể không lên tiếng. G20 từ chỗ là diễn đàn đi tìm những quyết sách chung của 20 nền kinh tế hàng đầu thế giới, bỗng biến thành một không gian của những lời rao giảng từ những nền kinh tế mới nổi và sự trấn an từ châu Âu. Cam kết và thấu hiểu là kết quả ấn tượng nhất của G20 lần này.
Những kết quả khác có được trong thời gian ngắn ngủi còn lại được cho là “nhạt”. Kế cả vấn đề Cải cách hệ thống tiền tệ quốc tế - ban đầu vốn là chủ đề quan trọng hàng đầu của nghị trình thì chỉ đạt được một thành công mang tính biểu tượng. Chẳng có kết quả cụ thể nào được đưa ra, kết luận của Hội nghị là “đã đạt được những tiến bộ trên con đường cải cách hệ thống tiền tệ” và cam kết của các quốc gia “tăng cường sự linh hoạt của tỷ giá để phản ánh thực chất những nền kinh tế.”
Điều đạt được đáng kể nhất là thỏa thuận cấp thêm tiền cho IMF để Quỹ này có thêm sức mạnh ứng phó với các tình huống khủng hoảng. Tuy nhiên, việc các nhà lãnh đạo Mỹ, Anh nhất quyết phản đối cho thấy quyết định này vẫn còn bị ngừng cho đến khi diễn ra hội nghị của các bộ trưởng tài chính G20 vào tháng 2/2012.
Trung Quốc lâu nay bị chỉ trích vì cố tình định giá NDT thấp hơn thực chất để đẩy mạnh xuất khẩu. Vì thế, cam kết điều chỉnh tỷ giá NDT của Trung Quốc cũng được coi là một điểm sáng của Hội nghị G20. Tuy nhiên, điều các nhà phân tích vẫn hoài nghi đó là Trung Quốc đã đưa ra cam kết trên trong tổng thể một cam kết rộng hơn. Nói cách khác, Trung Quốc sẽ làm việc này một cách từ từ, tùy theo tình hình.
Một chủ đề quan trọng là Đánh thuế các giao dịch tài chính, vốn được châu Âu rất kỳ vọng sẽ được thông qua, nhưng rốt cục cũng không đi đến đích. Các nước Argentina, Nam Phi, Brazil vì lợi ích riêng nên không mặn mà, cũng chẳng đưa ra bất cứ cam kết cụ thể nào, để mặc châu Âu, với đầu tàu Pháp và Đức hô hào quyết tâm thực hiện vào 2012.
Nguy cơ suy thoái gần hơn
Tờ International Business Times (Mỹ) ngày 5/11 khẳng định, Hội nghị G20 một lần nữa lại bộc lộ những mâu thuẫn sâu sắc và yếu kém của các nhà lãnh đạo trong việc giải quyết những khó khăn của thế giới. Thậm chí tờ The Guardian (Anh) còn cảnh báo một cuộc suy thoái toàn cầu mới đang đến gần hơn sau hội nghị này.
Như thông lệ, trong phần bế mạc, các nhà lãnh đạo G20 đưa ra một Thông cáo chung. Nhưng những chủ đề có tính giải pháp và cụ thể, được nước chủ nhà Pháp đưa vào Nghị trình như thành lập Nhóm làm việc về việc làm cho Thanh niên, cải cách các quy định tài chính liên quan đến thuế, hỗ trợ châu Phi chống đói nghèo…. đều bị lướt qua, thậm chí là không có một dòng trong Thông cáo này.
The Financial Times trích phát biểu của một cựu quan chức cấp cao IMF rằng, Thượng đỉnh G20 lần này không đưa ra được bất cứ điều gì mới. Nói cách khác, các nhà lãnh đạo G20 không đưa ra được bất kỳ giải pháp nào cho cuộc khủng hoảng toàn cầu do mâu thuẫn không thể nhân nhượng về lợi ích quốc gia giữa các cường quốc, từ đó đẩy thế giới ngày càng gần hơn tới bờ vực của một cuộc suy thoái kinh tế mới.
An Sinh