Hà Lan được biết đến là đất nước nằm thấp nhất so với mực nước biển. Vùng trũng nhất ở dưới mực nước biển tới 6,74m. Theo thống kê, 2/3 diện tích của quốc gia này nằm ở khu vực dễ ngập lụt, trong khi mật độ dân số thuộc nhóm đông đảo nhất châu Âu. Khi biến đổi khí hậu đang trở thành một thách thức trên quy mô toàn cầu, nguy cơ thủy triều dâng kèm bão lớn đã trở thành mối đe dọa hiện hữu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân nơi đây.
| Thành phố cảng Rotterdam, Hà Lan. (Nguồn: nytimes) |
Vai trò tiên phong
Biến thách thức thành cơ hội, đó là thành công mà Hà Lan đã làm được khi tìm giải pháp đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng. Nếu như chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump “quay lưng” với Hiệp định Paris và biến đổi khí hậu thì Hà Lan lại đi tiên phong với nhiều giải pháp hiệu quả.
Lấy phương châm “sống chung và tìm cách chế ngự nguồn nước”, chuẩn bị thật tốt cho những tình huống xấu nhất có thể xảy ra, các công trình như công viên, hầm để xe, trung tâm thương mại tại các thành phố của Hà Lan được xây dựng để phục vụ cuộc sống hàng ngày nhưng cũng có thiết kế linh động nhằm tăng gấp đôi diện tích chứa nước phòng khi nước từ biển, ao, hồ tràn vào.
Một trong các dự án nổi bật là khu vực Eendragtspolder rộng gần 90.000m2 của thành phố Rottedam. Trong điều kiện bình thường, nơi đây được sử dụng cho các hoạt động dưới nước như đua thuyền, bơi lội... nhưng trong trường hợp khẩn cấp, Eendragtspolder sẽ như một bể chứa nước khổng lồ nhằm hạn chế thiệt hại khi nước từ sông Rotte và sông Rhine dâng cao.
Eendragtspolder chỉ là một công trình tiêu biểu trong số hàng chục công trình đang được triển khai trên toàn Hà Lan thuộc dự án “Không gian cho sông ngòi”. Dự án hướng đến thay đổi hoàn toàn các phương thức truyền thống là xây đập, kè bờ để lấn đất từ sông và kênh rạch. Hà Lan đã thay đổi tư duy này sau khi những trận lũ lớn buộc hàng trăm ngàn người phải di tản vào những năm 1990.
Các nhà khoa học Hà Lan đang nghiên cứu và triển khai những dự án xây dựng hệ thống “đê chắn sóng thông minh” bằng cách tích hợp công nghệ cảm ứng để giám sát những con đê, đập nhằm đưa ra những cảnh báo sớm về các trận sóng thần và nguy cơ nước biển dâng.
Ngoài ra, người dân Hà Lan cũng được trang bị những kỹ năng ứng phó cần thiết. Một ứng dụng GPS quốc gia đã được tạo ra để người dân luôn biết chính xác mực nước biển hiện tại. Trẻ em được học cách bơi thành thạo và được hướng dẫn các kỹ năng cần thiết khi gặp tình huống khẩn cấp.
“Chúng tôi nhận thấy không thể cứ mãi xây đập cao mà phải tạo ra những vùng trũng để chứa nước từ các con sông. Đối phó với những thách thức của biến đổi khí hậu không dừng lại ở việc xây những đê chắn sóng cỡ lớn ngoài biển mà đó phải là một hệ tư duy tổng thể từ quy hoạch không gian, quản lý khủng hoảng, hệ thống giáo dục cho đến việc áp dụng các ứng dụng mới nhất của công nghệ thông tin…”, ông Harold van Waveren – cố vấn cấp cao của Chính phủ cho biết.
Ngành kinh doanh sinh lời
Giống như ngành công nghiệp sản xuất pho mát tại Pháp hay công nghiệp ô tô của Đức, ngành kinh doanh các giải pháp chống biến đổi khí hậu đang trở thành một ngành kinh doanh sinh lời tại Hà Lan. Đều đặn hàng tháng, những đoàn doanh nghiệp đến từ những nơi xa xôi như Jakarta (Indonesia), TP. Hồ Chí Minh (Việt Nam), New York hay New Orleans (Mỹ) lại đến thành phố cảng Rottedam để học hỏi kinh nghiệm cũng như tìm kiếm đối tác. Và các công ty tư vấn của Hà Lan – hiện đi đầu thế giới về kỹ thuật công nghệ cao và quản lý nguồn nước - luôn là lựa chọn hàng đầu.
Thời gian gần đây, những tư vấn của các chuyên gia người Hà Lan giúp các cơ quan chức năng Bangladesh hoạch định các khu trú ẩn khẩn cấp và các tuyến đường sơ tán khi xảy ra thiên tai đã góp phần giảm thiểu đáng kể con số thương vong do lũ lụt tại quốc gia này.
“Không chỉ đơn thuần là công việc kinh doanh, đây cũng là những nỗ lực của chúng tôi trong việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu. Mỗi năm, biến đổi khí hậu và nước biển dâng đang khiến hàng ngàn người thiệt mạng trong khi thế giới vẫn chưa tìm được tiếng nói chung trong việc đối phó với thảm họa toàn cầu này”, Henk Ovink – chuyên gia đầu ngành về biến đổi khí hậu và nước biển dâng của Hà Lan chia sẻ.
Nếu thế giới không nghiêm túc nhìn nhận và đối phó với cuộc khủng hoảng này, cái giá phải trả không chỉ là vật chất mà còn là tính mạng con người. Đó cũng chính là thông điệp ý nghĩa mà “xứ sở cối xay gió” muốn gửi đến thế giới.