Từ những hình ảnh về Ngày Quốc khánh trên đất Anh, hay trang sử Việt kể bằng tranh song ngữ Việt - Nhật đến các dự án nghệ thuật đa văn hóa tại Pháp, những sáng kiến của kiều bào được vinh danh tại Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại năm 2025 cho thấy sức lan tỏa bền bỉ của bản sắc Việt trong dòng chảy toàn cầu.
Giải thưởng năm nay ghi nhận tình yêu quê hương, ý thức gìn giữ bản sắc và khát vọng kết nối Việt Nam với thế giới của kiều bào. Không chỉ giàu tính sáng tạo, các tác phẩm còn thể hiện sự chủ động tham gia công tác thông tin đối ngoại bằng những cách tiếp cận linh hoạt, gần gũi, qua đó kể lại lịch sử bằng hình ảnh, chuyển tải bản sắc qua nghệ thuật và nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc trong không gian giao lưu đa văn hóa.
| Kiều bào tham gia sự kiện "Việt phục bộ hành London". (Nguồn: Hiệp hội Phụ nữ và trẻ em Việt Nam tại Vương quốc Anh) |
“Khoảnh khắc vàng” ngày Quốc khánh
Tác phẩm ảnh "80 năm Quốc khánh Việt Nam - Niềm tự hào bất diệt của người Việt trên đất Anh" của Hiệp hội Phụ nữ và trẻ em Việt Nam tại Vương quốc Anh và Thông tấn xã Việt Nam ghi lại những khoảnh khắc tiêu biểu trong sự kiện "Việt phục bộ hành London" được tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025). Đây là hoạt động nổi bật trong chuỗi hành trình Việt phục bộ hành châu Âu diễn ra tại chín thành phố lớn do Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu phát động và bảo trợ.
Qua hình ảnh kiều bào trong trang phục truyền thống bộ hành qua các địa danh biểu tượng của London và dâng hoa tưởng niệm tại New Zealand House, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh từng làm việc năm 1913, tác phẩm tái hiện không khí trang nghiêm, xúc động và niềm tự hào dân tộc của cộng đồng người Việt.
Không chỉ phản ánh một sự kiện văn hóa giàu ý nghĩa, tác phẩm còn gửi gắm thông điệp về sự gắn bó với cội nguồn, tinh thần tri ân lịch sử và khát vọng lan tỏa hình ảnh Việt Nam giàu bản sắc, hòa bình, nhân văn tới bạn bè quốc tế.
Chương trình thu hút sự tham gia của hơn 120 kiều bào đến từ nhiều địa phương trên khắp nước Anh, tạo nên bầu không khí trang nghiêm, xúc động, tràn đầy niềm tự hào dân tộc và để lại ấn tượng sâu sắc đối với công chúng quốc tế.
Chị Hoàng Thị Hải Hà, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu, thành viên trong nhóm tác giả cho biết, kỷ niệm 80 năm Quốc khánh không chỉ là dịp để tri ân và tự hào về chặng đường lịch sử vẻ vang của dân tộc, mà còn là lời nhắc nhở rằng mỗi người Việt, dù ở quê nhà hay nơi đất khách, vẫn mang trong tim niềm tự hào, tinh thần kiên cường và tình yêu bất diệt với Tổ quốc.
Mỗi tà áo dài, mỗi sắc phục truyền thống, mỗi nụ cười của các em nhỏ, mỗi bước chân của những người con Việt Nam nơi xứ người đã tạo nên một hành trình ý nghĩa vượt qua mọi biên giới.
"Giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận cho một tác phẩm, mà là niềm tự hào vô cùng to lớn của cộng đồng kiều bào, là động lực để chúng tôi tiếp tục lan tỏa vẻ đẹp văn hóa Việt ra thế giới bằng cả trái tim", chị Hoàng Thị Hải Hà chia sẻ.
Món quà quý của tình hữu nghị Việt - Nhật
"Lược sử nước Việt bằng tranh" phiên bản song ngữ Việt - Nhật do Trung tâm Việt Nam học tại Nhật Bản tổ chức biên dịch, hiệu đính và xuất bản với mong muốn đưa lịch sử Việt Nam đến gần hơn với công chúng Nhật Bản cũng như cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật. Việc chuyển tải nội dung lịch sử qua tranh minh họa và ngôn ngữ giản dị nhưng chuẩn xác đã góp phần tạo nên một cầu nối văn hóa hiệu quả, thân thiện và giàu giá trị giáo dục.
Chị Lê Thương, Phó Chủ tịch Liên hiệp hội người Việt Nam tại Nhật Bản, thành viên trong nhóm tác giả cho biết, ý tưởng thực hiện ấn bản này bắt nguồn từ mong muốn đưa lịch sử và văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế bằng một hình thức trực quan, sinh động và dễ tiếp cận.
Trong quá trình tìm hiểu và tiếp cận ấn phẩm "Lược sử nước Việt bằng tranh" bằng tiếng Việt, Giáo sư Shimizu Masaaki (Đại học Ngoại ngữ, Đại học Osaka) nhận thấy đây là một cuốn sách đặc biệt với nội dung lịch sử được trình bày mạch lạc, ngắn gọn, kết hợp với tranh minh họa giàu tính biểu cảm, rất phù hợp để giới thiệu lịch sử - văn hóa Việt Nam tới độc giả Nhật Bản. Từ sự đồng cảm đó, ông chủ động đề xuất và trực tiếp tham gia dịch thuật cuốn sách sang tiếng Nhật với tinh thần trân trọng và trách nhiệm cao đối với từng chi tiết lịch sử, văn hóa.
Dự án nhanh chóng nhận được sự đồng thuận của Nhà xuất bản Kim Đồng, đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong xuất bản sách giáo dục và sách tranh, đồng thời đánh giá cao tính phù hợp của ấn phẩm trong việc giới thiệu lịch sử và văn hóa Việt Nam tới công chúng quốc tế.
| Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nhận sách "Lược sử nước Việt bằng tranh" phiên bản song ngữ Việt-Nhật từ chị Lê Thương. (Ảnh NVCC) |
Chỉ trong vòng ba tháng, Giáo sư Shimizu Masaaki cùng các cộng sự Việt Nam và Nhật Bản đã làm việc khẩn trương, nghiêm túc và đầy tâm huyết, từ dịch thuật, hiệu đính đến hoàn thiện bản thảo. Kết quả là ấn bản song ngữ Việt - Nhật chính thức được xuất bản vào tháng 6/2025, đánh dấu một nỗ lực hợp tác hiệu quả giữa các nhà nghiên cứu, dịch giả và đơn vị xuất bản của hai quốc gia.
Với ý nghĩa lan tỏa hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam ra thế giới, ấn phẩm ghi nhận những đóng góp thiết thực của Trung tâm Việt Nam học trong công tác văn hóa đối ngoại, quảng bá lịch sử và bản sắc Việt Nam tới bạn bè quốc tế. Cuốn sách không chỉ là tài liệu tham khảo bổ ích mà còn là một thông điệp sinh động về tinh thần, truyền thống và khát vọng của dân tộc Việt Nam trong dòng chảy hội nhập quốc tế.
Khát vọng của người Việt trẻ
Nếu cuốn song ngữ "Lược sử nước Việt bằng tranh" được coi là biểu tượng sinh động cho sự giao thoa văn hóa, học thuật và tình hữu nghị, thì dự án quốc tế đa văn hóa Toucher Arts của Hiệp hội ART SPACE (Pháp) được ghi nhận nhờ những đóng góp bền bỉ trong việc lan tỏa văn hóa Việt Nam ra thế giới qua cách tiếp cận trẻ trung, nhân văn, lấy thế hệ trẻ làm trung tâm.
Trong suốt ba năm hoạt động, Toucher Arts đã tổ chức hơn 60 hoạt động văn hóa tại châu Âu, tiếp cận hơn 10.000 khán giả Pháp và đưa văn hóa Việt Nam đến giới thiệu ở 16 trường học tại Pháp.
Riêng trong năm 2025, dự án đã triển khai hơn 20 hoạt động quảng bá văn hóa Việt Nam dành cho nhiều nhóm đối tượng khác nhau, từ học sinh, sinh viên đến người cao tuổi và công chúng Pháp nói chung.
Các hoạt động phong phú được tổ chức tại trường học, thư viện thành phố, viện dưỡng lão, rạp chiếu phim và trung tâm triển lãm, tiếp cận gần 6.000 người Pháp và cộng đồng người Việt tại châu Âu, góp phần đưa hình ảnh Việt Nam hiện diện sinh động trong đời sống văn hóa địa phương.
Đặc biệt, cuộc thi vẽ quốc tế "Rực rỡ Việt Nam" thu hút gần 1.000 tác phẩm của trẻ em người Việt và gốc Việt đến từ 17 quốc gia, trưng bày tại nhiều thành phố của Pháp, trong đó có Art Gallery A2Z tại thủ đô Paris, nhận được sự quan tâm tích cực từ công chúng Pháp. Bộ phim tài liệu "Những bàn tay giữ lửa truyền thống" kể câu chuyện về các làng nghề Việt Nam đã được trình chiếu tại rạp ở Nantes và Lorient với nhiều suất chiếu kín chỗ và sự đón nhận nồng nhiệt từ khán giả quốc tế.
Không chỉ mang giá trị đối ngoại, Toucher Arts còn là môi trường thực hành quý cho gần 100 bạn trẻ người Việt và gốc Việt, đến từ nhiều quốc gia, tham gia dự án.
Thông qua việc trực tiếp tổ chức sự kiện, sản xuất nội dung, truyền thông và làm việc trong môi trường quốc tế, các bạn trẻ đã trở thành những đại sứ văn hoá mới, góp phần kể câu chuyện văn hóa Việt Nam ra thế giới một cách trẻ trung, mới mẻ, bằng chính tiếng nói của mình.
| Hoạt động quảng bá Việt Nam của các bạn trẻ làm dự án Toucher Arts tại Pháp. (Nguồn: ART SPACE) |
Chị Hoàng Thu Trang, Chủ tịch Hiệp hội ART SPACE, đồng thời là người sáng lập dự án Toucher Arts xúc động chia sẻ: "Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại thực sự có giá trị rất lớn về tinh thần và là sự công nhận cho nỗ lực trong suốt hành trình làm dự án của chúng tôi từ 2023 cho tới nay".
Điều đáng ghi nhận ở các sản phẩm, sáng kiến của kiều bào không chỉ nằm ở hình thức sáng tạo, mà ở cách văn hóa và lịch sử Việt Nam được kể lại bằng ngôn ngữ phù hợp với công chúng quốc tế.
Trong bối cảnh thế giới ngày càng gắn kết, Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại năm 2025 đã khẳng định những đóng góp, vai trò ngày càng rõ nét của kiều bào trong chiến lược xây dựng hình ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập và truyền thông toàn cầu.