| Huyện Vĩnh lộc được xây dựng quy hoạch khang trang, hiện đại. |
Không có sóng vỗ ồn ào, náo nhiệt của biển, Vĩnh Lộc lại được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho nhiều danh lam thắng cảnh hang động đẹp, nhiều di tích nổi tiếng có giá trị về mặt lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, văn hóa phong phú. Đó chính là điều kiện thuận lợi để huyện hình thành các khu, điểm du lịch trên địa bàn. Trong những năm qua, chính quyền, các ngành chức năng của huyện đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm từng bước đánh thức tiềm năng du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Là một huyện thuộc vùng trung du của tỉnh Thanh Hoá, có 12 xã, 1 thị trấn, có QL45, QL217 đi qua kết nối, giao thương với các các huyện miền núi phía tây của tỉnh, huyện Vĩnh Lộc có tới 147 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng và 1 di sản Văn hoá thế giới rất triển vọng cho phát triển kinh tế du lịch trong hiện tại và tương lai được minh chứng cụ thể qua các địa danh đã đi vào sử sách, đó là dãy núi Xuân Đài có thể là đẹp nhất trong các núi đá ở Việt Nam. Dưới chân núi Xuân Đài có di tích Động - Chùa Thông đã được xếp hạng di tích quốc gia nằm trên địa phận xã Ninh Khang. Sau khi vãn cảnh chùa Du Anh (Chùa Thông) du khách đến xem bia Phùng Khắc Khoan độc nhất ở Việt Nam, bia cao 2.5 m, cả 4 mặt đều là văn bia chữ Hán. Sau đó du khách đi bộ hành hương lên lưng chừng núi đá Xuân Đài vào thăm động Hồ Công. Khi đến cửa động, du khách sẽ gặp một phiến đá phẳng có khắc 4 chữ trên đá “Thanh Kỳ Khả Ái” - nghĩa là màu xanh tuyệt diệu đáng yêu. Trên vách động còn nguyên vẹn nhiều bài thơ chữ Hán đề hoạ của các Vua, Chúa, danh nhân mặc khách đến đây để lại bút tích ca ngợi động đẹp này.
| Di sản Văn hóa thế giới Thành nhà Hồ. |
Từ Động – Chùa Thông đi về hướng Tây 5km, du khách sẽ đến thăm thành đá – Thành Nhà Hồ nổi tiếng (di sản Văn hoá thế giới), thăm các di tích vệ tinh liên quan đến việc xây thành, việc tổ chức tế trời, đến việc chống quân chiêm thành, đến việc đoạt ngôi (từ Nhà Trần sang Nhà Hồ), đến cuộc chiến tranh chống quân Minh. Những câu chuyện được người dân kể lại như đền thờ Nàng Bình Khương thờ người con gái đã đập đầu vào đá lấy cái chết để minh oan cho chồng là Cống Sinh Trần Công Sỹ được giao trách nhiệm xây thành cửa Đông. Gần đền Bình Khương có di tích đình Đông Môn, là di tích có kiến trúc độc đáo với những mảng chạm khắc Tứ linh, Tứ quý rất tinh xảo. Xung quanh thành đá, du khách có thể đến thăm núi Dục Tượng, Eo Vần, Tứ Linh, thăm hang Nàng nơi vua Trần Thiếu đế bị giam, thăm hồ Mỹ Đàm do binh lính Nhà Hồ đào từ phía Tây thành chạy suốt làng Mỹ Xuyên ngày nay.
| Động Hồ Công với cảnh đẹp say lòng bao du khách. |
Từ một điểm của di tích vệ tinh, du khách đến thăm đền Tam Tổng (nơi thờ vọng Trần Khát Chân), sau đó đến dâng hương tại đền chính Trần Khát Chân – đây là nơi thờ Thượng tướng Trần Khát Chân và sáu vị tướng (Phạm Ông Thiên, Hà Đức Lân, Lương Nguyên Bưu, Phạm Ngưu Tất, Phạm Khả Vĩnh, Trụ Quốc Trần Nhật Đôn) đã bị Nhà Hồ hành quyết ngày 24/4 năm Kỷ Mão (1399), thuộc địa phận thị trấn Vĩnh Lộc. Từ đền Trần Khát Chân du khách đi dọc về phía Nam núi Đún để đến thăm di tích khảo cổ quốc gia đặc biệt là Đàn Tế Nam Giao – nơi diễn ra lễ tế trời đất của Nhà Hồ vào tháng 8 năm Nhâm Ngọ (1442). Đó là di tích có thể nói còn nguyên vẹn ở Việt Nam.
| Đền thờ Trần Khát Chân. |
Ngoài ra, trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc còn rất nhiều di tích lịch sử thời Chúa Trịnh như: Phủ Trịnh, Nghè Vẹt, đền thờ Quốc công Hoàng Đình Ái, Quận công Hoàng Đình Phùng, Đường công Lê Quang Lộc, lăng mộ Triết Vương Trịnh Tùng, Chùa - Phủ Báo Ân... và nhiều lễ hội truyền thống Văn hóa đặc sắc như: Lễ hội Trần Khát Chân ngày 24/4 âm lịch hàng năm. Lễ hội “Kỳ Phúc” được diễn ra vào ngày 6/2 âm lịch và lễ hội “Kỳ Thần” diễn ra ngày 14/11(âm lịch) hàng năm tại thôn Cẩm Hoàng 1, xã Vĩnh Quang huyện Vĩnh Lộc… Nội dung chủ yếu là cầu thành hoàng làng phù hộ cho mọi thành viên trong làng khỏe mạnh, gia đình an khang thịnh vượng, các lễ hội truyền thống đã chở thành bản sắc Văn hóa của các địa phương, tô đậm thêm vào nền Văn hóa phi vật thể của dân tộc Việt Nam. Ngoài ra du khách thập phương còn được thưởng thức các đặc sản của vùng như: Bánh răng bừa, chè lam Phú Quảng, bánh đúc sốt…