| Các đại biểu tham dự Hội thảo giới thiệu Chương trình hỗ trợ đối thoại chiến lược Việt Nam - EU tại Hà Nội, ngày 4/6/2013. |
PCA đã đánh dấu một mốc mới trong quan hệ hợp tác hai bên, thể hiện những bước phát triển to lơn, sâu rộng của quan hệ Việt Nam – EU, đồng thời tạo cơ sở pháp lý đưa quan hệ hợp tác Việt Nam – EU bước sang một giai đoạn mới với phạm vi rộng lớn và mức độ sâu sắc hơn. Để chủ động thúc đẩy việc triển khai PCA, thời gian qua, bên cạnh việc thúc đẩy phía EU phê chuẩn Hiệp định, ta cũng đã tích cực vận động để EU có hình thức hỗ trợ triển khai Hiệp định thích hợp. Và đây là chương trình của EU trị giá gần 3 triệu Euro nhằm hỗ trợ các hoạt động thúc đẩy quan hệ đối thoại và hợp tác giữa EU và Việt Nam trong khuôn khổ PCA.
Cam kết mạnh mẽ của Việt Nam
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh khởi động Chương trình hỗ trợ đối thoại chiến lược Việt Nam-EU mà một trong những mục tiêu chính là hỗ trợ Việt Nam triển khai các hoạt động hợp tác khác trong PCA. Bộ Ngoại giao hy vọng thông qua hội thảo, đại diện các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương sẽ có cơ hội lắng nghe, tiếp cận các thông tin cập nhật, các đánh giá và nhận định của cả Việt Nam và EU liên quan đến quan hệ hai bên, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, đầu tư, ODA và nhất là việc triển khai PCA với các hình thức hỗ trợ của EU để từ đó có thể chủ động đề xuất các nội dung hợp tác, tăng cường hơn nữa quan hệ với EU, cũng như với các nước thành viên EU.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết: “Hiệp định PCA được hai bên ký chính thức tháng 6/2012 thay thế Hiệp định Hợp tác có hiệu lực từ năm 1995, đã đáp ứng nhu cầu xây dựng một khuôn khổ pháp lý mới, phản ánh mối quan hệ phát triển nhanh chóng và năng động giữa Việt Nam-EU, đồng thời đánh dấu bước phát triển về chất của mối quan hệ này theo hướng đối tác bình đẳng, hợp tác toàn diện, cùng có lợi.”
Hiện nay, hai bên đang tiến hành các thủ tục nội bộ để phê chuẩn Hiệp định. Việt Nam cũng đang tích cực hoàn tất các thủ tục nội bộ để có thể phê chuẩn Hiệp định ngay trong năm nay.
Việc triển khai các thỏa thuận trong PCA có ý nghĩa hết sức quan trọng. Trong thời gian chờ phê chuẩn, hai bên đã thống nhất triển khai sớm Hiệp định trên các lĩnh vực ưu tiên. Kế hoạch triển khai sớm PCA giai đoạn 2011-2012 đã được triển khai tốt đẹp và hai bên đang tham vấn để thống nhất Kế hoạch triển khai sớm PCA giai đoạn 2013-2014.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định, là bên ký kết PCA, Việt Nam cam kết nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của Hiệp định. Bên cạnh các nỗ lực bản thân, sự ủng hộ và giúp đỡ của EU cũng như của các nước thành viên trong việc thực hiện PCA là hết sức cần thiết.
Việt Nam có ý nghĩ với EU
Xác định Việt Nam có ý nghĩa đối với EU theo một khía cạnh rất tích cực, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam - Franz Jessen nhấn mạnh, “PCA là một cột mốc quan trọng trong quan hệ EU – Việt Nam, và là một minh chứng cho tầm quan trọng ngày càng cao của quan hệ song phương giữa hai bên. Nó thể hiện cam kết của EU trong việc xây dựng một quan hệ đối tác hiện đại, rộng rãi và cùng có lợi với Việt Nam mà dự án này sẽ giúp phát triển. EU cam kết tiếp tục quá trình phê chuẩn và thực hiện đầy đủ hiệp định này và tận dụng mọi cơ hội hợp tác mà hiệp định này mang tới.
Đại sứ Franz Jessen cho rằng, Hiệp định PCA thế hệ mới thể hiện cam kết của EU trong việc nâng cấp quan hệ đối tác rộng lớn và trưởng thành hơn với Việt Nam, một đối tác sẵn sàng gánh vác những trách nhiệm lớn hơn trên trường quốc tế, là thành viên tích cực và quan trọng của ASEAN, đặc biệt là nền kinh tế phát triển năng động.
Tại hội thảo, đại diện EU đã tuyên bố khởi động Chương trình Đối thoại Chiến lược Việt Nam-EU và các hoạt động sẽ được thực hiện trong năm 2013. Theo đó, Phái đoàn EU tại Việt Nam tài trợ 2,9 triệu Euro trong 36 tháng (tháng 2/2013-2/2016). Các hoạt động chính tập trung vào gồm: triển khai các nghiên cứu liên quan đến chính sách; hỗ trợ kỹ thuật, tổ chức hội nghị, khóa đào tạo, các hoạt động tăng cường truyền thông, hình ảnh...
Mục đích là nhằm tăng cường đối thoại chiến lược giữa EU và Việt Nam thông qua việc hỗ trợ thực hiện Hiệp định PCA bằng cách trao đổi các kinh nghiệm, tập quán tốt và bài học giữa Việt Nam và EU trong các lĩnh vực hợp tác ưu tiên. Chương trình cũng góp phần vào việc thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong các lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược…
| Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ - Vũ Khoan Có thế gói gọn PCA trong 6 đặc điểm: Nhanh về tốc độ, Lớn về quy mô, Rộng về lĩnh vực, Vững về pháp lý, Tốt về chất lượng và Trúng về mục tiêu, yêu cầu của Việt Nam. Tuy nhiên, còn những thuận lợi và khó khăn nhất định cần lưu ý tới: Thứ nhất, mặc dù trước mắt có nhiều khó khăn nhưng chúng chỉ mang tính chất ngắn hạn, tạm thời; vấn đề của chúng ta là phóng tầm mắt nhìn xa trông rộng hơn để nhận thức rõ lợi ích cơ bản và lâu dài của quan hệ hợp tác EU – Việt Nam trong một thế giới đang đổi thay sâu sắc, kể cả ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Thứ hai, để tạo đà cho sự phát triển tiếp theo của mối quan hệ hợp tác với quy mô và hiệu quả cao hơn, có lẽ trước mắt nên cùng nhau tích cực giảm thiểu, đi đến triệt tiêu những trở ngại từ cả hai phía. Thứ ba, sự hợp tác kinh tế trong thời gian sắp tới nên xoáy vào quá trình tái cấu trúc và chuyển đổi mô hình tăng trưởng ở Việt Nam với nội dung và những khâu đột phá, những trọng điểm để nền kinh tế Việt Nam phát triển hiệu quả hơn. Thứ tư, Một đòn bẩy quan trọng đối sự hợp tác Việt Nam – EU là thúc đẩy đàm phán để hình thành FTA vào thời gian sớm nhất có thể trong sự lồng ghép hài hòa với các cuộc đàm phán khác mà cả hai bên đang tiến hành. Riêng đối với Việt Nam, thúc đẩy đàm phán đã quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là chuẩn bị thực hiện cam kết để có thể tận dụng những cơ hội sẽ mở ra và ứng phó với những thách thức sẽ nảy sinh. Thực tế sau khi gia nhập WTO và hình thành các FTA với một số đối tác khác cho thấy rất rõ điều này. Vụ trưởng Vụ Châu Âu, Bộ Ngoại Giao - Nguyễn Ngọc Bình Về chính trị, các thỏa thuận đạt được trong PCA về chính trị, an ninh hòa bình là cơ sở để hai bên tăng cường đối thoại và hợp tác trong việc giải quyết các vấn đề cùng quan tâm, phù hợp với luật pháp và các cam kết quốc tế của hai bên; nâng cao nhận thức chung, tạo thuận lợi thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực khác. Sự hợp tác này không chỉ trên bình diện song phương, mà còn trên các diễn đàn đa phương như LHQ, ASEM, ASEAN – EU. Về thương mại – đầu tư, PCA tạo điều kiện thuận lợi, cho phép khai thác tốt hơn lợi thế so sánh và tính bổ sung cao về cơ cấu kinh tế của hai bên. PCA cho phép Việt Nam tiếp cận thị trường EU thuận lợi hơn. Cụ thể, EU cam kết tăng cường tham vấn nâng cao hiệu quả sử dụng những lợi ích mà quy chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) có thể mang lại cho Việt Nam, cam kết dành cho Việt Nam đối xử đặc biệt và khác biệt trong quan hệ kinh tế, thương mại, hợp tác với Việt Nam hướng tới sớm công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam. Đặc biệt, PCA đã tạo tiền đề quan trọng để hai bên bước vào đàm phán hiệp định FTA. Việc này sẽ mở ra nhiều cơ hội, xóa bỏ các rào cản thương mại quan thuế và phi quan thuế, tạo thuận lợi cho tăng trưởng xuất khẩu nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung. Về hợp tác phát triển, EU cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển được quốc tế thừa nhận, trong đó có các mục tiêu thiên niên kỷ của LHQ. PCA cũng mở rộng các lĩnh vực hợp tác chuyên ngành mà EU có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu với những cam kết cụ thể của EU về hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực trong mỗi lĩnh vực; tạo cơ sở cho Việt Nam thu hút các dự án đầu tư của châu Âu có hàm lượng công nghệ cao, phương pháp quản lý tiên tiến, hỗ trợ triển khai hiệu quả việc đổi mới và tái cấu trúc nền kinh tế và hội nhập quốc tế của Việt Nam. |
Minh Anh