Kinh tế Mỹ - kỳ vọng của thế giới, hy vọng của ông Trump

TIN LIÊN QUAN
	Thấy gì ở nước Mỹ từ một đồng USD suy yếu?
	Kinh tế Mỹ có thể hứng hậu quả 'thảm khốc' nếu gói cứu trợ mới không được thông qua

Đại dịch Covid-19 chưa nhìn thấy điểm dừng thì tình trạng bất ổn chính trị-xã hội do đói nghèo sẽ chỉ là một trong số những thách thức lớn đối với tăng trưởng kinh tế. (Nguồn: Retalkasia)

Nhiều quốc gia cũng tỏ rõ sự lo lắng về những gì xảy ra ở nền kinh tế đang chiếm khoảng 1/4 GDP toàn cầu. Đại dịch và thất nghiệp đã khiến nhu cầu tiêu dùng tại nền kinh tế lớn nhất thế giới sụt giảm, đồng nghĩa hoạt động nhập khẩu bị thu hẹp. Trong khi đó, kinh tế khó khăn khiến các nhà đầu tư chọn phương án an toàn, giảm đầu tư ra nước ngoài.

Cuộc đấu riêng của Tổng thống Trump

Với bảng thành tích nổi bật về kinh tế, cũng như giành được sự ủng hộ và tín nhiệm cao của người dân khi thực hiện chính sách “Nước Mỹ trước tiên” trong suốt ba năm cầm quyền vừa qua, những tưởng không gì có thể khiến Tổng thống đương nhiệm Donald Trump và đảng Cộng hòa phải lo lắng vào khả năng tái cử. Thế nhưng, những diễn biến khó lường trong hơn bảy tháng qua đang đẩy ông Trump vào thời kỳ được coi là khó khăn nhất kể từ khi lên nắm quyền, đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái những năm 30 của thế kỷ trước.

Từ đầu năm, kinh tế Mỹ phải chịu tác động nặng nề từ dịch Covid-19 khi chi tiêu tiêu dùng giảm mạnh và số người nộp đơn thất nghiệp tăng kỷ lục. Quý I, GDP thực tế của Mỹ tính theo năm giảm 5%. Quý II, dịch bệnh lan trên quy mô lớn và các biện pháp giãn cách khiến tình hình kinh tế Mỹ càng tồi tệ hơn và chính thức rơi vào suy thoái, khi GDP giảm đến 32,9%.

Giới phân tích cho rằng, để cơ hội tái đắc cử của ông Trump thành công thì không có điều gì quan trọng bằng “sức khỏe” nền kinh tế Mỹ. Tờ Straits Times mới đây nhận định, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 là cuộc đấu giữa Tổng thống Trump với chính bản thân hơn là với đối thủ Joe Biden. Trong bối cảnh này, nỗ lực tái cử của ông sẽ được quyết định bởi các lá phiếu của cử tri như một cuộc trưng cầu dân ý về những gì ông đã làm trong nhiệm kỳ đầu.

Bị mất đi yếu tố kinh tế vốn là một lợi thế đáng tin cậy nhằm thu hút lá phiếu cử tri, Tổng thống Trump đã phải nỗ lực cải thiện tỷ lệ ủng hộ bằng những biện pháp mới, tất nhiên, trong đó không thể thiếu các gói kích thích kinh tế “khủng”. Xét về góc độ hiệu quả, một mặt chính sách tài khóa đã đảm bảo đời sống người dân ở mức độ nhất định trong thời gian dịch bệnh, tránh làn sóng phá sản của doanh nghiệp diễn ra trên phạm vi lớn hơn. Tất nhiên, việc tăng chi tiêu ngân sách sẽ đẩy cao thâm hụt ngân sách, trong khi đó liệu thâm hụt ngân sách lớn có thể tiếp tục kéo dài được hay không; có khiến lạm phát tăng cao trong thời gian tới hay không, vẫn là vấn đề còn gây tranh cãi.

Ngoài ra, để ứng phó với sự biến động của thị trường tài chính và rủi ro suy thoái kinh tế, Fed liên tục gia tăng liều lượng của chính sách tiền tệ nới lỏng. Sau khi tiếp tục giảm lãi suất quỹ liên bang xuống mức 0%, Fed lại lần lượt đưa ra nhiều công cụ chính sách không bình thường để giảm bớt rủi ro thanh khoản. Trải qua hàng loạt động thái nới lỏng, quy mô bảng cân đối kế toán của Fed tăng từ 3.800 tỷ USD năm 2019 lên 7.000 tỷ USD vào đầu tháng 6/2020.

Không thể phủ nhận, việc Fed kịp thời áp dụng các biện pháp mạnh đã ổn định được thị trường, tránh để xảy ra khủng hoảng tài chính do thiếu thanh khoản, tuy nhiên các biện pháp giải cứu thị trường cường độ lớn này đã khiến cho quy mô bảng cân đối kế toán phình to chưa từng có, việc chuyển giao trách nhiệm tài chính cho Fed dẫn đến tính độc lập của nó bị suy yếu, đây là những vấn đề rất đáng quan tâm.

Mịt mù đường phục hồi