Thách thức và thách thức
Theo các nhà kinh tế, thách thức tức thì của nội các ông Zuma là các bước đi cần thiết để đưa nền kinh tế ra khỏi suy thoái, mà có lẽ Nam Phi cũng đã lâm vào. Cũng còn một vài vị trí lãnh đạo trong khu vực kinh tế bị giới kinh doanh nghi ngại và cho rằng thị trường sẽ chứng minh cho sự lựa chọn đó. Song phần lớn giới chức kinh tế, kinh doanh đều đồng ý rằng Chính phủ mới của Jacob Zuma sẽ có rất nhiều thách thức.
Thách thức lớn nhất là công suất và hiệu quả thực thi của Bộ máy chính quyền, trong đó nổi lên vai trò cố vấn và duy trì chính sách kinh tế, tài chính và ngân sách. Thứ hai là phải đối mặt với hàng loạt thách thức cam go như vấn đề khủng hoảng năng lượng và phát triển Công ty điện khổng lồ Eskom ra sao? vấn đề Công ty sản xuất vũ khí quốc phòng Denel phải xử lý thế nào và vấn đề hãng Hàng không Quốc gia Nam Phi sẽ theo hướng nào...
Một thách thức nữa là ngành công nghiệp dệt may, vốn đã bị tổn thương do dòng chảy nhập khẩu hàng hoá giá rẻ từ Trung Quốc lâu nay, cũng như sự mạnh lên của đồng Rand nội địa thời gian gần đây đã ảnh hưởng đến các hoạt động xuất khẩu của ngành này.
Những tín hiệu tốt lành
Chính sách kinh tế vĩ mô của Nam Phi được đánh giá là rất tích cực và vững chãi, tuy nhiên thương mại và khu vực công ty nhà nước lại quá yếu. Tập trung mọi nguồn lực vào việc phát triển các lĩnh vực kinh tế hiện nay trở thành một đòi hỏi thực tế và cấp bách chứ không còn là các ý nghĩ viển vông nữa.
Theo nhà kinh tế Eliza Kruger, việc thay đổi trong Bộ Tài chính là hợp thời. Thị trường chứng khoán Nam Phi đã từng chao đảo khi có tin Tổng thống tiền nhiệm bị triệu hồi (8/2008), chủ yếu là do bất ổn về kế hoạch tiếp theo của chính phủ, lúc đó, chứ không chỉ là do sự từ chức của một cá nhân. Nhưng lần này thì khác, không xuất hiện sự thiếu tin tưởng đó, tức là không có sự phản ứng trái chiều như vậy từ thị trường. Trong khi đó, vào trung tuần tháng 5/2009, thị trường chứng khoán, hối đoái và thị trường thu nhập hỗn hợp đã đáp lại sự kiện thành lập Chính phủ mới một cách khả quan và tích cực, bằng việc tăng điểm trở lại. Tỷ giá đồng Rand/Dollar tiếp tục có lợi cho đồng Rand.
Tất cả những điều đó làm nên bức tranh tích cực thu hút sự quan tâm của giới đầu tư nước ngoài. Đặc biệt là vị trí mới – Chủ tịch Uỷ ban kế hoạch quốc gia của cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính - Trevor Manuel, đã làm các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm. Sự ra đời của Bộ Phát triển kinh tế cũng được xem là dấu hiệu tốt, vì nó có thể sẽ cải tiến và củng cố tính minh bạch, làm cho các chính sách kinh tế vĩ mô được định hướng và tập trung hơn.
Người ta bình luận rằng, Tổng thống mới đã có những quyết định then chốt trong việc hiện thực hoá các chính sách kinh tế trước đây còn mang nặng tính lý thuyết, điều này rất quan trọng trong tình hình môi trường thương mại quốc tế đang phức tạp như hiện nay. Không còn bàn cãi, mở rộng và tăng xuất khẩu cho Nam Phi sẽ là một trong các nhiệm vụ then chốt để phát triển kinh tế và kinh doanh, đi đôi với việc tập trung nguồn vốn đầu tư trong nước, đẩy mạnh lĩnh vực sản xuất, chế tạo và thúc đẩy công nghiệp địa phương trong thời gian tới. Các phản ứng thuận chiều cho thấy, Nam Phi đang đặt nhiều hy vọng vào chính phủ mới, với những thay đổi tích cực cho kinh tế nước này.
Trang Nguyễn (Theo Thương vụ VN tại Nam Phi)