Tân thủ tướng Samoa sắp nhậm chức Fiame Naomi Mataafa đã cam kết gác lại dự án phát triển cảng trị giá 100 triệu USD do Bắc Kinh hậu thuẫn, bởi bà cho rằng dự án này là quá sức đối với hòn đảo nhỏ ở Thái Bình Dương, vốn đã mắc nợ Trung Quốc rất nhiều.
| Sau khi có chính phủ mới, Samoa sẽ ngưng dự án xây dựng khu cảng Vaiusu do Trung Quốc tài trợ để tập trung vào các nhu cầu ưu tiên khác. (Nguồn: Reuters) |
Sau nhiều tuần bế tắc chính trị, bà Fiame Naomi Mataafa thuộc phe đối lập chuẩn bị trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Samoa. Bà cho biết, Samoa sẽ duy trì quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, tuy nhiên đất nước có nhiều nhu cầu cấp bách phải giải quyết hơn là xây dựng một khu cảng.
Dự án xây dựng khu cảng Vaiusu là một trong những vấn đề chính khiến Samoa bị chia rẽ. Cũng chính vì lý do này, trong cuộc bầu cử hồi tháng 4, Thủ tướng Tuilaepa Sailele Malielegaoi, người đã lãnh đạo Samoa trong hơn 20 năm qua đã mất đa số ghế tại Quốc hội.
Chia sẻ với hãng tin Reuters, bà Mataafa nói: "Samoa là một quốc gia nhỏ. Các cảng biển và sân bay phục vụ nhu cầu của chúng tôi. Nhưng, rất khó để tưởng tượng rằng Samoa lại cần một dự án có quy mô lớn như thế trong khi có nhiều dự án cấp bách hơn mà chính phủ cần ưu tiên.”
Bà Mataafa từng là Phó Thủ tướng và tham gia đảng đối lập FAST vào năm 2020. Lập trường của bà là muốn giảm nợ chính phủ với Trung Quốc, phần nào đi ngược lại với chính sách của Thủ tướng Malielegaoi, người mà Bắc Kinh coi là "đồng minh thân cận".
Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất ở Samoa, một quốc gia có 200.000 dân, với khoản nợ tương đương 160 triệu USD, chiếm 40% tổng nợ nước ngoài của quốc gia này.
Trước đây, ông Tuilaepa, khi còn làm Thủ tướng đã nói rằng các quốc gia trên Thái Bình Dương chỉ có thể tự trách mình nếu họ rơi vào tình trạng nợ không bền vững.
Ông thường xuyên nhấn mạnh trước quốc hội rằng cảng Vaiusu là “dự án do Trung Quốc tài trợ” sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm cần thiết cũng như giúp tăng cường thương mại và du lịch đến với Samoa.
Dự án đã ở giai đoạn đàm phán cuối cùng với Trung Quốc và dự kiến sẽ khởi công khi giao thương quốc tế không còn chịu nhiều ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19.
Bà Mataafa khẳng định, dù dự án cảng Vaiusu bị hủy, nhưng Samoa sẽ duy trì mối quan hệ tốt đẹp với cả Trung Quốc và Mỹ.