Mở trang mới cho quan hệ Việt Nam-Mông Cổ

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh. (Nguồn: TTXVN)

Đây là chuyến thăm lần thứ tư của người đứng đầu Nhà nước Mông Cổ tới Việt Nam kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm sau chuyến thăm của Tổng thống Ts. Elbegdorj hồi tháng 11/2013.

Từng thăm Việt Nam trên cương vị Tổng thư ký đảng Nhân dân Mông Cổ vào đầu năm 2010, Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh, người cũng từng là Thủ tướng Mông Cổ (2017-2021) có tình cảm đặc biệt với Việt Nam, luôn mong muốn và rất tích cực thúc đẩy thiết lập khuôn khổ quan hệ hai nước lên một tầng nấc mới.

Từ nền móng vững chắc của ngôi nhà hữu nghị

Mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời, hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau chân thành giữa Việt Nam và Mông Cổ được lãnh đạo hai nước đặt nền móng vững chắc từ những viên gạch đầu tiên. Chỉ một năm sau khi hai bên thiết lập quan hệ ngoại giao tháng 11/1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có chuyến thăm đầu tiên tới Mông Cổ vào tháng 7/1955, trong chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Người sau khi hòa bình được lập lại ở miền Bắc Việt Nam.

Chuyến thăm năm ấy của Chủ tịch Hồ Chí Minh và chuyến thăm sau đó của Bí thư thứ nhất Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Mông Cổ, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Yumjaagiin Tsedenbal tới Việt Nam tháng 9/1959 có ý nghĩa hết sức đặc biệt với nhân dân hai nước, tạo tiền đề cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống hết sức tốt đẹp giữa hai đất nước, cho dù cách xa về địa lý trong suốt chiều dài lịch sử gần bảy thập kỷ.

Trong các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Việt Nam lần này, Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh nhắc lại chuyến thăm lịch sử tới Mông Cổ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khẳng định Mông Cổ luôn trân trọng quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai nước, đồng thời tái khẳng định Việt Nam là đối tác hàng đầu của Mông Cổ tại Đông Nam Á.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh tại Lễ đón chính thức, ngày 1/11. (Nguồn: TTXVN)

"Nước láng giềng thứ ba" rất quan trọng

Do đặc thù của vị trí địa lý, từ đầu những năm 1990, Mông Cổ đã chuyển đổi mô hình kinh tế, đưa những ý tưởng về chính sách đối ngoại với phương châm “không liên kết, giữ đều khoảng cách, toàn diện”.

Dưới sự dẫn dắt của phương châm đối ngoại chủ đạo này, Mông Cổ tích cực phát triển quan hệ hợp tác không chỉ với hai nước láng giềng Trung Quốc và Nga mà còn thúc đẩy phát triển quan hệ với các nước bên ngoài khu vực, hướng tới “nước láng giềng thứ ba” và mục tiêu chiến lược Tầm nhìn 2050.

Với tầm nhìn và chính sách ngoại giao mới, Mông Cổ đánh giá rất cao vai trò, vị thế đang lên của Việt Nam. Trong các cuộc tiếp xúc với lãnh đạo Việt Nam gần đây cũng như trong cuộc gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và hội đàm với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ngày 1/11, các nhà lãnh đạo Mông Cổ luôn khẳng định Việt Nam là đối tác chính, quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Mông Cổ tại khu vực Đông Nam Á.

Mông Cổ đặt mục tiêu nâng cấp quan hệ và hợp tác toàn diện với Việt Nam, “nước láng giềng thứ ba” rất quan trọng ở khu vực và là một trong những ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Mông Cổ hiện nay.

Tầm cao mới trong giai đoạn mới

Tinh thần và quyết tâm đó thể hiện xuyên suốt trong cuộc hội kiến với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng như trong hội đàm với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vào ngày đầu tiên Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh đặt chân tới Việt Nam.

Đáp lại, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ, trân trọng những tình cảm, sự giúp đỡ quý báu mà Chính phủ và nhân dân Mông Cổ dành cho Việt Nam trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước trước đây và công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày nay. Tổng Bí thư khẳng định Việt Nam mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương với Mông Cổ ngày càng phát triển thực chất hơn nữa trên các lĩnh vực, phù hợp với lợi ích, tiềm năng và nhu cầu của hai nước.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hoan nghênh kết quả hội đàm giữa Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh và Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, trao đổi với Tổng thống một số phương hướng, biện pháp lớn biện pháp lớn nhằm đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới trong giai đoạn mới, trong đó có giao lưu, hợp tác giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Mông Cổ cầm quyền, tăng cường hợp tác toàn diện vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh chúc mừng những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam đã giành được trong gần 40 năm Đổi mới dưới sự lãnh đạo kiên cường của Đảng Cộng sản Việt Nam và cá nhân Tổng Bí thư.

Biến tiềm năng thành những đột phá

Mông Cổ là đất nước rất rộng lớn với thế mạnh là trữ lượng khoáng sản phong phú, trong đó có những loại khoáng sản mà thế giới đang rất cần. Đây là những lĩnh vực tiềm năng cho hợp tác mạnh mẽ hơn giữa hai nước, đặc biệt là việc tăng cường mở rộng hợp tác giữa các doanh nghiệp trong lĩnh vực khai thác mỏ, khai thác các kim loại đất hiếm, những nguyên liệu quan trọng trong sản xuất xe điện, kinh tế xanh, chống biến đổi khí hậu và giảm thiểu ô nhiễm môi trường...

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh chứng kiến lễ ký văn kiện hợp tác giữa hai bên, ngày 1/11. (Nguồn: TTXVN)

Số liệu thống kê gần đây cho thấy nhiều tín hiệu tích cực trong thương mại giữa Việt Nam và Mông Cổ. Kim ngạch thương mại song phương tăng hơn gấp đôi, từ 41,4 triệu USD trong năm 2017 lên hơn 85,4 triệu USD năm 2022 và tám tháng đầu năm 2023 đã đạt khoảng 75 triệu USD… Tuy nhiên, tiềm năng hợp tác giữa hai bên vẫn còn rất lớn, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học, công nghệ thông tin, chuyển đổi số, kinh tế số, khai khoáng, năng lượng tái tạo, điện gió, điện mặt trời...

Với quyết tâm thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển thực chất, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực phù hợp với tiềm năng hợp tác của mỗi nước, phối hợp triển khai các hoạt động dịp kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao năm 2024, tại hội đàm, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh nhất trí thúc đẩy mục tiêu nâng gấp đôi kim ngạch thương mại song phương, tăng cường các hoạt động kết nối doanh nghiệp, xúc tiến thương mại, thúc đẩy hợp tác khoáng sản thiết yếu giữa hai nước, ghi nhận nỗ lực thúc đẩy mở đường bay thẳng giữa Việt Nam và Mông Cổ từ đầu năm 2023; ủng hộ hai bên mở các chuyến bay mới phù hợp nhu cầu đi lại, du lịch của người dân, tháo gỡ khó khăn trong logistics, vận tải đường sắt, đường biển và hàng không giữa hai nước…

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc hai bên ký kết sáu văn bản hợp tác, trong đó có Hiệp định về miễn thị thực cho người dân hai nước, góp phần mở rộng hợp tác thương mại, du lịch, giao lưu nhân dân, tạo điều kiện và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công dân hai nước yên tâm sinh sống, học tập và làm việc tại mỗi nước.

Ủng hộ lẫn nhau trên diễn đàn quốc tế và khu vực

Về tình hình thế giới và khu vực, hai vị nguyên thủ nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, khẳng định tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, duy trì môi trường hòa bình, ổn định, trật tự pháp lý và giải quyết các tranh chấp trên biển bằng biện pháp hòa bình, bảo đảm các quyền, lợi ích chính đáng của các quốc gia phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tin tưởng, với quyết tâm chính trị của lãnh đạo cấp cao và sự đồng thuận của nhân dân hai nước, trên nền tảng quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, thời gian tới, quan hệ Việt Nam-Mông Cổ tiếp tục được củng cố, phát triển, hướng tới thiết lập khuôn khổ quan hệ mới.

Chia sẻ niềm vui tới thăm Việt Nam, địa danh Thăng Long-Hà Nội nghìn năm văn hiến, tươi đẹp, trước thềm kỷ niệm 70 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, trên nền tảng lịch sử lâu đời, quan hệ hai nước, Tổng thống Mông Cổ khẳng định, “việc kế thừa và phát huy giá trị di sản quan hệ hợp tác hữu nghị, truyền thống anh em tốt đẹp giữa hai nước là vinh dự, tự hào cũng như trách nhiệm của chúng ta là viết tiếp trang sử vàng tương lai của chặng đường 70 năm tiếp theo trong quan hệ hai nước”.

Sau hội đàm, hai nhà lãnh đạo đã chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác gồm: Hiệp định miễn thị thực cho hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, hộ chiếu phổ thông; Bản ghi nhớ giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Tư pháp và Nội vụ Mông Cổ về trao đổi thông tin và hợp tác quản lý xuất nhập cảnh; Bản ghi nhớ giữa Bộ Công an nước Việt Nam và Bộ Tư pháp và Nội vụ Mông Cổ về hợp tác phòng, chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam và Văn phòng Hội đồng An ninh quốc gia Mông Cổ; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Việt Nam và Văn phòng Hội đồng An ninh quốc gia Mông Cổ về hợp tác nghiên cứu chiến lược; Bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Lương thực, Nông nghiệp và Công nghiệp nhẹ Mông Cổ về thương mại gạo bền vững.