📞

Mỹ công bố tài liệu bí mật thời Bush

16:48 | 03/03/2009
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama đã "mở toang" cánh cửa bí mật tồn tại nhiều năm nay dưới thời ông Bush, khi công bố những tài liệu bí mật chống khủng bố.

Các tài liệu cho thấy, CIA đã phá hủy gần 100 cuốn băng video thẩm vấn và nhiều biện pháp khác với các phần tử tình nghi khủng bố.

Bộ Tư pháp đã đưa ra 9 quan điểm pháp lý. Những quan điểm này cho thấy, sau vụ tấn công khủng bố 11/9/2001, chính quyền Bush đã quyết định rằng, các quyền nhất định được quy định trong hiến pháp sẽ không được áp dụng trong cuộc chiến đang tới.

Trong vòng hai tuần tiếp theo, nhiều luật sư của chính phủ thảo luận cách nghe lén các cuộc điện đàm ở Mỹ mà không cần lệnh của tòa án.

Chính quyền Bush cuối cùng đã từ bỏ nhiều kết luận pháp lý nhưng các tài liệu lại được giữ gìn cẩn mật. Khi công bố chúng, Tổng thống Barack Obama tiếp tục duy trì cam kết làm rõ những chính sách gây tranh cãi của chính quyền tiền nhiệm.

Trong các tài liệu đưa ra hôm qua (2/3), chính quyền của Obama cũng thừa nhận rằng, CIA đã phá hủy 92 băng video liên quan tới nghi phạm khủng bố, tới thẩm vấn - con số cao hơn nhiều so với công bố trước.

Các nghị sĩ Dân chủ và nhiều nhà phê bình khác nhấn mạnh, những cách thức thẩm vấn cứng rắn bị xem là tra tấn, điều mà ông Bush và nhiều quan chức chính quyền của ông bác bỏ.

Chính quyền mới của Obama đã cam kết sẽ chuyển giao các tài liệu liên quan tới những băng video cho tòa án liên bang và công khai thông tin nhiều nhất có thể.

Các tài liệu này phản ánh một niềm tin trong chính quyền Bush rằng, tổng thống có quyền lực lớn có thể không phải thông qua quốc hội hay tòa án.

Ví dụ, bằng cách này hay cách khách, nó đã trở thành nền tảng cho nhiều chính sách như: giam giữ tù nhân tại Vịnh Guantanamo, nghe lén đàm thoại của các công dân Mỹ mà không được phép, sử dụng các hình thức thẩm vấn mới cứng rắn của CIA hay giam giữ các công dân Mỹ trong nhà tù quân sự mà không buộc tội.

Obama đã cam kết đóng cửa nhà tù Vịnh Guantanamo trong một năm, ông cũng dừng chương trình thẩm vấn gây tranh cãi của CIA. Và tuần trước, các công tố viên đã chuyển trường hợp của Ali Al-Marri, bị cáo buộc là phần tử tình nghi thuộc al-Qaida bị giam trong một nhà tù quân sự sang trụ sở tòa án dân sự.

Hiện một cuộc điều tra đang được tiến hành về việc phá hủy các băng thẩm vấn. "CIA có thể nhận biết số lượng băng bị phá hủy, 92 băng đã bị hủy", luật sư Lev Dassin cho biết. Chưa rõ nội dung chính xác gì được ghi lại, có thể là video thẩm vấn, hay băng liên quan tới cách đối xử với tù nhân hay là chuyện đưa các nghi phạm ra nước ngoài còn gọi là "di chuyển đặc biệt".

Tại Nhà Trắng, Thư ký báo chí Robert Gibbs đã gọi những tin tức về các cuốn video là "đáng buồn" và khẳng định, Obama sẽ chấm dứt chương trình tra tấn trong khi vẫn bảo vệ các giá trị Mỹ.

Theo luật sư Amrit Singh thì: "Một số lượng lớn băng video bị phá hủy đã xác nhận rằng, CIA nỗ lực có hệ thống giấu giếm bằng chứng về tra khảo trái phép nhằm trốn tránh lệnh của tòa án".

Chi tiết thẩm vấn các nghi phạm khủng bố, sự tồn tại của băng hình tài liệu liên quan đã trở thành chủ đề gây tranh cãi lâu dài trong nhiều phiên tòa khác nhau. Trong phiên xét xử Zacarias Moussaoui, được coi là kẻ âm mưu vụ 11/9, các công tố viên ban đầu nói rằng không hề có băng thu âm, nhưng về sau lại cho là có ít nhất hai video và một băng audio liên quan.

Cựu Giám đốc CIA Michael Hayden thừa nhận có sử dụng hình thức tra tấn dìm nước với ba nghi phạm, hai cuộc thẩm vấn trong số ba trường hợp này được ghi lại. Theo VTC News