| (Ảnh minh họa) |
Cái bắt tay giữa nhà ngoại giao Mỹ phụ trách Nam và Trung Á Patrick Moon và Thứ trưởng Ngoại giao Iran Mehdi Akhundzadeh vừa qua tại cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Mátxcơva có thể đánh dấu một bước khởi đầu mới: Lựa chọn tiếp cận Iran trực tiếp của chính quyền Obama, thay cho việc thông qua trung gian.
Sự trao đổi trực tiếp cũng đã diễn ra ngay trước khi hội nghị do LHQ tài trợ từ ngày 31/3 ở La Hay về các vấn đề an ninh Afghanistan. Đặc phái viên Mỹ về Afghanistan Richard Holbrooke đã có một “cuộc trao đổi ngắn và chân thành với trưởng đoàn Iran”, như thông báo của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton trong cuộc họp báo sau đó. Cuộc gặp này là “một tín hiệu đầy hứa hẹn rằng sẽ có sự hợp tác trong tương lai”, tạo nền tảng cho các cuộc đàm phán giữa Ngoại trưởng Hillary Clinton và người đồng cấp Iran.
Và kết quả đáng ghi nhận nhất của các lần “tiếp cận trực tiếp” này là cam kết hợp tác của Iran với Mỹ trong việc ổn định tình hình tại quốc gia láng giềng Afghanistan ít nhất trong hai lĩnh vực: an ninh biên giới và bài trừ ma túy. Phái đoàn Iran đã trao cho báo chí quốc tế một bản tuyên bố soạn sẵn cho biết Iran “hoan nghênh đề nghị hợp tác của các nước tài trợ, Iran sẵn sàng tham gia công cuộc tái thiết Afghanistan và dự án bài trừ ma túy”. Iran cũng kêu gọi “Afghanistan hóa” chiến tranh, thay thế lực lượng nước ngoài bằng cách “tăng cường đào tạo cảnh sát và quân đội quốc gia”.
Thực tế, hai quốc gia này có một kẻ thù chung là Taliban. Vào năm 1998, một số quan chức Iran đã bị Taliban giết hại. Teheran đã trở thành người ủng hộ đáng tin của Liên minh phương Bắc chống Taliban ở Afghanistan. Tuy vậy, theo giới phân tích, khi chung tay với Mỹ trong vấn đề Afghanistan, Iran đang nghĩ đến vấn đề khác cần “mặc cả” với Mỹ, đó là vấn đề hạt nhân.
Đức Linh