📞

Mỹ-Israel bất đồng trong nhiều vấn đề then chốt ở Trung Đông

17:50 | 02/10/2014
Mặc dù lãnh đạo Mỹ tái khẳng định quan hệ "không thể phá vỡ" giữa Mỹ và Israel, nhưng cuộc đàm phán trực tiếp giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 1/10 nhân chuyến thăm Mỹ của ông Netanyahu đã chứng kiến những quan điểm trái chiều liên quan đến chương trình tái định cư của Israel và chương trình hạt nhân của Iran.

Đây được xem là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên kể từ khi tiến trình hòa bình Trung Đông sụp đổ do cuộc xung đột tại Dải Gaza hồi tháng 8 vừa qua.

Theo Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest, Washington đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc trước những báo cáo nói rằng chính phủ Israel đang tiếp tục đẩy mạnh kế hoạch xây 2.600 căn nhà tái định cư ở "những vùng nhạy cảm" thuộc Đông Jerusalem. (Trước đó, tổ chức giám sát "Peace Now" cho biết Israel sẽ triển khai kế hoạch xây dựng 2.610 nhà định cư tại Đông Jerusalem sau khi dự án này được thông qua lần cuối cùng hồi tuần trước).

Theo ông Josh Earnest, Nhà nước Do Thái sẽ gửi đi một "thông điệp rắc rối" nếu tiếp tục đeo đuổi các dự án mở rộng tái định cư, trái ngược với mục tiêu tuyên bố trước đó của chính nước này về mong muốn đạt được thỏa thuận hòa bình lâu dài với Palestines.

Ông Josh Earnest nhấn mạnh, hành động của Israel chỉ khiến Tel Aviv hứng chịu chỉ trích của cộng đồng quốc tế, thậm chí đẩy nước này ngày càng rời xa các đồng minh gần gũi nhất và "đầu độc không khí" trong quan hệ với Palestines cũng như với các quốc gia Ảrập trong khu vực.

Tại cuộc hội đàm, Tổng thống Obama cũng đã hối thúc ông Netanyahu có những nỗ lực vì hòa bình ở Trung Đông sau khi cuộc đàm phán do Washington làm trung gian sụp đổ hồi tháng 4. Ông Obama nêu rõ: "Chúng ta phải tìm cách thay đổi hiện trạng để công dân Israel được an toàn... nhưng cũng không để xảy ra thảm kịch như việc những trẻ em Palestine thiệt mạng".

Ngoài ra, trong khi Tổng thống Obama bày tỏ quan ngại về vấn đề tái định cư, Thủ tướng Israel lại gây sức ép và đưa ra cảnh báo về hướng đàm phán giữa Iran với các cường quốc về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran. Theo ông Netanyahu, Iran đang tìm kiếm một thỏa thuận cho phép nước này phát triển năng lượng hạt nhân trong khi vẫn được (phương Tây) dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.

Ông Netanyahu bày tỏ hy vọng, với vai trò là nước trung gian, Mỹ sẽ không để điều này xảy ra vì tham vọng phát triển vũ khí hạt nhân của Iran là mối đe dọa hiện hữu. Thủ tướng Israel nhấn mạnh, việc ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân là mục tiêu quan trọng của cả ông và Tổng thống Obama, và điều này "còn khẩn thiết hơn" chiến dịch quốc tế chống tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng hiện nay.

Đáp lại, Tổng thống Obama chỉ cho biết các vòng đàm phán hạt nhân giữa Iran với nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) nhằm chứng minh mục đích dân sự của Tehran đang được tiến hành.

Bên cạnh hai vấn đề chính nói trên, cuộc đàm phán song phương còn đề cập đến cuộc chiến chống IS do Washington dẫn đầu. Thủ tướng Netanyahu bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Mỹ trong cuộc chiến này.

Trước khi bước vào cuộc hội đàm song phương ở phòng Bầu dục của Nhà Trắng, hai nhà lãnh đạo đã có cuộc họp báo chung. Tại cuộc họp báo, Tổng thống Mỹ tái khẳng định quan hệ "không thể phá vỡ" giữa hai nước, đồng thời hối thúc các bên tìm cách thức thay đổi nguyên trạng quan hệ Israel-Palestines nhằm trước mắt ngăn chặn các cuộc xung đột đổ máu, và lâu dài là để người dân Israel và Palestine cùng sinh sống yên bình.

N.K (tổng hợp)