Theo Chủ tịch Hội đồng điều phối doanh nghiệp Mexico (CCE) Juan Pablo Castañón đánh giá vẫn còn nhiều khó khăn và rào cản cần phải vượt qua, nhưng các bên đang cùng làm việc tích cực để tiếp cận các vấn đề “gai góc” nhằm hoàn tất việc nâng cấp hiệp định này.
Theo Cơ quan Xúc tiến thương mại Mexico (ProMexico), việc đàm phán các chương được đánh giá là khó khăn như quy định xuất xứ, đầu tư, dệt may và giải quyết tranh chấp thương mại đã đạt từ 20-30% tiến độ. Trong khi đó, đàm phán về sở hữu trí tuệ và nông nghiệp đạt 10% tiến độ. Đây là các chương mà các bên sẽ tập trung thảo luận tại vòng đàm phán lần này và vòng tiếp theo diễn ra vào tháng 3 tới tại Mỹ.
| Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo Villarreal (trái) bắt tay với Đại diện Thương mại Mỹ Robert E.Lighthizer trước sự chứng kiến của Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland, ngày 27/9. (Nguồn: The Canadian Press) |
Bên cạnh đó, các chương về hải quan và tạo thuận lợi thương mại, tiếp cận thị trường hàng hóa, mua sắm chính phủ, nhập cảnh tạm thời, lao động, năng lượng, doanh nghiệp nhà nước, dịch vụ tài chính và biên mậu đạt đã đạt đồng thuận từ 50-70% các chi tiết. Các chương về viễn thông, rào cản kỹ thuật đối với thương mại, các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật, quy định về thương mại thiết bị y tế, sản phẩm hóa chất và dược phẩm đạt từ 80-90% tiến độ.
Trong ngày 27/2, ngày thứ 3 của vòng đàm phán, các bên tiếp tục thảo luận về quy định xuất xứ, các quy định thực tiễn, nhập cảnh tạm thời, lao động, sở hữu trí tuệ, biện pháp thương mại và dịch vụ tài chính. Trước đó, sau 2 ngày thảo luận, các bên đã kết thúc bàn đàm phán về nông nghiệp và phụ lục về minh bạch dược phẩm.
Trước khi bước vào ngày đàm phán thứ 3, Trưởng đàm phán kỹ thuật Mexico, Kenneth Smith Ramos, khẳng định việc tạm dừng bàn đàm phán về quy định xuất xứ đối với ngành ô tô không ảnh hưởng tới quá trình đàm phán.
Ngày 26/2, bàn đàm phán về quy tắc xuất xứ đối với ngành ô tô đã phải thay đổi lịch trình sau 1 ngày thảo luận khi Trưởng đàm phán của Mỹ về vấn đề này là Jason Bernstein đã quay về Mỹ để tham vấn Đại diện Thương mại Robert Lighthizer và 3 nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ gồm Ford, Chrysler và General Motors. Do vậy, việc đàm phán về quy tắc xuất xứ nhiều khả năng sẽ phải lùi đến cuối tuần.
Nhằm tháo gỡ bất đồng liên quan xuất xứ ô tô, ngay trước khi bước vào vòng đàm phán, Chính phủ Mexico thông báo sẽ đưa ra đề xuất về vấn đề này. Tại vòng 6 tái đàm phán NAFTA, phía Mỹ đã bác bỏ các để xuất của Canada trong việc đánh giá lại hàm lượng nội địa ô tô, trong đó tính thêm các chi phí về kỹ thuật, nghiên cứu và phát triển.
Vòng 7 tái đàm phán NAFTA, từ 25/2 tới 5/3, có 30 bàn đàm phán với mỗi vấn đề được thảo luận tối đa trong 3 ngày. Tại vòng đàm phán này, các bên đặt mục tiêu hoàn tất ít nhất 7 chương mới, trong đó có viễn thông, năng lượng và rào cản kỹ thuật đối với thương mại, nâng tổng số chương đạt được thỏa thuận lên 10/33 chương của hiệp định.
Trong khi đó, nguồn tin địa phương nhận định đàm phán một lần nữa đang bị “che phủ” bởi căng thẳng mới giữa Mexico và Mỹ sau cuộc điện đàm giữa hai tổng thống về việc thanh toán chi phí bức tường biên giới chung. Điều này khiến kế hoạch sắp xếp một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo trong vài tuần tới bị hoãn lại. Tổng thống Mỹ Donald Trump từng tuyên bố Mexico phải thanh toán chi phí xây bức tường biên giới chung một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Trong khi đó, Chính phủ Mexico khẳng định không thanh toán dưới bất kỳ hình thức nào cho dự án trên.