Nâng cao ý thức “thuộc về” ASEAN

Được biết cuối tháng Ba vừa qua Thứ trưởng đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội đồng Cộng đồng Văn hóa xã hội ASEAN (ASCC), vậy Thứ trưởng có thể cho biết một số ưu tiên hoạt động của Hội đồng trong năm 2015?

Hội nghị ASCC lần thứ 13 năm 2015 được tổ chức tại Malacca, Malaysia với sự tham dự của Bộ trưởng hoặc Trưởng đoàn phụ trách Cộng đồng Văn hoá xã hội của mười nước thành viên ASEAN.

Ưu tiên của Cộng đồng trong năm 2015 tập trung vào xây dựng các văn kiện và các hoạt động sau: Định hướng ASCC và Tầm nhìn sau 2015; Các biện pháp nhằm thực hiệnTuyên bố ASEAN về bảo vệ và thúc đẩy quyền của người lao động di cư; Kế hoạch hành động nhằm thực hiện Tuyên bố ASEAN về Tăng cường an sinh xã hội; Tăng cường quyền năng cho người cao tuổi trong ASEAN; Tăng cường bao phủ y tế toàn dân trong ASEAN; Những ưu tiên của ASEAN sau 2015 liên quan đến nội vụ; ASEAN cùng ứng phó các thảm hoạ; và Tuyên bố về Chương trình nghị sự sau 2015 về Giáo dục bậc cao.

Trong bối cảnh Cộng đồng ASEAN chính thức thành lập vào ngày 31/12/2015, việc tăng cường nhận thức về ASEAN, nâng cao ý thức “thuộc về” ASEAN và ý thức Cộng đồng là hết sức quan trọng. Do vậy, nhiều kế hoạch, chiến lược và hoạt động truyền thông nhằm thúc đẩy và nâng cao ý thức của cộng đồng đã được triển khai.

Ở cấp khu vực, ASEAN tiến hành thực hiện Kế hoạch tổng thể về truyền thông ASEAN (gọi tắt là ACMP), do Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC) thông qua nhân Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 35 và các hội nghị liên quan vào tháng 12/2014 tại Myanmar cho giai đoạn 2015-2017. Trọng tâm của năm 2015 là tuyên truyền về ASEAN và hoạt động của ba Cộng đồng tới mọi người dân các nước thành viên bao gồm phụ nữ, trẻ em, thanh niên, quan chức, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội dân sự, giới truyền thông...

Ở cấp quốc gia, mười nước ASEAN đều triển khai Kế hoạch tuyên truyền về ASEAN. Qua đó, kế hoạch tuyên truyền được triển khai tổng thể và đồng bộ trên cả ba trụ cột và thông qua các kênh khác nhau (bộ, ngành, cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình, tổ chức chính trị - xã hội, các tỉnh, thành phố...), bằng các hình thức tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng.

Vậy ở Việt Nam triển khai quảng bá Cộng đồng đang diễn ra như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Tại Việt Nam, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 1536/QĐ-TTg ngày 30/8/2013 về phê duyệt Chương trình hành động của Chính phủ về tuyên truyền, quảng bá ASEAN ở cấp quốc gia. Ban chỉ đạo về tuyên truyền, quảng bá ASEAN đã được thành lập và ban hành Kế hoạch tuyên truyền, quảng bá ASEAN giai đoạn 2014 – 2015, trong đó trọng điểm tuyên truyền là dịp kỷ niệm 20 năm Việt Nam gia nhập ASEAN và thời điểm hình thành Cộng đồng chung.

Hình thức tuyên truyền được nhấn mạnh dưới hai dạng là tuyên truyền theo sự kiện và tuyên truyền thường xuyên để đảm bảo kịp thời chuyển tải thông tin mang tính thời sự cũng như cung cấp thông tin sâu theo chuyên đề cho các đối tượng khác nhau.

Ngoài ra, kênh thông tin đang bàn thảo về hai dự thảo: Dự thảo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và Kế hoạch Chiến lược ASEAN cho ngành thông tin, Truyền thông đa phương tiện (2016-2025) giai đoạn hậu Cộng đồng.

Trong năm 2015, ngoài việc cùng phối hợp với Malaysia và các nước trong việc hoàn thiện các văn kiện quan trọng trình Cấp cao, Việt Nam cũng sẽ hưởng ứng một số hoạt động quan trọng của Cộng đồng do Malaysia tổ chức, bao gồm: Các hoạt động tiếp nối của Tuyên bố chung khu vực Đông Nam Á về ứng phó khu vực đối với việc bùng phát của Dịch bệnh virus Ebola (kênh y tế);Thực hiện Tuyên bố Đông Nam Á về ứng phó nhanh với thảm họa (kênh quản lý thiên tai);Phê chuẩn Hiệp định thành lập Trung tâm đa dạng sinh học ASEAN - ACB (kênh môi trường); Lễ kỷ niệm Năm Môi trường ASEAN 2015 “Tăng cường quyền năng của Thanh niên vì một Cộng đồng ASEAN xanh” (kênh môi trường); Hoàn thành Đánh giá khu vực ASEAN về việc đạt được các Mục tiêu Thiên niên kỷ và những ưu tiên phát triển sau 2015 (kênh phát triển nông thôn và xoá đói giảm nghèo); Hoàn thành đánh giá khu vực về Thương mại và Cạnh tranh trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN: các tác động về giới có thể dự báo được (kênh phụ nữ); Thực hiện Kế hoạch Tổng thể về Truyền thông ASEAN (kênh thông tin); Các hoạt động kỷ niệm việc thành lập Cộng đồng ASEAN trong năm 2015 (kênh văn hoá).

Việt Nam có được thuận lợi và gặp phải khó khăn gì trong quá trình đưa ASEAN đến gần hơn với người dân?

Cùng với các nước ASEAN khác, Việt Nam đang nỗ lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về Cộng đồng ASEAN, để người dân ý thức được đầy đủ về Cộng đồng khu vực mà họ đang bước vào, tham gia đóng góp tích cực, cũng như khai thác được những lợi ích mà Cộng đồng ASEAN sẽ tạo ra. Đây cũng chính là những nỗ lực quan trọng trong quá trình đưa ASEAN đến gần hơn với người dân.

ASEAN hiện đã có Kế hoạch tổng thể về Truyền thông ASEAN để tạo khuôn khổ và định hướng cho việc xây dựng, triển khai các chiến lược truyền thông quảng bá về ASEAN, cũng như có kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động chào mừng Cộng đồng ASEAN trong năm nay.

Quan điểm của Việt Nam cũng nhất quán về công tác truyền thông là không chỉ gia tăng thông tin, hiểu biết cho người dân các nước thành viên về ASEAN và Cộng đồng ASEAN mà còn giúp Cộng đồng ASEAN vững mạnh sau khi được hình thành. Ngày 30/8/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định Phê duyệt Chương trình hành động của Chính phủ về tuyên truyền, quảng bá ASEAN.

Theo đó, Chương trình hành động này quy định trách nhiệm của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan báo chí, xuất bản triển khai thực hiện nhằm nâng cao nhận thức của công chúng về nội hàm, mục đích, các giá trị và lợi ích của Cộng đồng ASEAN và từng trụ cột của Cộng đồng trong bối cảnh Việt Nam đang cùng các nước thành viên ASEAN tiến gần đến mốc hình thành Cộng đồng vào 31/12/2015.

ASEAN đang tiến gần đến mốc trở thành một Cộng đồng, thông tin về Cộng đồng ASEAN ngày càng thu hút sự quan tâm tìm hiểu của người dân. Theo tôi, đây là một tín hiệu rất đáng mừng. Những nỗ lực của Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan có liên quan cùng với sự quan tâm ngày càng cao của người dân đang là những yếu tố thuận lợi của Việt Nam trong quá trình đưa ASEAN đến gần hơn với người dân.

Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu của Ban Thư ký ASEAN, Việt Nam vẫn đang nằm trong nhóm dưới về nhận thức đối với ASEAN, trong đó phần lớn người dân Việt Nam, đặc biệt là những người sống ở các vùng nông thôn, dân tộc thiểu số còn chưa được tiếp cận nhiều với các thông tin về ASEAN; các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin về các cơ hội do Cộng đồng Kinh tế ASEAN nói riêng và Cộng đồng ASEAN nói chung mang lại.

Thu Hiền (thực hiện)