Nghệ thuật gắn kết Việt Nam-Ba Lan trong hành trình 75 năm đồng hành

Sự kiện đánh dấu kết thúc chuỗi hoạt động kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Ba Lan (1950-2025).

Tham dự sự kiện có Đại sứ Ba Lan Joanna Skoczek; ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm hoạt động văn hoá nghệ thuật Văn Miếu – Quốc Tử Giám; bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đại diện các bộ, ngành cùng đông đảo nhà ngoại giao và sinh viên Việt Nam-Ba Lan.

Phát biểu khai mạc triển lãm, Đại sứ Ba Lan tại Việt Nam Joanna Skoczek bày tỏ vinh dự được tổ chức sự kiện tại một trong những di tích văn hóa tiêu biểu nhất của Việt Nam, nơi từng nhiều lần đồng hành với các hoạt động giao lưu văn hóa Việt-Ba Lan trong những năm qua.

Bà Skoczek nhấn mạnh, đây là dịp để tôn vinh tình hữu nghị lâu dài và các giá trị nghệ thuật – trí tuệ mà hai quốc gia gìn giữ suốt hơn 7 thập kỷ.

Đại sứ Skoczek cũng khẳng định, trong suốt năm kỷ niệm, Đại sứ quán đã phối hợp nhiều đối tác tại Việt Nam và Ba Lan triển khai các hoạt động văn hóa, giáo dục, kinh tế, nghệ thuật; từ tuần lễ văn học Ba Lan với gần 120 đầu sách dịch sang tiếng Việt đến các chương trình nghệ thuật cộng đồng.

Triển lãm “Danh tính hình thành” đang trưng bày hơn 200 tác phẩm màu nước do họa sĩ Minh Đàm sáng tác trong 20 năm qua, cũng là 20 năm của hành trình nội tâm không ngừng chất vấn, tìm kiếm và hình thành bản sắc đan xen Việt Nam-Ba Lan.

Bày tỏ sự xúc động trước câu chuyện cá nhân của nghệ sĩ Minh Đàm — được hun đúc từ những trải nghiệm di chuyển giữa hai đất nước Việt Nam và Ba Lan, nhà ngoại giao Ba Lan cho rằng chủ đề "Danh tính hình thành" minh chứng rằng, bản sắc không hề phai mờ khi một người sống trong hai nền văn hoá, ngược lại còn trở nên phong phú và sâu sắc hơn.

Về phần mình, họa sĩ Minh Đàm chia sẻ, triển lãm lần này là dự án cá nhân lớn nhất trong sự nghiệp của anh, tiếp nối những triển lãm đầu tiên “Ba châu lục”, “Đi tìm bản sắc”, cho đến “Ba Lan – Những điều kỳ diệu” từng được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

“Sinh ra tại Việt Nam và lớn lên ở Ba Lan, tôi mang trong mình hai miền ký ức, hai thẩm mỹ, hai cách nhìn thế giới… Có những lúc tôi cảm thấy bị chia đôi. Nhưng tôi dần nhận ra: Danh tính không phải là một điểm đến, mà là một hành trình, không phải là thứ được trao cho mình, mà là thứ mình kiến tạo qua trải nghiệm”, họa sĩ chia sẻ.

Với hoạ sĩ Minh Đàm, câu chuyện của anh cũng là câu chuyện của nhiều người thuộc các nền văn hóa khác nhau, những người đang kiến tạo bản sắc cá nhân trong một thế giới ngày càng giao thoa và đa tầng hơn.

Đại diện đơn vị phối hợp tổ chức, ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm hoạt động văn hoá nghệ thuật Văn Miếu – Quốc Tử Giám nhấn mạnh, triển lãm diễn ra tại chính không gian lưu giữ giá trị học thuật và tinh thần dân tộc này mang ý nghĩa đặc biệt.

Việc lựa chọn Văn Miếu - Quốc Tử Giám nhằm thể hiện mong muốn của chàng hoạ sĩ trẻ, đưa nghệ thuật trở về với cội nguồn văn hóa truyền thống, để từ đó lan tỏa ra cộng đồng một cách bền vững và sâu sắc.

Ông Lê Xuân Kiêu nhận định, các tác phẩm của hoạ sĩ Minh Đàm tạo nên một cuộc đối thoại tinh tế giữa quá khứ và hiện tại, giữa nghệ thuật Việt Nam với dòng chảy mỹ thuật quốc tế, từ đó lan tỏa những giá trị nhân văn và sáng tạo đến công chúng.

"Sự kết hợp giữa hội họa Việt Nam và âm nhạc Ba Lan hôm nay là minh chứng cho những giá trị lâu bền của ngoại giao văn hóa - nơi nghệ thuật trở thành nhịp cầu kết nối con người, nuôi dưỡng sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau", Giám đốc Trung tâm hoạt động văn hoá nghệ thuật Văn Miếu - Quốc Tử Giám chỉ rõ.

Bên cạnh đó, nhiều Đại sứ đã dành những chia sẻ tích cực về triển lãm. Trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Hilde Solbakken cho biết, bà đặc biệt ấn tượng với cách nghệ sĩ Minh Đàm kể câu chuyện về sự vận động của bản sắc khi con người dịch chuyển giữa các nền văn hóa.

“Anh ấy nói về việc bản sắc được hình thành theo thời gian và không bao giờ là điều bất biến. Tôi thấy đó là một góc nhìn rất nhân văn và hiện đại”, Đại sứ Solbakken bày tỏ.

Đại sứ Palestine tại Việt Nam Saadi Salama cũng ấn tượng trước cách nghệ sĩ Minh Đàm thể hiện mối liên kết giữa Việt Nam và Ba Lan thông qua hội họa.

Nhà ngoại giao cho hay, những bức tranh của anh không chỉ tái hiện phong cảnh hay cảm xúc, mà còn mở ra một góc nhìn mới về giao thoa văn hóa, giàu chiều sâu và khác biệt so với phong cách quen thuộc của nhiều họa sĩ Việt Nam. “Khi chúng ta nhìn thấy những bức tranh về Hà Nội của Minh Đàm, nó có một chút gọi là "Tây hoá", Đại sứ Saadi Salama chia sẻ cảm nhận.

Sau lễ khai mạc, trong không gian trang nghiêm, cổ kính của Quốc Tử Giám, khán giả tiếp tục được thưởng thức màn trình diễn của dàn nhạc OSP Nadarzyn, một trong những ban nhạc kèn đồng xuất sắc nhất Ba Lan và châu Âu.

Thành lập vào năm 1988, OSP Nadarzyn đã nhiều lần vô địch các cuộc thi diễu hành đường phố tại châu Âu và trên toàn thế giới. Đây là minh chứng cho truyền thống âm nhạc lâu đời và đáng tự hào của Ba Lan, do những nhà soạn nhạc vĩ đại như Fryderyk Chopin, Krzysztof Penderecki hay Henryk Wieniawski đặt nền móng.

45 nhạc công trẻ mang đến những màn trình diễn ấn tượng, khẳng định sức sống mạnh mẽ của truyền thống âm nhạc Ba Lan. Có thể thấy, sự hiện diện của OSP Nadarzyn tại Hà Nội càng cất lên tiếng nói cho sức mạnh gắn kết của nghệ thuật và cho sự tiếp nối tự hào của thế hệ nhạc sĩ trẻ Ba Lan.

Một số hình ảnh tại sự kiện