| Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác ngành Ngoại giao năm 2025, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. (Ảnh: Nguyễn Hồng) |
Theo đó, trong bài tham luận về định hướng phát triển đất nước và vai trò, đóng góp của công tác đối ngoại trong giai đoạn tới, ông Nguyễn Đức Trung nhận định, năm 2025 và thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục biến động nhanh, phức tạp, khó dự báo, đan xen nhiều cơ hội và thách thức.
Trong đó, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gia tăng, các xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo đang tái cấu trúc sâu sắc kinh tế và trật tự phát triển toàn cầu.
Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra đối với đất nước ta không chỉ là thích ứng, mà là chủ động, bản lĩnh và tự tin định hình con đường phát triển của mình, tạo nền tảng vững chắc để thực hiện hai mục tiêu chiến lược đã đề ra: đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển thu nhập cao.
Theo ông Nguyễn Đức Trung, định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn tới là phát triển nhanh, bền vững và tự chủ, dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực, lấy con người và văn hoá làm nền tảng, lấy nội lực, trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam là nhân tố quyết định, đồng thời chủ động tự tin hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất và hiệu quả.
Đáng chú ý, ông Nguyễn Đức Trung nhận thấy, một điểm nhấn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong định hướng phát triển lần này là yêu cầu xây dựng và củng cố vững chắc năng lực tự chủ chiến lược, gắn với tự lực về kinh tế khoa học công nghệ, thể chế và nguồn nhân lực, qua đó nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế, giảm phụ thuộc, phát huy tối đa nội lực và nuôi dưỡng khát vọng phát triển bền vững của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới.
Trong tổng thể định hướng đó, công tác đối ngoại giữ vai trò đặc biệt quan trọng, vừa là trụ cột bảo đảm môi trường phát triển thuận lợi, vừa là động lực huy động nguồn lực cho phát triển đất nước, với một số nội dung trọng tâm cụ thể như sau:
Thứ nhất, đối ngoại tiếp tục khẳng định vai trò là động lực quan trọng trong thu hút, kích hoạt và lan toả các nguồn lực phát triển.
Ngoại giao kinh tế cần được triển khai chủ động, thực chất và hiệu quả hơn, tập trung vào thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao, gắn với chuyển giao công nghệ, tận dụng hiệu qủa các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới để mở rộng thị trường, đa dạng hoá đối tác và chuỗi cung ứng.
Đồng thời hỗ trợ hoàn thiện thể chế phát triển, tiếp cận chuẩn mực quốc tế và kinh nghiệm quản trị hiện đại, giảm thiểu rủi ro pháp lý và an ninh kinh tế trong hội nhập.
Thứ hai, đối ngoại góp phần củng cố tự chủ chiến lược và tạo lập môi trường hoà bình, ổn định cho phát triển đất nước.
Việc kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, xử lý hài hoà, linh hoạt quan hệ với các đối tác nhất là các nước lớn, đồng thời nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo chiến lược, theo dõi sát xu thế chính sách kinh tế, chiến lược công nghệ toàn cầu sẽ giúp Việt Nam luôn chủ động giữ thế cân bằng chiến lược, không gian phát triển và dư địa chính sách cho đất nước.
Thứ ba, đối ngoại góp phần nâng tầm vị thế và uy tín quốc gia.
Thể hiện bản lĩnh và sự tự tin của Việt Nam trong việc chủ động tham gia, đóng góp và định hình các khuôn khổ hợp tác, các luật chơi quốc tế mới, nhất là trong các lĩnh vực chiến lược như kinh tế số, chuỗi cung ứng, năng lượng sạch, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, đồng thời huy động hiệu quả nguồn lực quốc tế cho ứng phó với biến đối khí hậu, tài chính xanh và công nghệ sạch, bảo đảm hài hoà lợi ích quốc gia trong quá trình thực thi các cam kết quốc tế.
Thứ tư, cần tiếp tục xây dựng và phát triển nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, gắn với nâng cao năng lực nghiên cứu, tham mưu, chiến lược.
Bên cạnh ngoại giao kinh tế cần đẩy mạnh ngoại giao văn hoá, ngoại giao khoa học công nghệ, ngoại giao môi trường, ngoại giao pháp lý, tăng cường phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa ba trụ cột ngoại giao gồm ngoại giao Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị phục vụ yêu cầu phát triển đất nước.
Thứ năm, đặc biệt coi trọng và phát triển nguồn nhân lực đối ngoại chất lượng cao. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại trong bối cảnh mới.
Cán bộ làm công tác đối ngoại ngày nay không chỉ cần giỏi ngoại ngữ, nắm vững kiến thức ngoại giao truyền thống, mà còn cần được trang bị thêm kiến thức về kinh tế, công nghệ, pháp lý quốc tế.
Luôn sẵn sàng và có năng lực học hỏi, cập nhật các kiến thức, xu thế mới của thế giới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng đa dạng và phức tạp.
Để thực hiện tốt các mục tiêu này, ông Nguyễn Đức Trung cho rằng, ngành ngoại giao cần tiếp tục phát huy vai trò tiên phong, mở đường, nâng cao năng lực nghiên cứu dự báo và tham mưu chiến lược, góp phần hiện thực hoá mục tiêu tự chủ chiến lược, tự cường và tự tin để phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Trong thời gian tới, Ban Chính sách chiến lược trung ương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đồng hành vs Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan trong nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các định hướng chiến lược phát triển đất nước, gắn với việc triển khai hiệu quả các nghị quyết của Đảng về công tác đối ngoại, nhất là Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.