Người mẹ của hai trăm con

Vùng Kinh Bắc xưa được coi là cái nôi của dân ca Quan họ - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Huyện Việt Yên là điểm hội đủ các yếu tố của một làng Quan họ với không gian sinh hoạt, lề lối và phong tục chơi Quan họ của của người Kinh Bắc.

Đến Việt Yên nghe Quan họ, tôi được gặp gỡ và trò chuyện với chị Dương Thu, một trong những người sáng lập Câu Lạc Bộ (CLB) Quan họ Bagico Bắc Giang. Điều khiến tôi cứ vấn vương mãi về sau là những em nhỏ vùng quê Quan họ bờ Bắc sông Cầu và câu chuyện về người mẹ Dương Thu....

“Đại sứ nhí” của miền Quan họ

CLB Quan họ Bagico được thành lập năm 2008 với mong muốn phát triển những làn điệu Quan họ quê hương Việt Yên theo hướng hiện đại hơn. Mỗi năm một lần, CLB lại tổ chức một kì trại hè kéo dài hai tháng. Tại đây, các em học sinh từ 5-16 tuổi trong vùng được tham gia lớp học Quan họ miễn phí.

Tham gia lớp học này, các em được truyền dạy những kiến thức, kỹ năng trình diễn, lời ca Quan họ mới và các làn điệu cổ. Kết thúc khóa học, các em được tham dự hội thi “Em yêu làn điệu Dân ca Quan họ”. Hội thi không chỉ là một buổi biểu diễn báo cáo kết quả học tập, mà còn là nơi phát hiện ra nhiều hạt giống mới có tài năng và yêu thích dân ca Quan họ. Từ đó, CLB có hướng phát triển cho các em.

Tâm sự về CLB Quan họ Bagico, chị Thu trải lòng về khó khăn từ ngày đầu thành lập. Lúc đó, nhân sự còn yếu, tiếng vang chưa có, chị và một số thầy cô phải đến tận nhà để động viên phụ huynh cho các bé tham gia trại hè. Công sức của thầy cô được đền đáp khi sau đó, số bạn trẻ tham gia trại hè ngày một tăng. Có những năm, vì học sinh quá đông, các thầy cô phải về các xã để mở lớp dạy Quan họ riêng, nhiều năm, CLB mở thêm đến 10 xã trong vùng.

Bagico càng có uy tín khi mỗi kì trại hè lại đào tạo thêm các bạn trẻ tài năng, xuất sắc. Nhiều em đến tham gia CLB khi mới 6 tuổi nhưng đã thể hiện được khả năng cảm thụ âm thanh cũng như giọng hát thiên phú. Năm 2017, Bagico còn mở thêm CLB Tiếng Anh IC- Iammid, giúp các em tự tin giao lưu với bạn bè quốc tế.

Tháng 7/2018, Uỷ ban Nhân dân huyện Việt Yên và công ty Cổ Phần Bagico đã long trọng tổ chức kỷ niệm 10 năm trại hè Bagico. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam - VietKings cũng xác lập Kỷ lục “Chương trình truyền dạy hát dân ca quan họ cho thiếu nhi diễn ra liên tục trong nhiều năm nhất” cho CLB Quan họ Bagico.

Trại hè Bagico lần thứ 10 là một cột mốc đối với CLB. “Với tôi, mỗi mùa trại hè đều để lại những ấn tượng nhất định. Niềm vinh dự không thể không kể đến, đó là những em nhỏ nhà Bagico được đại diện huyện Việt Yên đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về thăm làng Quan họ tháng 11/2018”, chị Thu bày tỏ.

Đến thời điểm hiện tại, có khoảng 200 lượt học sinh tham dự trại hè. Trong 10 năm qua, các bạn nhỏ của CLB đã đến biểu diễn tại nhiều nơi, mang bản sắc quê hương Việt Yên và dân ca Quan họ đến những người bạn trong và ngoài nước. Chị Thu cho hay, mỗi bạn nhỏ giống như một “Đại sứ nhí” bờ Bắc sông Cầu, góp phần đưa dân ca Quan họ, đưa quê hương, đất nước mình đến gần hơn với thế giới.

Những đứa con của mẹ Thu

Trong cuộc trò chuyện với chị Thu, luôn có những đứa con gắn bó với chị trong suốt những tháng trại hè đầy kỉ niệm. Chị kể, mỗi cô cậu học trò đến với CLB đều được chị chăm sóc như con của mình. Việc đồng hành, hòa mình vào thế giới nhỏ bé của các em khiến chị Thu có thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống.

Chị nói về cô học trò nhỏ Minh Huế, một trong những đứa con ưu tú của chị với giọng đầy tự hào. Lần đầu tiên khi gặp Huế ở trại hè, nhìn dáng người nhỏ nhắn, gương mặt lạnh lùng và chỉ ngồi một góc, chính chị Thu đã phải thuyết phục Huế tham gia vào lớp học cùng chị. Mùa trại hè năm ấy kết thúc, cô bé nhút nhát ngày nào đã trở lên hòa đồng, nhiệt tình và năng động hơn. “Cô bé theo tôi và CLB đi khắp mọi nơi. Đặc biệt, Huế đưa dân ca quan họ, mang Bagico lênh đênh trên chuyến tàu Đông Nam Á trong hành trình của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam. Minh Huế đã tốt nghiệp Học Viện Ngoại Giao, có cuộc sống đầy màu sắc. Đối với tôi, Minh Huế là một trong những học trò khiến tôi tự hào và cũng là thành công lớn của tôi khi đến CLB Bagico”, chị Thu bộc bạch.

Ngoài Minh Huế, kỉ niệm khiến chị Thu không thể quên là cô học trò tên Hoa Lệ và ước mơ nghệ thuật của bé. Lệ là một liền chị nhí xinh xắn, hát hay. Chị Thu là người ở bên và chứng kiến hành trình trưởng thành của cô bé. Khi cô bé bắt đầu phải lựa chọn thi vào trường Trung học Phổ thông công lập hay một trường nghệ thuật, Lệ tìm đến chị Thu để nhờ tư vấn. Bằng trái tim của một người mẹ, chị nói với Lệ: “Hãy đi theo ước mơ và trái tim của con” vì bản thân chị Thu hiểu chỉ Lệ mới biết mình cần phải chọn gì.

Lệ đã quyết định lựa chọn trường nghệ thuật, nhưng gia đình lại không đồng ý, muốn cô bé đi học công lập như bạn nhỏ đồng trang lứa. Gia đình cô bé biết chị Thu có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đối với Lệ nên đã đưa cô bé đến và xin ý kiến từ chị. Chị Thu nghẹn ngào, nhìn Lệ khóc và nói về ước mơ của mình, chính chị cũng thấy xót xa. Chị đã thuyết phục gia đình đồng ý cho Lệ theo học nghệ thuật, bởi vì theo chị, chỉ có đam mê mới có thể khiến các em thành công trên chính đôi chân của mình.

Ngay trong năm đó, Lệ đã mang về những tấm Huy chương vàng hội diễn sinh viên các trường chuyên nghiệp toàn quốc. Bây giờ, Hoa Lệ đang là “hạt nhân” tiêu biểu của địa phương, cùng mẹ Thu và cộng đồng tích cực góp phần bảo bồn và phát huy giá trị của văn hóa quê hương.

Còn rất nhiều những em nhỏ, những đứa con giống như Minh Huế, như Hoa Lệ đã tự tin khẳng định chính mình. Chị Thu chia sẻ, kỳ vọng lớn nhất của chị là CLB sẽ ngày càng phát triển, có thật nhiều những hoạt động bổ ích dành cho các em. Mong rằng trong những năm sắp tới, sẽ đón thêm nhiều những bạn nhỏ đến với CLB, đến với trại hè Bagico.

“Chứng kiến các con đứng trên sân khấu tôi thấy mình như được trẻ lại. Biết đâu, một ngày nào đó, những đứa con của mình sẽ bay thật cao, thật xa, đưa làn điệu dân ca Quan họ đến những chân trời mới, góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của địa phương. Nhưng dẫu có đi bốn phương trời, sẽ luôn có một người mẹ, tuy không sinh ra chúng nhưng vẫn ngày ngày dõi theo trên mỗi bước đường đời”, chị Thu tâm sự.