Thời gian gần đây, nhiều quan chức hàng đầu của Fed, trong đó có cả Chủ tịch Janet Yellen cũng bóng gió về việc ủng hộ việc tăng lãi suất. Các nhận định đều đề cập đến yếu tố an toàn của nền kinh tế Mỹ - “không có gì xấu đi”, đã có thể đủ để gỡ bỏ rào cản cho một quyết định tăng lãi suất. Tất nhiên, cùng với niềm tin của giới hoạch định chính sách, chỉ trong trong khoảng 1 tuần qua, thị trường tài chính toàn cầu đã thay đổi nhanh chóng từ trạng thái hoài nghi đến tin chắc về quyết định ấy.
Tháng 3 và hơn 2 lần nữa trong năm
Kết quả cuộc thăm dò của Reuters mới đây cho hay, hơn 100 nhà kinh tế đều cho rằng Fed sẽ tăng lãi suất vào tuần tới để đáp ứng một loạt dữ liệu kinh tế mạnh mẽ. Cũng theo dự đoán, hai đợt tăng lãi suất khác có thể sẽ được các nhà hoạch định chính sách tiền tệ Mỹ quyết định vào cuối năm nay.
Theo đó, tỷ lệ các nhà kinh tế dự báo chắc chắn lãi suất tăng là 100% trong cuộc thăm dò từ ngày 3-9/3, trong khi, tỷ lệ này chỉ là 10% trong cuộc thăm dò trước đó.
| Chủ tịch Fed Janet Yellen cũng bóng gió về việc ủng hộ việc tăng lãi suất trong tháng 3. (Nguồn: CNN) |
Theo Tập đoàn tài chính CME Group, nhiều nhận định gần như chắc chắn của các quan chức Fed đưa ra gần đây đã khiến tỷ lệ đặt cược vào việc Fed sẽ quyết định tăng lãi suất vào ngày 15/3 lên 90%, tăng từ mức 30% hồi đầu tuần trước.
Các cuộc thăm dò cũng cho thấy khả năng lãi suất của thị trường Mỹ sẽ có hai lần tăng thêm 25 điểm cơ bản tương ứng trong khoảng quý II và quý IV năm nay với tỷ lệ mục tiêu là 1,25 – 1,50.
Kinh tế Mỹ ở thời điểm hiện tại dù không có khả năng bứt phá, nhưng nhịp tăng trưởng đều đặn vẫn được duy trì. Đó là tất cả những gì Fed cần cho một đợt tăng lãi suất mới. Hôm 3/3, phát biểu tại Trường Kinh doanh Booth (Đại học Chicago), Phó Chủ tịch Fed Stanley Fischer cho biết, hầu như không có chỉ báo kinh tế quá xấu nào về nền kinh tế lớn nhất thế giới trong vòng 3 tháng trở lại đây.
Chủ tịch Fed Yellen cũng cho biết, thị trường lao động, việc làm và lạm phát đang tiến gần đến mức kỳ vọng của Ủy ban thị trường mở (FOMC).
Phát biểu tại diễn đàn trên, bà Yellen phân tích rằng, tỷ lệ thất nghiệp về cơ bản đã đáp ứng được mức mà Fed gọi là toàn dụng lao động. Kể từ năm ngoái, tỷ lệ thất nghiệp đã ở mức thấp dù tiền lương tăng rất chậm. Tỷ lệ thất nghiệp thấp không phải là một thay đổi lớn so với năm ngoái, nhưng tiền lương nhân công dần tăng lên cho thấy nguồn cung lao động đang bị thắt chặt hơn.
Về giá cả, dù không có đột phá, nhưng vẫn đang chầm chậm tiến đến mục tiêu mà Fed đề ra. Theo số liệu mới nhất, giá tiêu dùng trong tháng 1 tại Mỹ đã có mức tăng cao nhất trong 4 năm qua, với tỉ lệ 1,9%, gần đạt được mục tiêu 2% của Fed.
Triển vọng tăng trưởng GDP của Mỹ cũng không thay đổi nhiều. Theo chủ tịch Fed New York William Dudley, nền kinh tế đang trên lộ trình tăng trưởng khoảng 2%. Ông này cũng phát tín hiệu sẵn sàng sớm nâng lãi suất.
Một số quan chức Fed khác có lưu ý về việc Fed phải đối mặt với khá nhiều điều chưa chắc chắn về động thái của Chính phủ mới, trong đó có khả năng ngân sách thay đổi lớn và những ảnh hưởng tiêu cực từ các chính sách thương mại mới. Tuy nhiên, họ không cho rằng, những rủi ro đó đủ mạnh để cản bước Fed.
Những rủi ro đang dần bị đẩy lùi
Tuy nhiên, lý do khiến các nhà hoạch định chính sách Mỹ chuyển nhanh từ trạng thái trung lập trong cuộc họp tháng 1, sang ủng hộ tăng lãi suất trong cuộc họp sẽ diễn ra trong vài ngày tới được cho là không chỉ do sự vững vàng của kinh tế Mỹ. Triển vọng kinh tế toàn cầu được giới chuyên gia nhận định đã có những chuyển biến tốt hơn so với năm 2016. Những rủi ro mà trước đây Fed lo ngại đang dần bị đẩy lùi.
Theo phân tích của các chuyên gia Fed, triển vọng kinh tế toàn cầu đã có những chuyển biến rõ rệt trong thời gian qua, đặc biệt, những vấn đề từng khiến FOMC phải nhiều lần quyết định hoãn tăng lãi suất cho đến tận tháng 12/2016, như bất ổn trong nền kinh tế thứ hai thế giới - Trung Quốc, hay sự kiện nước Anh chia tay Liên minh châu Âu (Brexit).
| USD được dự báo là đồng tiền khá ổn định trong năm 2017. Nguồn: Reuters) |
Theo nhận định của thành viên Hội đồng Thống đốc Fed Lael Brainard, kinh tế Trung Quốc đã có những tín hiệu ổn định tăng trưởng, khu vực sản xuất của Trung Quốc đang dần tốt lên, đồng Nhân dân tệ và hệ thống tài chính đã được quản lý tốt hơn, xóa dần nỗi lo về sự bất ổn.
Các cuộc đàm phán liên quan đến Brexit và những lo lắng về sự bền vững của EU có thể tiếp tục là một rủi ro, nhưng ông Brainard cho rằng, châu Âu đang chứng tỏ được họ ngày càng kiên cường. Dù lạm phát lõi vẫn ở mức dưới 1%, nhưng tỷ lệ lạm phát ở châu Âu đang tăng lên, tỷ lệ thất nghiệp là 9,6%, thấp nhất kể từ tháng 5/2009. Nhiều người đã bắt đầu nghĩ đến phương án chấm dứt chương trình kích thích tiền tệ mà Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang triển khai.
Những mối đe dọa từ bên ngoài đã không còn đáng sợ, bà Chủ tịch Yellen mới đây có nói rằng “Những rủi ro từ kinh tế thế giới dường như đang bị đẩy lùi”. Còn theo ông Brainard, tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã vững vàng hơn khi bước vào năm 2017 với triển vọng an toàn”.
Như vậy, nếu từ nay đến ngày 15/3 không có sự kiện gì gây chấn động, khả năng Fed tự tin tăng lãi suất gần như là chắc chắn. Chủ tịch Fed Janet Yellen cũng từng khẳng định, Fed tin rằng chỉ cần tăng lãi suất dần dần với giả định dữ liệu kinh tế phát triển như kỳ vọng, sẽ giúp nền kinh tế lớn nhất thế giới tránh được tình trạng quá nóng, hạn chế sự mở rộng và duy trì ổn định giá.