| Người biểu tình đòi sửa đổi Hiệp ước SOFA bên ngoài Trại Schwab của Thủy quân Lục chiến Mỹ ở Nago, Okinawa, Nhật Bản hôm 17/6. (Nguồn: AFP) |
Cụ thể, Hiệp ước sửa đổi sẽ quy định rõ hơn và giảm số người được bảo vệ bởi văn bản này. Hiệp ước SOFA được ký kết năm 1960, nhằm quy định cách thức xử lý các vụ phạm tội do quân nhân và các nhân viên dân sự Mỹ đóng tại Nhật Bản gây ra.
Theo văn bản này, những người thuộc diện giám sát của Hiệp ước được hưởng quyền ưu tiên xét xử bởi quân đội Mỹ, trong khi các công tố viên Nhật Bản không được kết tội họ. Chính quyền tỉnh Okinawa và nhiều địa phương khác của Nhật Bản cho rằng SOFA cung cấp sự bảo vệ quá lớn cho binh lính Mỹ và nhân viên phục vụ tại các căn cứ quân sự Mỹ vì cách định nghĩa về người được hưởng quy chế này quá chung chung.
Trong một nỗ lực nhằm chấm dứt lo ngại trên, hai bên đã nhất trí phân định rõ 4 loại nhân viên dân sự được hưởng quy chế SOFA, gồm những người được chính phủ Mỹ trả lương để làm việc cho quân đội Mỹ tại Nhật Bản; những người làm việc trên tàu và máy bay do quân đội triển khai; những người làm việc cho Chính phủ Mỹ và sống tại Nhật Bản vì những mục đích chính thức liên quan đến quân đội; các cố vấn kỹ thuật và chuyên gia cố vấn sống tại Nhật Bản theo lời mời của quân đội Mỹ.
Những người nào không thuộc vào 4 loại trên sẽ không được hưởng quy chế SOFA. Dự kiến, việc phân định nhân viên sẽ kết thúc trong vài tháng tới.
Thỏa thuận trên đạt được trong bối cảnh chính quyền tỉnh Okinawa, nơi đồn trú của rất nhiều căn cứ quân sự Mỹ, đang gia tăng sức ép yêu cầu sửa đổi Hiệp ước SOFA sau vụ nhân viên căn cứ quân sự Mỹ Kenneth Franklin Shinzato bị bắt giữ vì liên quan đến cái chết của một phụ nữ địa phương.
Dù các điều khoản của SOFA không đặt ra vấn đề nào đối với chính quyền Nhật Bản trong việc xét xử Shinzato (vì người này sống ngoài căn cứ quân sự và đang bị điều tra) nhưng vụ việc đã khiến Okinawa một lần nữa kêu gọi sửa đổi SOFA.