Ngày 31/5, phát biểu họp báo sau khi trình danh sách Nội các, tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho biết, nước này sẽ không dựa vào đồng minh kỳ cựu của mình là Mỹ. Tuyên bố báo hiệu một lập trường độc lập hơn của Manila so với Washington trong việc đối phó với Trung Quốc về tranh chấp Biển Đông.
| Ông Rodrigo Duterte phát biểu trong cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi ông đắc cử Tổng thống, tại thành phố Davao, ngày 16/5. (Nguồn: AP) |
Từ trước tới nay, Philippines là một trong những bên ủng hộ trung thành nhất của Mỹ trong việc giải quyết bất đồng giữa Washington với Bắc Kinh trên Biển Đông, tuyến hàng hải quan trọng mà thời gian qua Bắc Kinh đã nỗ lực bồi đắp các đảo nhân tạo trái phép và quân sự hóa. Ông Duterte đã từng lên tiếng ủng hộ các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp Biển Đông với sự tham gia của Mỹ, Nhật Bản, Australia và các bên liên quan.
Vị tân Tổng thống này cũng đã kêu gọi Trung Quốc tôn trọng vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của các quốc gia ven biển theo luật pháp quốc tế.
Trả lời phóng viên về việc thúc đẩy cuộc đàm phán song phương giải quyết bất đồng trên biển với Trung Quốc, ông Duterte cho biết: "Chúng tôi có ký hiệp ước với phương Tây, nhưng tôi muốn mọi người biết rằng Philippines sẽ đi theo cách của riêng mình và không phụ thuộc vào Mỹ. Chúng tôi không có ý định làm hài lòng bất cứ ai. Điều chúng tôi quan tâm là lợi ích của đất nước”.
Trước khi cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra, Philippines đã đưa tranh chấp biển với Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài Thường trực quốc tế (PCA) tại Hague. PCA sẽ vẫn đưa ra phán quyết dự kiến trong mấy tuần tới, bất chấp Bắc Kinh cương quyết với tuyên bố không chấp nhận thẩm quyền của Tòa. Về phán quyết này, ông Duterte chia sẻ: "Tôi đang chờ đợi phán quyết. Nó sẽ ảnh hưởng tới chúng ta ở nhiều khía cạnh. Với sự tư vấn của nội các, tôi sẽ đưa ra những chính sách của mình. Tôi chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến. Nó sẽ chỉ dẫn tới thảm họa”, ông Duterte nói.
Trước đó, ông Duterte đã đề cử bạn học Carlos Dominguez làm Bộ trưởng Tài chính, Giáo sư Kinh tế Ernesto Pernia làm Bộ trưởng Kế hoạch Kinh tế và một người lãnh đạo cuộc đảo chính trước đây làm người đứng đầu Cục Hải quan.
Phát biểu họp báo tại thành phố Davao, nơi ông đảm nhận cương vị Thị trưởng trong hơn 2 thập kỷ trước khi đắc cử Tổng thống, ông Duterte nói: “Tôi có thể đảm bảo với các bạn rằng họ là những người trung thực và liêm chính".