Pakistan - Việt Nam: Phát triển dựa trên nền tảng chung

Đó là chia sẻ của Đại sứ Pakistan tại Việt Nam Zaigham Uddin Azam với TG& VN nhân dịp Quốc khánh Pakistan lần thứ 76.

Ngày 23/3/1940 là ngày rất ý nghĩa đối với người dân Pakistan. Đại sứ có thể chia sẻ về ý nghĩa của ngày Quốc khánh Pakistan? 

Ngày 23/3, Ngày Pakistan (Nghị quyết Lahore) là Ngày của Niềm kiêu hãnh dân tộc. Trong lịch sử Pakistan, đây là ngày những người Hồi giáo từ khắp tiểu lục địa gắn kết với nhau thành một khối và thông qua Nghị quyết Lahore lịch sử. 

Từ ngày 22-24/3/1940, Liên đoàn Hồi giáo toàn Ấn tổ chức phiên họp thường niên tại Minto Park, Lahore. Vào ngày đầu tiên của phiên họp, nhà lãnh đạo Quaid-i-Azam Muhammad Ali Jinnah trình bày giải pháp riêng của ông về vấn đề Hồi giáo. 

Ông nói rằng sự khác biệt giữa người theo đạo Hindu và đạo Hồi quá lớn và rõ nét đến mức khi họ tập hợp dưới một chính quyền trung ương sẽ là rủi ro nghiêm trọng. Họ thuộc hai đất nước riêng biệt và khác biệt, vì vậy, cơ hội duy nhất mở ra là cho phép họ có quốc gia riêng biệt.  Chính vì lẽ đó mà Quaid K. Fazl-ul-Haq, người sau này trở thành Thủ tướng Bengal, đã đưa ra bản nghị quyết lịch sử - Nghị quyết Lahore hay Nghị quyết Pakistan.

Văn kiện quan trọng này trở thành một phần của Hiến pháp Liên hiệp Hồi giáo Toàn Ấn năm 1941. Dựa trên cơ sở nghị quyết này, trong năm 1946, Liên hiệp đã quyết định thành lập một nhà nước Hồi giáo thay cho hai nhà nước theo kế hoạch trước đó. Sau khi thông qua Nghị quyết Pakistan, những người Hồi giáo Ấn Độ thay đổi mục tiêu cuối cùng của mình: Thay vì tìm cách liên minh với cộng đồng Hindu, họ hướng đến một nhà nước riêng biệt cho những người Hồi giáo Ấn Độ.

Đại sứ có thể chia sẻ những thành tựu nổi bật mà người dân Pakistan đạt được gần đây trong quá trình xây dựng đất nước?

Năm 1947, Pakistan hầu như không có xã hội dân sự và tầng lớp trung lưu do nạn mù chữ và thiếu vắng các phương tiện truyền thông độc lập. Quần chúng đều là những người nghèo đói, đất nước bấy giờ được mô tả như một “sa mạc kinh tế” và chứng kiến một làn sóng người tỵ nạn chưa từng thấy. Không những thế, Pakistan còn thiếu cơ sở hạ tầng và những thể chế cần thiết. Đồng thời, các mối đe dọa từ bên trong và ngoài đối với an ninh đất nước đã khiến Pakistan càng “dậm chân tại chỗ”. Đội ngũ lãnh đạo chính trị yếu kém và quan liêu dẫn đến ba lần đảo chính quân sự năm 1958, 1977 và 1999.

Hiện nay, Pakistan đang dần phát triển hơn, biểu hiện qua thực tế tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, xã hội dân sự có tính quyết đoán, truyền thông sôi động và phần lớn dân số biết chữ. Họ phấn đấu vì nền hòa bình chung. Người dân đều nhận thấy sự cần thiết của một chính phủ hợp hiến, các quy định của pháp luật và nền tư pháp độc lập để tăng cường quản trị dân chủ.

Rõ ràng, nền kinh tế của Pakistan đã đi một chặng đường dài kể từ năm 1947. Từ một quốc gia với một cơ sở công nghiệp và thương mại nghèo nàn đã phát triển trở thành một nền kinh tế lớn với thị trường gần 190 triệu dân. Pakistan giờ đây là quốc gia hùng mạnh, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Nawaz Sharif. Những người dân gắn kết với nhau bởi lòng yêu nước cháy bỏng cùng sức mạnh của các tổ chức dân sự cũng như quân sự. 

Đại sứ đánh giá như thế nào về quan hệ song phương? Đại sứ có thể chia sẻ một số lĩnh vực ưu tiên hợp tác của Pakistan với Việt Nam trong thời gian tới và chính phủ cũng như doanh nghiệp hai bên cần phải làm gì để thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư tương xứng với tiềm năng quan hệ?

Pakistan và Việt Nam đã có mối quan hệ thân thiết kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1972. Pakistan là một trong những nước châu Á đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam trong thời gian Việt Nam vẫn phải đấu tranh chống Mỹ. Mối quan hệ hai nước dựa trên những chia sẻ chung như tôn trọng nhân quyền, đa dạng văn hóa và tôn giáo cũng như chủ nghĩa tự do kinh tế. Quan hệ song phương bao gồm tất cả các lĩnh vực của quan hệ quốc tế như chính trị, kinh tế, thương mại và đầu tư, năng lượng, văn hóa và hợp tác an ninh. 

Pakistan mở Đại sứ quán tại Hà Nội năm 1973. Tuy nhiên, vì lý do kinh tế, Pakistan đã phải đóng cửa Đại sứ quán vào năm 1980. Việt Nam cũng mở Đại sứ quán tại Islamabad vào năm 1978 song phải đóng cửa vào năm 1984 do những khó khăn về kinh tế. Pakistan mở lại Đại sứ quán tại Hà Nội vào tháng 10/2000. Việt Nam cũng mở cửa lại Đại sứ quán tại Islamabad vào tháng 12/2005 và văn phòng thương mại tại Karachi vào tháng 11/2005.

Chính phủ hai nước hiện đang làm việc hết mình để thúc đẩy quan hệ, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế và thương mại. Cho tới nay, hàng loạt các Hiệp định và Biên bản ghi nhớ đã được hai bên ký kết, tạo nền tảng phát triển kinh tế, thương mại, hợp tác đầu tư, trao đổi văn hóa và du lịch. Đồng thời, hai bên cũng mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực khác như công nghệ cơ bản, công nghệ thông tin…

Hiện có những tiềm năng rất lớn cho sự phát triển quan hệ giữa hai nước trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là thương mại. Cả hai nước đã có những khuôn khổ, thể chế nhằm thảo luận về những cách thức hợp tác đa dạng như Ủy ban Hỗn hợp Thương mại (JTC) và Uỷ ban Hỗn hợp cấp Bộ trưởng và Tham vấn chính trị song phương (BPC).

Hơn nữa, có thể nói Đại sứ quán hai nước không chỉ khám phá ra những cơ hội hợp tác mà còn đóng một vai trò quan trọng trong kết nối con người. Từ đó, các doanh nghiệp tư nhân có thể tận dụng tất cả những lợi ích của quan hệ song phương. Với nỗ lực của nhiều bên, hy vọng rằng, quan hệ kinh tế và thương mại của hai nước sẽ phát triển mạnh mẽ trong những năm tới. 

Quan hệ văn hóa - xã hội giữa hai nước dường như còn khá hạn chế. Hai nước cần phải làm gì để thúc đẩy quan hệ này? Đại sứ quán Pakistan có những kế hoạch gì để thúc đẩy hơn nữa hình ảnh của Pakistan đến với người dân Việt Nam, thưa Đại sứ?

Văn hóa là sợi dây vô hình, gắn kết con người. Các giá trị văn hóa cũng như tín ngưỡng của người dân Pakistan biểu hiện thông qua cách sống. Pakistan có lịch sử phong phú và các truyền thống của một nền văn minh lớn. 

Trong lĩnh vực hợp tác văn hóa - xã hội, Đại sứ quán Pakistan đã tổ chức một loạt các hoạt động thúc đẩy giao lưu học thuật, chuyên gia và văn hóa giữa Pakistan và Việt Nam. Văn phòng sứ quán thu xếp nhiều khóa đào tạo và cấp chứng chỉ cho sinh viên và cán bộ Việt Nam. Hầu hết những khóa đào tạo này đều miễn phí. Đại sứ quán cũng tài trợ các hoạt động của Việt Nam trong các lĩnh vực truyền thống như nghệ thuật biểu diễn, nghệ thuật nghe nhìn và văn học.