Phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam-Campuchia: Chuyện người trong cuộc

Thu Hiền
TGVN. Nhiều năm gắn bó với công tác phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam-Campuchia, ông Nguyễn Quý Bính, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia, Bộ Ngoại giao chia sẻ với TG&VN những nét “đặc trưng” của đường biên giới này và những mốc lịch sử quan trọng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc Việt Nam - Campuchia tăng quan hệ hợp tác thương mại biên giới
phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc Quan hệ tốt đẹp, bền vững Việt Nam-Campuchia mãi mãi như dòng Mekong nối liền hai nước
phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc

Ông có thể cho biết những thuận lợi, khó khăn của ta trong công tác phân giới, cắm mốc trên bộ?

Phân giới cắm mốc đường biên giới trên bộ là bước quan trọng và phức tạp tiếp sau việc ký kết “Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia” giữa các nước liên quan. Cụ thể, nhiệm vụ chủ yếu của “Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia” là mô tả hướng đi của đường biên giới trên văn bản. Phân giới cắm mốc là nhằm xác định vị trí cụ thể của đường biên và xây dựng các mốc biên giới trên thực địa. Như vậy đã đủ thấy tính chất khó khăn của công việc phải làm, chưa kể đến một loạt yếu tố phức tạp khác khi thực địa có sai khác về địa hình so với tài liệu pháp lý (mô tả trong văn bản, thể hiện trên bản đồ, hoặc khi hai bên có bất đồng (cố ý hoặc không cố ý) trong giải thích địa hình và hướng đi của đường biên, hoặc hai bên muốn có sự điều chỉnh theo nhu cầu thực tế hay đời sống dân cư hay các lợi ích khác.

Trong đàm phán hoạch định biên giới trên đất liền với Campuchia, chắc hẳn cũng có nhiều điểm "đặc trưng", thưa ông?

Biên giới trên đất liền giữa Việt Nam-Campuchia (dài khoảng 1.245 km, số liệu đo trên bản đồ địa hình biên giới Việt Nam-Campuchia tỷ lệ 1/25.000, đi qua 10 tỉnh biên giới phía Việt Nam, tiếp giáp với 9 tỉnh biên giới Campuchia). Đường biên giới này cũng có đặc trưng riêng.

Thứ nhất, về cơ bản đây là đường biên giới “do thực dân Pháp để lại” (bao gồm hai đoạn: đoạn biên giới giữa Nam Kỳ với Campuchia đã được Pháp và Campuchia tiến hành hoạch định và phân giới cắm mốc; đoạn biên giới giữa Trung Kỳ và Campuchia chưa được phân giới cắm mốc), theo đó hai nước đã thống nhất sử dụng nguyên tắc kế thừa đường biên giới từ thời thực dân để lại.

Thứ hai, hai nước cơ bản thống nhất sử dụng 26 mảnh bản đồ tỷ lệ 1/100.000 do Sở Địa dư Đông Dương xuất bản trước hoặc gần năm 1954 nhất khi Hiệp định Geneva về Đông Dương ký kết.

Tuy nhiên, trên thực tế nhiều phức tạp và vấn đề đã nảy sinh phát từ khía cạnh kỹ thuật cũng như một số yếu tố khác. Về kỹ thuật, “đường biên giới lịch sử” do Pháp để lại được vẽ trên “bản đồ Bonne” tỷ lệ 1/100.000 (quá nhỏ) cần được chuyển vẽ sang bản đồ UTM (lớn và chính xác hơn).

“Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia giữa Việt Nam-Campuchia” ký ngày 27/12/1985 đã xác nhận việc chuyển vẽ nói trên để hai bên làm cơ sở tiến hành phân giới cắm mốc. Điều này không dễ dàng vì có những nơi địa hình dựa trên bản đồ cũ thiếu nhiều chi tiết hoặc đã thay đổi ít nhiều sau hơn 50 năm. Mặt khác, việc phân giới cắm mốc đã bị trì hoãn trong giai đoạn 1985-2005 do việc Campuchia chuyển sang chính thể Vương quốc. Các lực lượng chống đối chính phủ Campuchia đòi xét lại các hiệp ước biên giới đã ký kết với Việt Nam.

Tuy nhiên, với nỗ lực và quyết tâm cao của cả hai phía, ngày 10/10/2005, tại Hà Nội, Thủ tướng Phan Văn Khải và Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã ký “Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia 1985” nhằm tái khẳng định hiệu lực pháp lý của Hiệp ước ký năm 1985, đồng thời xác nhận một số sửa đổi về đường biên giới đã được hoạch định trước đó; quan trọng nhất là xác định lại đường biên giới đi trên sông suối (lấy trung tuyến luồng chính tàu thuyền đi lại hoặc trung tuyến dòng chảy chính theo thực tiễn và luật pháp quốc tế) có lợi cho việc sử dụng nước của dân cư cả hai bên. Với việc ký kết Hiệp ước Bổ sung năm 2005, hai nước đã tái lập tiến trình phân giới cắm mốc đường biên giới bị gián đoạn sau nhiều năm. Một trong các điểm nổi bật là Thủ tướng Hun Sen đã nêu mục tiêu hoàn thành phân giới cắm mốc vào năm 2008. Tuy nhiên, tiến trình này đã phải kéo dài đến nay (thêm 11 năm mới đạt kết quả khoảng 84%). Điều này cho thấy có nhiều khó khăn phức tạp mà các cán bộ làm công tác phân giới cắm mốc phải vượt qua.

Nhiều năm cống hiến cho Bộ ta trong công tác phân giới cắm mốc, chắc hẳn ông cũng sẽ có nhiều kỷ niệm khó quên, những chuyến đi thực địa "nhớ đời”?

Tôi tham gia chủ yếu trong giai đoạn đàm phán ký kết Hiệp ước bổ sung năm 2005 nhằm khẳng định hiệu lực của các hiệp ước đã ký trong thời kỳ 1983 và 1985 với chính phủ Cộng hoà Nhân dân Campuchia. Về phân giới cắm mốc tôi chỉ tham gia trong giai đoạn đầu, nhưng cũng có kỷ niệm và cả sáng kiến được chính phủ hai nước chấp thuận, đó là: không theo phương trâm “dễ trước khó sau” như đã làm với Trung quốc mà cắm mốc trước tiên ở những nơi “trọng điểm qua lại” giữa hai nước (như Mộc Bài-Tây Ninh) để gây tác động và thúc đẩy quan hệ giao thương. Điều này có kết quả tốt trong quan hệ chính trị song phương cũng như tiến trình phân giới cắm mốc nói chung.

Kỷ niệm còn nhớ về các chuyến đi thực địa thì có nhiều; cũng được xuyên rừng lội suối, đi vào những nơi còn bom mìn từ thời Polpot lạnh tóc gáy, được nếm nước đái bò tót, ăn cá suối, sống cùng bộ đội biên phòng. Khi đàm phán tiến triển thuận lợi thì thường được “chiêu đãi” vui vẻ; khi nào gặp vướng mắc bất đồng thì chuẩn bị bụng xài mì ăn liền và trong lòng canh cánh nỗi lo chuẩn bị cho các đợt đàm phán tiếp theo.

Xin cảm ơn ông!

phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc

Khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam-Campuchia tại Tây Bắc Campuchia

Ngày 27/4, tại thành phố Serey Sophorn, tỉnh Banteay Meanchey, cách thủ đô Phnom Penh khoảng 430km về phía Tây Bắc, gần giáp biên giới ...

phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc

Khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tại Kep

Ngày 20/10, Campuchia đã long trọng tổ chức lễ khánh thành Đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tại Kep - thành phố biển yên ...

phan gioi cam moc bien gioi tren dat lien viet nam campuchia chuyen nguoi trong cuoc

Thông cáo chung Hội nghị Hợp tác các tỉnh biên giới Việt Nam-Campuchia

Chiều 15/3, tại thủ đô Phnom Penh, Hội nghị Hợp tác và phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam​-Campuchia lần thứ 9 đã diễn ...

Thu Hiền (thực hiện)

Bài viết cùng chủ đề

Đường biên hòa bình

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên bất ngờ trở nên nóng bỏng nhất trong 70 năm qua, đến mức nhiều chuyên gia nhận định tình thế bên miệng hố chiến tranh...
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động