Phiên thảo luận mở Cấp cao HĐBA LHQ: Xây dựng lòng tin, đối thoại - thành tố thiết yếu để ngăn ngừa xung đột

Ngày 19/4, trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Phiên thảo luận mở Cấp cao về chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa LHQ với các tổ chức khu vực nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa và giải quyết xung đột”.

Sự kiện có sự tham dự của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres, nguyên Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon, Lãnh đạo Cấp cao và đại diện của 15 nước thành viên HĐBA cùng 5 tổ chức khu vực tiêu biểu ở các khu vực.

Hiệu quả và đúng lúc

Thủ tướng của Saint Vincent và Grenadines Ralph Gonsalves trong phát biểu tại Phiên thảo luận chia sẻ, đất nước ông vừa phải hứng chịu một loạt các vụ phun trào núi lửa trong 11 ngày qua khiến 1/5 dân số phải sơ tán. Ông cho biết: “Nếu không có sự hợp tác hiệu quả giữa quốc gia, LHQ và các tổ chức khu vực và tiểu vùng, cuộc sống và sinh hoạt của chúng tôi sẽ trở nên hoàn toàn không thể chịu đựng được”.

Trong khi đó, Tariq Ahmad, Bộ trưởng, đại diện của Anh, cho rằng đến năm 2030, 2/3 số người nghèo cùng cực trên thế giới có thể bị ảnh hưởng bởi sự mong manh, xung đột và bạo lực. Minh chứng bi thảm cho thực tế đó là chỉ trong hai tuần qua, chương trình nghị sự của HĐBA phủ bóng một loạt các cuộc xung đột ở Yemen, Mali, Syria, Hồ Lớn, cùng nhiều nơi khác. Ông lưu ý các tổ chức khu vực và tiểu khu vực có thể khôi phục lòng tin giữa các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi xung đột, nhấn mạnh vai trò duy nhất của ASEAN trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng ở Myanmar.

Tại Phiên thảo luận, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres và lãnh đạo các nước thành viên HĐBA đánh giá chủ đề mà Việt Nam lựa chọn cho phiên thảo luận là rất cần thiết, kịp thời; cho rằng phiên thảo luận thực sự hiệu quả, qua đó cho thấy Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn ở LHQ, nhất là ở HĐBA.

Các đại biểu cũng nhấn mạnh, chính sự gần gũi về địa lý, am hiểu địa bàn, có được lòng tin và uy tín với các bên liên quan trong xung đột khiến các tổ chức khu vực có thể hỗ trợ giải quyết xung đột rất tốt; khẳng định ủng hộ tăng cường hợp tác giữa LHQ và các tổ chức khu vực, cũng như giữa các tổ chức khu vực với nhau để ngăn ngừa, giải quyết xung đột nhất là thông qua các biện pháp xây dựng lòng tin và đối thoại, đồng thời cho rằng cần tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực cho các tổ chức khu vực, tạo sự kết nối hiệu quả hơn giữa LHQ và các tổ chức khu vực.

Trước các tác động phức tạp của các vấn đề truyền thống và phi truyền thống, trong đó có Covid-19, các đại biểu kêu gọi các tổ chức khu vực đóng vai trò trung tâm trong việc chống đại dịch đảm bảo việc tiếp cận công bằng với vaccine…

Khẳng định sự gắn kết

Trong bài phát biểu quan trọng tại Phiên họp, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tầm quan trọng của lòng tin và đối thoại trong quan hệ quốc tế, đánh giá cao nỗ lực hợp tác giữa các tổ chức khu vực với LHQ trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột.

Chủ tịch nước nêu đậm những thành tựu toàn diện, quan trọng của ASEAN trong xây dựng một Cộng đồng gắn kết và chủ động thích ứng, thúc đẩy hợp tác, đối thoại với LHQ và các đối tác liên quan, cũng như các nỗ lực tích cực của ASEAN nhằm thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin trong giải quyết các vấn đề của khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông và Myanmar.

Trên cơ sở đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã nêu bật 3 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, cần củng cố “kết nối 2 chiều” nhằm chia sẻ tri thức, cộng hưởng nỗ lực giữa LHQ và các tổ chức khu vực, tận dụng lợi thế mỗi bên để mở rộng hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm.

Thứ hai, cần đề cao hơn nữa chủ nghĩa đa phương, Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế và có các giải pháp bao trùm và toàn diện nhằm giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột như đói nghèo, bất bình đẳng và bạo lực.

Thứ ba, HĐBA cần tạo thuận lợi cho các tổ chức khu vực phát huy vai trò và về phần mình, các tổ chức khu vực cũng cần chủ động phát huy vai trò dẫn dắt trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột.

Cũng tại Phiên thảo luận, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì thông qua Tuyên bố Chủ tịch của HĐBA do Việt Nam đề xuất nhằm khẳng định sự gắn kết giữa LHQ/HĐBA và các tổ chức khu vực trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột với xây dựng lòng tin và đối thoại là những thành tố thiết yếu.

Tuyên bố kêu gọi bảo đảm sự gắn kết và bổ trợ của các nỗ lực hợp tác; kêu gọi các tổ chức khu vực phát huy vai trò hỗ trợ, đưa ra khuyến nghị về ngăn ngừa, giải quyết xung đột cho các quốc gia thành viên phù hợp với Hiến chương LHQ và các thỏa thuận liên quan; và đề nghị Tổng Thư ký LHQ đề xuất giải pháp nhằm thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin và đối thoại trong thời gian tới.

Việt Nam - Đối tác vì một nền hòa bình bền vững

Phiên Thảo luận mở Cấp cao ngày 19/4 là sự kiện điểm nhấn đặc biệt quan trọng mà Việt Nam chủ trì tổ chức trên cương vị Chủ tịch HĐBA tháng 4/2021.

Trả lời phỏng vấn báo chí, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang cho biết, đây là hoạt động đối ngoại đa phương đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao ta sau thành công của Đại hội Đảng lần thứ XIII, là dịp để chúng ta gửi thông điệp ở cấp cao nhất tới cộng đồng quốc tế về những định hướng, tầm nhìn và khát vọng phát triển của đất nước; khẳng định mạnh mẽ đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế một cách toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả.

Sự kiện cũng là dịp để thể hiện uy tín, vị thế của đất nước, phát huy vai trò, đóng góp có trách nhiệm cho các vấn đề về hòa bình, an ninh thuộc quan tâm chung của khu vực và quốc tế, góp phần triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương.

“Là thành viên của nhiều cơ chế khu vực quan trọng, nhất là ASEAN, chúng ta mong muốn các tổ chức khu vực phát huy hơn nữa vai trò của mình, tăng cường hình ảnh và chia sẻ trách nhiệm với LHQ trong việc ngăn ngừa và giải quyết xung đột ở khu vực, vì sự ổn định và phồn vinh của khu vực và thế giới”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nói.

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, việc chủ trì Phiên thảo luận này nhằm phát huy đà thành công của năm Chủ tịch ASEAN 2020, tiếp nối và nâng tầm sáng kiến và kết quả của Phiên họp của HĐBA về “Hợp tác giữa ASEAN và LHQ” do ta chủ trì (tháng 1/2020) trong lần đầu làm Chủ tịch HĐBA trong nhiệm kỳ.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang cũng cho rằng, việc lựa chọn chủ đề này, cùng với hai chủ đề của hai phiên thảo luận điểm nhấn khác trong tháng Chủ tịch HĐBA là khắc phục hậu quả bom mìn và bảo vệ cơ sở thiết yếu đối với sự sống của người dân sẽ thể hiện sự liên thông với chủ trương là “Đối tác vì một nền hoà bình bền vững” mà Việt Nam xác định là phương châm trọng tâm xuyên suốt của nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực HĐBA, qua đây truyền tải thông điệp lan toả tới cộng đồng quốc tế về một đất nước Việt Nam yêu chuộng hoà bình, năng động, đổi mới, chủ động và tích cực hội nhập, sẵn sàng đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp hoà bình, an ninh và phát triển trên thế giới.