Theo bà, thế nào là một phụ nữ hiện đại?
Với tôi, người phụ nữ hiện đại có thể làm chủ được cuộc sống của mình, bao gồm tình cảm, hành vi, trách nhiệm và tài chính. Mỗi chúng ta nếu làm chủ được số phận của mình mới có thể giúp các số phận khác tốt đẹp hơn.
| Nhà báo Trần Mai Anh. |
Nếu chúng ta giữ quan niệm gia đình như trong từ điển là vợ chồng con cái, hẳn những gì chúng ta vun vén cho gia đình sẽ dừng lại ở đấy, bởi đó chỉ là “gia đình nhỏ”. Với tôi trong cuộc sống hiện đại, gia đình là một khái niệm rộng hơn, đó là những con người tôi quan tâm đến, là môi trường tôi đang sống. Khi vun vén cho “gia đình lớn” đòi hỏi người phụ nữ cần hiểu biết nhiều hơn để có đủ khả năng làm chủ nó.
Có người quan niệm, phụ nữ cần một đôi tay giữ lửa và đôi chân biết đi để khẳng định chính mình. Nhưng dường như người phụ nữ hiện đại vẫn đang phải chịu không ít áp lực?
Điều này đúng và tôi nghĩ lý do chính ở sự thiếu cân bằng. Phụ nữ hiện đại, bên cạnh việc bị áp đặt các chuẩn mực, chính bản thân họ tự tạo áp lực cho mình. Nếu một lúc nào đó đôi chân mệt mỏi, bạn muốn đi chậm lại hoặc dừng nghỉ một chút, lúc đó bạn có kém hiện đại, có bớt năng động đi không? Tôi nghĩ là có nhưng chẳng sao cả. Đó là nốt trầm, là dấu lặng trong bản nhạc cuộc đời. Phải chăng không chỉ người viết nhạc, người chơi nhạc mà cả người nghe nhạc cũng rất mệt mỏi khi phải nghe một bản nhạc chỉ toàn cao trào.
Hiện nay, có mức “trần” nào quy định riêng cho phụ nữ hay không, thưa bà?
Thực tế, một đất nước muốn phát triển bền vững phải phát huy được tối đa năng lực của không chỉ đàn ông mà cả phụ nữ. Nếu một phụ nữ hiện đại tự đưa mình vào thước đo của bất cứ mức “trần” nào, bản thân họ đã mất đi sự cân bằng rồi. Năng lực của mỗi người không phụ thuộc vào giới tính. Tất nhiên, quan niệm khi đã “ăn sâu bám rễ” vào tiềm thức mỗi người sẽ không thể thay đổi trong ngày một ngày hai. Cái thay đổi ở đây là gì, với tôi đó là chính bản thân mình.
Tôi chưa bao giờ trông đợi bất cứ sự ưu tiên nào dành cho nữ giới, mà tại sao cần phải ưu tiên? Con người đôi khi cũng không thể chọn lựa hoàn cảnh của mình. Vậy nên, tôi chọn tâm thế sống chủ động đón nhận bất cứ điều gì tốt xấu. Tôi nghĩ, cái chúng ta cần làm, kể cả nam hay nữ, nếu có thể là sống tốt với mọi người xung quanh. Việc này đồng nghĩa với mỗi người đã mở ra cánh cửa tốt đẹp hơn cho chính mình. Nếu được như vậy, tôi nghĩ vấn đề thước đo giới tính kia cũng tự có câu trả lời. Ít nhất, tôi thấy điều này đúng với mình và tôi luôn thấy bản thân được yêu và được tôn trọng.
Bà suy nghĩ thế nào về hình ảnh phụ nữ Việt Nam trước đây chủ yếu bó hẹp trong gian bếp so với phụ nữ hiện nay bước ra ngoài xã hội, khẳng định được năng lực, tiếng nói và vị trí của mình trên tất cả các lĩnh vực?
Mỗi giai đoạn xã hội có một quan niệm khác nhau do có rất nhiều mối dây ràng buộc, đan chéo. Việc của chúng ta là cần sống đúng, sống tích cực trong môi trường và hoàn cảnh đang có. Trên thực tế, tôi biết có rất nhiều người phụ nữ thành công xuất sắc trên tất cả các lĩnh vực. Họ góp phần truyền cảm hứng và lan tỏa những điều tốt đẹp trong xã hội. Tôi nhìn thấy họ là những cá nhân tài giỏi, không phân biệt giới tính.
Những đóng góp của họ đôi khi vượt ra khỏi ranh giới Việt Nam. Họ tạo ra ảnh hưởng tích cực đến những người phụ nữ nói riêng và toàn xã hội nói chung thông qua năng lực và cách sống. Nhiều phụ nữ ngày nay được tiếp cận nền giáo dục nước ngoài, họ có tư duy đổi mới, cơ hội hoàn thiện nhiều kỹ năng và tôi thấy họ đang nắm bắt và thể hiện mình rất tốt.
Cùng với sự hội nhập chung, theo bà, người phụ nữ Việt Nam hiện nay nên giữ lại điều gì trong cốt cách người phụ nữ xưa và nên thêm những gì cần có trong xã hội hiện nay?
Tôi nghĩ, dù ở thời đại nào, cái mà phụ nữ cần giữ nhất là phẩm hạnh và sống tử tế. Như tôi đã nói ở trên, quá trình hội nhập kéo theo nhiều cơ hội nhưng cũng sẽ có thách thức cho bản lĩnh của phụ nữ Việt Nam. Nhẫn nại để kiên cường hay táo bạo ẩn sau sự hy sinh – đó là lựa chọn và khả năng thích nghi riêng của mỗi người.
Là một người trong thời hiện đại này, tôi sống thật với niềm đam mê, thực lực, ước mơ và sở thích của mình. Tôi theo đuổi hạnh phúc và luôn tin rằng hạnh phúc đến từ chính lối sống của mình. Để làm được điều đó, với tôi, con người cần có tri thức và trái tim.
Xin cảm ơn bà!