Quân đội Afghanistan lép vế, 150 binh sĩ bị Taliban bắt giữ khi chạy qua biên giới

Quân đội chính phủ Afghanistan đang hứng chịu tổn thất nghiêm trọng nhất trong nhiều thập niên trở lại đây, trong cuộc chiến kéo dài với phiến quân Taliban, New York Times cho biết.

2 tuần trước, quân đội Afghanistan tổ chức cuộc hành quân đến khu vực tỉnh Badghis phía tây bắc Afghanistan. Cuộc hành quân đã kết thúc trong thảm họa với 190 binh sĩ bị bao vây ở huyện Murghab khiến 16 binh sĩ thiệt mạng trong vòng chưa đầy một tuần.

Đến thứ 2 tuần trước, toàn bộ đơn vị đã bị bắt hoặc bị giết ở huyện Murghab. Ngày 16/3, một số lính biên phòng cho biết khu vực đã rơi vào sự kiểm soát của Taliban, dù quân đội chính phủ vẫn đang nắm giữ trung tâm hành chính huyện.

Cuộc bỏ chạy thất bại sang nước láng giềng

Phiến quân Taliban đã tấn công mạnh mẽ ở khu vực Morichaq, huyện Murghab chống lại 2 đơn vị biên phòng Afghanistan. Sáng sớm ngày 16/3, 50 binh sĩ đã đầu hàng, 100 người khác bỏ chạy qua biên giới Turkmenistan.

Tuy nhiên, đến cuối ngày 17/3, lực lượng biên phòng Turkmenistan ép binh sĩ Afghanistan phải quay trở lại bên kia biên giới, nơi phiến quân Taliban đang chờ sẵn, Saleh Mohammad Mubarez, chỉ huy cảnh sát Afghanistan ở huyện Murghab cho biết.

Trung úy Habibullah, phó chỉ huy đại đội ở tỉnh Badghis, xác nhận vụ bắt giữ. “Turkmenistan nói với Taliban rằng. Chúng tôi sẽ trao vũ khí của binh sĩ cho chính phủ Afghanistan và trao cho các ông lính biên phòng Afghanistan, nhưng Taliban đã buộc phía Turkmenistan phải giao cho họ cả người lẫn vũ khí”, trung úy Habibullah nói.

Mirza Mohammad Yarmand, nhà phân tích quân sự đồng thời là tướng nghỉ hưu, bày tỏ sự báo động về tổn thất của quân đội Afghanistan trong những năm gần đây. Ông Yarmand cho biết nếu con số về vụ bắt giữ là chính xác, đó sẽ là vụ bắt giữ lớn nhất của Taliban, một sự cố rất đáng buồn đối với quân đội.

Zabihullah Mujahid, phát ngôn viên của Taliban, cho biết trên Twitter rằng đã bắt giữ 72 binh sĩ và cảnh sát, giết chết nhiều người khác trong trận chiến ở huyện Murghab. Bài đăng kèm theo ảnh chụp khoảng 60 người trong đó nhưng không thể xác nhận tính xác thực của các bức ảnh.

Taliban đối xử rất khác nhau đối với tù nhân chính phủ. Một số bị giam giữ, tra tấn và xử tử. Nhưng phần lớn được trả tự do sau khi hứa không tham gia vào cuộc chiến chống lại Taliban. Vụ bắt giữ có lẽ là thất bại lớn nhất đối với lực lượng an ninh Afghanistan, kể từ cuộc tấn công đẫm máu vào thành phố Ghazni khiến 200 binh sĩ thiệt mạng vào tháng 8/2018.

Chính phủ bưng bít thông tin

Ngày 16/3, một số quan chức Afghanistan đánh lừa dư luận rằng những người lính vượt qua biên giới Turkmenistan sẽ được trao trả lại cho chính phủ. Jamshid Shahabi, Phát ngôn viên của thống đốc tỉnh Badghis, cho biết việc bỏ chạy sang biên giới của 100 binh sĩ là một phần trong kế hoạch an ninh đã được lên kế hoạch trước, nhưng thực tế hoàn toàn trái ngược.

Qais Mangal, Phát Ngôn viên Bộ Quốc phòng Afghanistan, nói rằng những người đầu hàng không phải là binh sĩ chính quy. Nhưng một số quan chức địa phương cho biết các binh sĩ đầu hàng đều là quân chính quy thuộc lực lượng biên phòng, một chi nhánh của quân đội Afghanistan.

Chính quyền Afghanistan đã gửi quân tiếp viện đến Murghab, nơi bị Taliban tấn công dữ dội trong 2 tuần. Tuy nhiên, các quan chức địa phương nói rằng lực lượng tiếp viện quá mỏng.

“Tình hình rất tồi tệ, Murghab trên bờ vực sụp đổ, quân tiếp viện không đủ. Không quân phải giúp đỡ và tiến hành không kích”, ông Mubarez nói. Trong khi đó, ông Shahabi, Phát ngôn viên của thống đốc Badghis, cho biết không quân đã sẵn sàng tấn công, nhưng Taliban sử dụng nhà dân làm nơi trú ẩn nên không thể tấn công.

Kể từ khi Mỹ rút phần lớn binh sĩ khỏi Afghanistan vào năm 2014, lực lượng an ninh sở tại tỏ ra lép vế trong cuộc chiến với Taliban. Dù lực lượng đặc nhiệm Mỹ đã tăng cường huấn luyện, nhưng năng lực chiến đấu của quân đội chính phủ Afghanistan vẫn chưa được cải thiện nhiều.