Quan hệ Việt Nam-Australia ở giai đoạn phát triển chín muồi

Hơn một năm kể từ chuyến thăm Việt Nam lần thứ nhất (26-28/6/2022), Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong trở lại Hà Nội trong chuyến thăm chính thức Việt Nam và đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam-Australia lần thứ 5 từ ngày 21-24/8, theo lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng hôm 17/8 cho biết, chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong diễn ra trong bối cảnh hai nước có nhiều hoạt động kỷ niệm dấu mốc 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023). Đáng chú ý, sự hiện diện của người đứng đầu ngành ngoại giao Australia tại Hà Nội diễn ra không lâu sau chuyến thăm của Toàn quyền Australia David Hurley (tháng 4/2023) và Thủ tướng Australia Anthony Albanese (tháng 6/2023).

Các chuyến thăm nối tiếp nhau của các vị khách Australia thể hiện sự coi trọng của Canberra đối với đất nước hình chữ S khi hai bên tiếp tục chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm quan hệ Đối tác chiến lược trong năm nay.

Đối với bà Penny Wong, chỉ một tháng sau khi nhậm chức Bộ trưởng Ngoại giao (tháng 5/2022), bà đã công du Việt Nam – một trong những nước Đông Nam Á đầu tiên. Thời điểm đó, Ngoại trưởng khẳng định tương lai của Australia gắn liền với tương lai của Đông Nam Á.

Trong các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Penny Wong đã thảo luận về sức mạnh của quan hệ Đối tác chiến lược Australia-Việt Nam và sự hợp tác sâu rộng trong các vấn đề chiến lược, kinh tế và phát triển.

Trong hơn một năm trên cương vị mới, bà Penny Wong đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn bốn lần, trong đó lần gần nhất là tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 56 (AMM-56) ở Jakarta, Indonesia ngày 12/7. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã mời người đồng cấp Penny Wong sớm thăm lại Việt Nam và đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam-Australia lần thứ 5.

Cơ chế tham vấn Bộ trưởng Ngoại giao hai nước bắt đầu từ năm 2018 và đến nay đã có 4 cuộc họp. Trong kỳ họp lần thứ 5 này, hai nước sẽ rà soát tình hình triển khai kết quả các chuyến thăm cấp cao vừa qua, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế - thương mại, an ninh quốc phòng, giáo dục đào tạo, lao động, nông nghiệp đề ra phương hướng thúc đẩy quan hệ trong thời gian tới.

Tới nay, Việt Nam và Australia có trên 20 cơ chế hợp tác song phương được duy trì linh hoạt, ngoài Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao có thể kể đến các cơ chế quan trọng khác như họp thường niên hai Thủ tướng, hai Bộ trưởng Quốc phòng và Hội nghị Đối tác kinh tế và các hợp tác giữa các địa phương.

Các văn kiện hợp tác giữa hai nước, nhất là Chương trình Hành động đối tác chiến lược Việt Nam-Australia giai đoạn 2020-2023, đang được triển khai tích cực và đạt được nhiều kết quả.

Hiện nay, hợp tác kinh tế và thương mại là lĩnh vực ưu tiên trong phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Australia. Hai nước cùng tham gia nhiều khuôn khổ hợp tác kinh tế, trong đó có Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Thương mại tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA).

Hai bên đang triển khai Chiến lược tăng cường hợp tác kinh tế Australia-Việt Nam. Chính phủ Australia xây dựng Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040, coi Việt Nam là một trung tâm trong chiến lược này.

Năm 2022, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Australia đã có sự tăng trưởng đột phá, đạt kỷ lục mới 15,7 tỷ USD, tăng 26,91% so với năm trước đó. Việt Nam lần đầu tiên trở thành là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Australia và Australia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam. Xứ sở kangaroo hiện là một trong những đối tác song phương cung cấp ODA không hoàn lại lớn nhất cho Việt Nam, đến nay tổng cộng 3 tỷ AUD (khoảng 47.000 tỷ đồng).

Có thể nói, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào tháng 2/1973 và nâng cấp lên Đối tác chiến lược vào tháng 3/2018, quan hệ Việt Nam-Australia đang phát triển bền chặt hơn bao giờ hết. Nói như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong chuyến thăm Australia vào tháng 12 năm ngoái, các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước đã cùng nhau vượt qua một chặng đường dài nửa thế kỷ để đưa quan hệ hai nước phát triển đến một tầm mức mà ở thời điểm thiết lập quan hệ ngoại giao, ít người hình dung ra được.

Trên nền tảng vững chắc của hành trang 50 năm gắn bó cùng nhau, với sự quan tâm của Lãnh đạo cấp cao hai nước, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Australia đang ở độ phát triển chín muồi, có cơ sở để chuyển sang giai đoạn mới tin cậy, hiệu quả hơn, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, hợp tác và phát triển tại khu vực và thế giới.