Được biết, Đại sứ mới bắt đầu nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam cách đây không lâu. Đại sứ đánh giá như thế nào về mối quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam – Cuba?
Việt Nam và Cuba chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2/12/1960. Cuba luôn coi mối quan hệ với Việt Nam là một trong những ưu tiên trong chính sách đối ngoại của mình. Trải qua 57 năm, dù tình hình thế giới có nhiều thách thức, thăng trầm, song mối quan hệ đoàn kết, anh em giữa Việt Nam – Cuba do hai nhà lãnh đạo Fidel Castro và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng ngày càng được củng cố và phát triển, gắn bó khăng khít trên nhiều lĩnh vực.
| Chủ tịch nước Trần Đại Quang tiếp bà Lianys Torres Rivera, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Cuba tại Việt Nam đến trình Quốc thư, ngày 26/9/2017. (Nguồn: TTXVN) |
Có thể nói, mối quan hệ giữa hai nước không chỉ được vun đắp từ sự gắn bó, hỗ trợ lẫn nhau giữa hai Đảng, Nhà nước và Chính phủ mà ngay cả mỗi người dân Việt Nam, Cuba đều là những người xây dựng mối quan hệ hữu nghị đặc biệt này. Từ những sinh viên, kỹ sư xây dựng cho đến những nhà ngoại giao, bác sĩ… Chính họ đã viết nên những trang sử đẹp trong quan hệ song phương giữa hai nước.
Hiện nay, cùng với quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác kinh tế thương mại giữa hai nước cũng có nhiều bước phát triển đáng kể. Lãnh đạo cấp cao hai Đảng và Nhà nước, Chính phủ vẫn thường xuyên thực hiện các chuyến thăm lẫn nhau, để từ đó hiểu nhau hơn, góp phần thúc đẩy quan hệ song phương có hiệu quả, mở rộng giao lưu đến các Bộ, ngành, các lĩnh vực. Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có chuyến thăm chính thức Cuba vào tháng 11/2016. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã tham gia Lễ tưởng niệm Lãnh tụ Fidel Castro tại La Habana năm 2016. Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández thăm chính thức Việt Nam từ ngày 11- 18/6/2017…
Không chỉ cấp Nhà nước, những năm qua, nhiều Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức của hai nước cũng thường xuyên duy trì sự hợp tác chặt chẽ với nhiều hoạt động hợp tác sôi động.
Những ưu tiên hợp tác trong thời gian tới của Cuba đối với Việt Nam là gì, thưa bà?
Năm 2017 có thể coi như một năm điển hình với nhiều bước tiến mới trong quan hệ hai nước. Hai Bên đã có nhiều cuộc trao đổi toàn diện, hiệu quả từ cấp Nhà nước cho đến các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị, khu vực kinh tế, thương mại và đầu tư.
Hai Bên đã tổ chức thành công Hội thảo lý luận lần thứ ba giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Cuba; Kỳ họp lần thứ 35 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Cuba… Năm nay, các chuyến thăm cấp cao của Việt Nam đến Cuba có chuyến thăm của Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng. Về phía Cuba có Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo, Bộ trưởng Bộ các Lực lượng vũ trang cách mạng, Leopoldo Cintra Frias, Bộ trưởng Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài, Rodrigo Malmierca Diaz và Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Cuba Jose Ramon Balaguer Cabrera…
Các chuyến thăm đã khẳng định sự hợp tác toàn diện giữa hai bên trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, quốc phòng cho đến thương mại, đầu tư.
| Quan hệ Việt Nam - Cuba luôn được nuôi dưỡng và phát triển (Nguồn: VGP) |
Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cu Ba trong 57 năm qua luôn phát triển bền vững với tinh thần ủng hộ lẫn nhau trên trường quốc tế. Tuy nhiên, kim ngạch thương mại hai chiều chỉ đạt 250 triệu USD vào năm 2016, chưa thực sự tương xứng với tiềm năng hai nước. Thời gian tới, hai bên cần tập trung thúc đẩy những lĩnh vực nào để gia tăng kim ngạch thương mại và đưa mối quan hệ hợp tác kinh tế lên bước phát triển mới?
Quan hệ hợp tác song phương giữa Cuba và Việt Nam đang phát triển sâu rộng trên nhiều lĩnh vực. Chúng tôi đang cố gắng thúc đẩy, từng bước nâng quan hệ hợp tác kinh tế thương mại và đầu tư giữa hai nước ngang tầm với quan hệ chính trị song phương tốt đẹp. Hiện nay, đã có một số tập đoàn, công ty của Việt Nam bắt đầu quan tâm và có dự định đầu tư tại Cuba. Chúng tôi hy vọng, sẽ có thêm nhiều nhà đầu tư Việt Nam đến với Cuba trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Cuba cũng đang thúc đẩy hợp tác y tế với Việt Nam, trong đó có việc đưa các bác sĩ Cuba sang làm việc, đồng thời đưa các sản phẩm y dược, một thế mạnh của Cuba, đến với thị trường Việt Nam.
Tháng 11/2017 là thời điểm Cuba kỷ niệm một năm ngày mất của Lãnh tụ vĩ đại Fidel Castro – nhà cách mạng kiệt xuất của nhân dân Cuba. Đại sứ có thể chia sẻ về những tình cảm và đóng góp của Cuba và lãnh tụ Fidel Castro cho sự nghiệp cách mạng của Việt Nam cũng như phát triển mối quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Cuba?
Ngay sau khi Cách mạng Cuba giành thắng lợi, chính phủ cách mạng, thông qua nhiều hình thức, đã thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lại các thế lực xâm lược nước ngoài, giành lại tự do và thống nhất đất nước.
Cuba là nước đầu tiên thành lập Ủy ban đoàn kết với Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Trong thời kỳ chiến tranh, Cuba đã ủng hộ, giúp đỡ Việt Nam với các hoạt động tư vấn trong xây dựng và gửi một nhóm bác sỹ Cuba sang trợ giúp. Sau khi Cách mạng Việt Nam giành chiến thắng năm 1975, thống nhất đất nước, Cuba vẫn tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong nhiều mặt.
Lãnh tụ Fidel Castro luôn ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Việt Nam và luôn sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam khi đất nước bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh. Năm 1973, Fidel là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm vùng giải phóng Việt Nam. Hình ảnh ông giương cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam trong chuyến thăm đó đã trở thành một hình ảnh đầy chất anh hùng ca và là nguồn cảm hứng cho các chiến sỹ cách mạng của Việt Nam lúc đó.
Lãnh tụ Fidel đã ba lần thăm Việt Nam, vào năm 1973, trước giải phóng, sau đó vào năm 1995 và năm 2003. Trong tất cả những lần có mặt tại Việt Nam, Chủ tịch Fidel có dịp cảm nhận được tình cảm quý mến mà người dân nơi đây giành cho ông và đó cũng là nguồn cảm hứng để ông tiếp tục đóng góp cho việc phát triển mối quan hệ giữa hai nước.
Trong thời gian đảm nhiệm các chức vụ Nhà nước, từ Thủ tướng Chính phủ, đến Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng, cho đến khi ông từ nhiệm và cả sau này, trong các cuộc gặp và tiếp xúc với lãnh đạo Việt Nam, Lãnh tụ Fidel luôn nhấn mạnh mong muốn thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước, mối quan hệ đã trở thành hình mẫu của quan hệ quốc tế.
Lãnh tụ Fidel từng ví mối quan hệ Việt Nam – Cuba là “một tình bạn vượt trên những tình cảm thông thường”, hai nước không chỉ dừng lại ở quan hệ ngoại giao mà còn là “một gia đình”, tình đoàn kết Cuba – Việt Nam là “biểu tượng của thời đại”. Có thể nói, đây là những nhận định có tính tổng kết cao về tình đoàn kết đặc biệt giữa hai nước.
Nếu nói mối quan hệ Việt Nam – Cuba là biểu tượng của thời đại, của tình hữu nghị anh em thân thiết thì Chủ tịch Cuba Fidel Castro và Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là những hiện thân của biểu tượng đó.
Fidel luôn coi trọng và ưu tiên phát triển mối quan hệ với Việt Nam, coi Việt Nam như một người anh em vô cùng thân thiết. Cũng như câu nói bất hủ của Fidel: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” đã được chứng minh và đi vào lịch sử mối quan hệ hai nước.
Ngày nay, tinh thần đó vẫn tiếp tục được Nhà nước và người dân hai nước tiếp nối. Rất nhiều trường học và các tổ chức tại Cuba được đặt theo tên Việt Nam. Hàng ngàn thanh niên Việt Nam đã đến Cuba học tập. Nhiều chuyên gia, công nhân cũng được Cuba gửi tới Việt Nam để hỗ trợ quá trình tái thiết, xây dựng đất nước sau chiến tranh.
Chúng tôi cũng luôn biết ơn những tình cảm chân thành của nhân dân Việt Nam dành cho Lãnh tụ Fidel Castro. Năm 2018, hai nước sẽ kỷ niệm 45 năm chuyến thăm đầu tiên của Fidel đến Việt Nam. Tiếp nối tinh thần mà Lãnh tụ Fidel Castro để lại, chúng ta cần tiếp tục phát triển và tăng cường hơn nữa mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt giữa hai nước.