| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Obama tại Hội nghị thượng đỉnh hạt nhân 2014. (Ảnh: China daily). |
"Trong tờ trình, tôi đã đáp ứng tất cả các yêu cầu luật định đang áp dụng nhằm thúc đẩy phổ biến hạt nhân gắn với các lợi ích chính sách đối ngoại khác của Mỹ," ông Obama nói trong một thông báo tới Quốc hội và báo chí tại Nhà Trắng.
Các thỏa thuận cho phép chuyển giao vật liệu, trang thiết bị (bao gồm các lò phản ứng), nguyên liệu, công nghệ thông tin, nghiên cứu hạt nhân và sản xuất điện hạt nhân. Văn bản này còn mở ra một khuôn khổ toàn diện về hợp tác hạt nhân hòa bình với Trung Quốc dựa trên cam kết chung để không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Thúc giục Quốc hội nhanh chóng xem xét phê chuẩn, Tổng thống Obama cho rằng thỏa thuận "sẽ thúc đẩy cơ hội và không tạo ra nguy cơ bất hợp lý về quốc phòng, an ninh". Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh rằng từ những năm 1980, Trung Quốc đã là một bên thực hiện một số hiệp ước không phổ biến và các công ước. Ông Obama đánh giá Bắc Kinh đã "nỗ lực hành động để điều tiết việc xuất khẩu liên quan đến hạt nhân, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế."
Hai nước đã hợp tác về sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân trong nhiều thập kỷ qua, kể từ khi ký kết một thỏa thuận hợp tác này năm 1985 và sẽ hết hạn vào cuối năm nay.
Đối với Trung Quốc, đây là một sự kiện đáng chờ đợi khi họ đang nuôi tham vọng trở thành một cường quốc về năng lượng hạt nhân và mục tiêu trước mắt là xuất khẩu ra thế giới…Cách đây không lâu, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhấn mạnh công nghiệp hạt nhân là “nền tảng quan trọng đối với an ninh quốc gia”. Nước này sẽ tìm cách nâng cao công nghệ hạt nhân và tìm kiếm cơ hội xuất khẩu điện hạt nhân ra toàn cầu. Trang mạng Global Times của Trung Quốc mới đây cũng trích lời một nhà nghiên cứu người Mỹ khẳng định rằng Trung Quốc có thể sẽ trở thành nước sản xuất năng lượng hạt nhân lớn nhất thế giới vào năm 2020.
N.B (tổng hợp)