Suy ngẫm lại học thuyết cân bằng thị trường

Trong bài phát biểu trước Ủy ban Giám sát và Cải cách Chính phủ của Hạ viện Mỹ trung tuần tháng 11, Chủ tịch Công ty Quản lý quỹ Soros, George Soros cho rằng điểm khác biệt của cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay là không chịu tác động từ các cú sốc bên ngoài, như việc OPEC tăng giá dầu, mà bắt nguồn từ chính hệ thống tài chính. Lập luận rằng khiếm khuyết của hệ thống mang tính kế thừa đã mâu thuẫn với học thuyết thịnh hành cho rằng các thị trường tài chính có khuynh hướng tiến tới sự cân bằng. Thế Giới & Việt Nam trích giới thiệu cùng bạn đọc.
Theo dõi Baoquocte.vn trên


Kinh tế suy giảm mạnh ở thời điểm hiện tại là điều khó tránh khỏi và khả năng xảy ra một cuộc suy thoái là không thể loại trừ. Đầu năm 2008, khi dự báo thế giới đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất từ thập niên 1930, tôi đã không lường trước được tình hình sẽ còn tồi tệ hơn.

 

Tôi xin đề xuất một mô hình thay thế khác với mô hình hiện nay ở 2 khía cạnh.

 

Thứ nhất, các thị trường tài chính không phản ánh chính xác những điều kiện hiện tại. Các thị trường đưa ra bức tranh thường lệch lạc hoặc bị bóp méo theo cách này hay cách khác. Thứ hai, trong một số hoàn cảnh nhất định, quan điểm bị bóp méo của những người tham gia thị trường và được thể hiện thông qua giá cả thị trường đã ảnh hưởng tới những nguyên tắc cơ bản mà thị thường có xu hướng phản ánh. Tôi gọi đó là liên kết chéo hai chiều giữa giá cả và thực tại cơ bản mang tính "phản thân".

 

Nếu như, liên kết hai chiều luôn xuất hiện ở mọi thời điểm, thì chỉ thỉnh thoảng hoặc trong những hoàn cảnh đặc biệt, mối liên kết đó mới là nguyên nhân nảy sinh khủng hoảng tài chính. Thường thì mỗi thị trường luôn tự sửa chữa những khiếm khuyết, nhưng đôi khi, có một quan niệm sai lầm cho rằng cần củng cố xu hướng đang thịnh hành và bằng cách làm như vậy sẽ tăng cường khả năng của chính thị trường đó. Quá trình tự điều chỉnh như vậy có thể đẩy các thị trường ngày càng xa rời trạng thái cân bằng. Và khi bị đảo ngược, quá trình đó sẽ vận hành theo chiều ngược lại, tạo nên sự vận động theo hướng đi xuống mạnh mẽ. 

 

Một mặt, tình trạng bong bóng luôn kéo theo sự gia tăng hoặc thu hẹp mức tín dụng, và điều đó có thể tạo nên những hậu quả tồi tệ. Mặt khác, các thị trường tài chính lại luôn có xu hướng tạo ra tình trạng bong bóng. Do đó, phải có các cơ quan quản lý tài chính điều hành các thị trường tài chính.

 

Nhưng điều quan trọng là phải nhận thức được rằng, các nhà quản lý thường đưa ra các quyết sách dựa trên những quan điểm thực tế bị bóp méo, một cách làm giống, thậm chí là dựa nhiều hơn so với những người tham gia thị trường bởi những nhà quản lý không chỉ là con người mà còn quan liêu và dễ bị tác động từ những ảnh hưởng chính trị. Vì vậy, mối quan hệ qua lại giữa các nhà quản lý và những người tham gia thị trường luôn tác động lẫn nhau.

 

Trong cuốn sách Mô hình mới cho các thị trường tài chính, tôi có lập luận rằng, cuộc khủng hoảng hiện nay khác so với nhiều cuộc khủng hoảng tài chính trước đó. Khẳng định này được dựa trên giả định cho rằng bong bóng thị trường nhà đất ở Mỹ vỡ là sự báo hiệu cho một "siêu bong bóng" lớn hơn đang được tích lũy từ thập niên 1980. Xu hướng cơ bản của siêu bong bóng này là mức độ sử dụng tín dụng và đầu cơ vay nợ tăng chưa từng có từ trước tới nay. Từ sau Thế chiến II, tốc độ tăng trưởng của tín dụng nhanh hơn nhiều so với tốc độ tăng GDP. Nhưng sự gia tăng đó là do được củng cố bởi một nhận thức sai lầm có ảnh hưởng lớn trong thập niên 90, khi Ronald Reagan trúng cử Tổng thống Mỹ và Margaret Thatcher trở thành Thủ tướng Anh.

 

Quan niệm sai lầm đó xuất phát từ học thuyết thị trường tài chính đang thịnh hành cho rằng các thị trường tài chính có xu hướng tiến tới cân bằng. Học thuyết này được sử dụng để bào chữa cho lập luận rằng nên để thói tư lợi tự do phát triển cũng như nên phi điều tiết thị trường. Tôi gọi đó là trào lưu chính thống của thị trường.

 

Mặc dù trào lưu đó được dựa trên những giả thuyết sai lầm, nhưng nó lại phục vụ đắc lực cho lợi ích của giới chủ hay các nhà quản lý vốn tài chính. Quá trình toàn cầu hóa thị trường tài chính cho phép các nguồn vốn tự do dịch chuyển. Phi điều tiết các giao dịch tài chính sẽ phục vụ cho lợi ích của những nhà quản lý vốn, và việc tự do cách tân sẽ tăng cường khả năng sinh lời của các doanh nghiệp tài chính.

 

Cách diễn giải về thị trường tài chính dựa trên tính phản biện của tôi có thể giải thích các sự kiện tốt hơn là dự đoán xu hướng của chúng. Và sự giải thích này cũng ít tham vọng hơn học thuyết trước kia. Nó không yêu cầu phải xác định được kết quả như với học thuyết cân bằng. Nó có thể khẳng định hệ quả của bùng nổ là tan vỡ, song lại không đánh giá được quy mô hay khoảng thời gian tồn tại sự bùng nổ đó.

 

Mô hình mới cũng đem tới những gợi ý sâu xa cho hoạt động quản lý các thị trường tài chính. Do thị trường tài chính có xu hướng tạo nên bong bóng, các nhà quản lý cần nhận trách nhiệm ngăn chặn bong bóng phát triển quá lớn. Nhưng tới nay, các cơ quan quản lý tài chính vẫn từ chối trách nhiệm đó.

 

Ngăn chặn bong bóng hình thành là không thể, nhưng có thể kiềm chế chúng trong giới hạn cho phép. Để làm được điều này không thể chỉ kiểm soát lượng cung tiền. Chúng ta cần tận dụng, hay nói chính xác hơn là phục hồi lại những công cụ hỗ trợ đã từng được sử dụng trong thập niên 1950 và 1960. Tôi muốn nhắc tới các quy định về biên độ và nhu cầu vốn tối thiểu để kiểm soát đầu cơ vay nợ. Các ngân hàng trung ương thậm chí từng hướng dẫn các ngân hàng của mình cách thức phân bố các khoản vay cho từng lĩnh vực riêng biệt. Những hướng dẫn như vậy có vẻ thích hợp hơn những công cụ chính sách tiền tệ đã lỗi thời.

 

Từ việc công chúng đang phải hứng chịu những khoản lỗ lớn, có thể nhận thấy một mối hiểm nguy thật sự đang tồn tại. Đó là phi điều tiết quá mức sẽ kéo theo quá trình tái điều tiết khắc nghiệt. Nếu như vậy thì đây là điều không may, bởi so với cơ chế thị trường, hoạt động điều chỉnh xem ra lại bất lực hơn.  

 

Vũ Anh(gt)

Xem nhiều

Đọc thêm

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh Việt Nam mong muốn làm sâu sắc và nâng cao hơn nữa hiệu quả quan hệ hợp tác với Cuba trên tất cả ...
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận ...
Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu. Kể từ khi ra đời đã tạo ra tổng doanh thu ước tính ...
‘Cổ tích’ về các quỹ đầu tư Trung Đông

‘Cổ tích’ về các quỹ đầu tư Trung Đông

Các khoản đầu tư tỷ USD đang dần thay thế dầu mỏ, tạo dựng 'quyền lực mới' cho các nền kinh tế Trung Đông.
Thực hiện đúng cam kết trong OPEC+, Iraq xác nhận làm điều này

Thực hiện đúng cam kết trong OPEC+, Iraq xác nhận làm điều này

Nền kinh tế Iraq phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu dầu thô, chiếm khoảng 90% nguồn thu của nước này.
Căng thẳng Mỹ-Trung Quốc: Một công ty tại New York bị trừng phạt, Washington siết giao dịch mua bất động sản của nước ngoài gần căn cứ quân sự

Căng thẳng Mỹ-Trung Quốc: Một công ty tại New York bị trừng phạt, Washington siết giao dịch mua bất động sản của nước ngoài gần căn cứ quân sự

Mỹ áp dụng mức phạt 500.000 USD đối với công ty GlobalFoundries có trụ sở ở New York do đã vận chuyển chip tới một công ty ở Trung Quốc.
Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh mạnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?

Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh mạnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?

Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?
Học giả Pháp: Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa

Học giả Pháp: Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa

Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa. Họ đã chuẩn bị chu đáo từng bước để tiến tới mục tiêu này?
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận động viên.
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động