Đó là nội dung chính trong 8 đề xuất mang tính đột phá được nêu ra trong Báo cáo Các Khuyến nghị về Chiến lược và Định hướng thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới (2020 - 2030) được công bố chiều nay (9/7), tại Hà Nội.
| Toàn cảnh buổi hội thảo chiều 9/7, tại Hà Nội. (Ảnh: Trần Liễu) |
Báo cáo trên được IFC - tổ chức tài chính quốc tế, thành viên của nhóm Ngân hàng Thế giới và Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KH&ĐT) công bố nhằm cung cấp các phát hiện và khuyến nghị tham khảo cho Chính phủ xây dựng định hướng thu hút FDI thế hệ mới, là một nội dung căn bản của các tài liệu chiến lược như Chiến lược Phát triển Kinh tế - Xã hội (2021 - 2030).
Tham gia hội thảo có ông Vũ Đại Thắng, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT; ông Kyle Kelhofer, Giám đốc Quốc gia IFC phụ trách Việt Nam, Campuchia, Lào; đại diện Đại sứ quán Thụy Sỹ tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo một số địa phương điển hình về thu hút FDI như Đồng Tháp, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nam; các chuyên gia kinh tế, đại diện các doanh nghiệp và giới truyền thông.
Theo các chuyên gia IFC, các chính sách mở cửa đầu tư và thương mại đã mang lại sự gia tăng các dòng vốn FDI, tạo thêm nhiều việc làm và đa dạng hóa xuất khẩu, trong 10 năm qua, dòng vốn FDI vào Việt Nam đã tăng 10 lần, vượt qua hầu hết các đối thủ cạnh tranh trong khu vực. Tuy nhiên, Việt Nam cần thực hiện cải cách mang tính đột phá nhằm cạnh tranh thu hút các dòng vốn FDI có chất lượng hơn.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng đánh giá cao nội dung của báo cáo và cho rằng, nội dung các nghiên cứu, đề xuất trong bản báo cáo của các chuyên gia IFC sẽ được Bộ KH&ĐT tiếp thu, tổng hợp trong báo cáo đánh giá tổng kết 30 năm thu hút FDI của Việt Nam, từ đó làm cơ sở tham khảo để xây dựng định hướng đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong thời gian tới.
“Thách thức chúng ta phải đối mặt là rất đặc thù khi mà dòng vốn FDI đạt mức cao kỷ lục song hiệu ứng lan tỏa và các giá trị gia tăng mà dòng vốn này mang lại còn khá han chế. Các khuyến nghị được nêu ra hôm nay sẽ đặt nền tảng cho một cách tiếp cận mới ở cấp quốc gia về FDI và góp phần vào việc đạt được các mục tiêu phát triển của đất nước", Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng cho biết.
Báo cáo tập trung giải quyết các phát hiện gần đây cho rằng FDI vào Việt Nam chủ yếu bắt nguồn từ các yếu tố như chi phí lao động thấp và cơ chế ưu đãi lớn. Theo IFC, thực tế, các nhà đầu tư đã xác định rằng việc thiếu lao động có kỹ năng là một rào cản đối với tăng trưởng; trong khi việc thiếu các chuỗi cung ứng tích hợp tai địa phương, khan hiếm các nhà cung ứng trong nước có chất lượng và các chính sách hiệu quả nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương càng làm giảm năng lực cạnh tranh của các công ty.
| Samsung là một trong những doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam. (Nguồn: Diễn đàn Doanh nghiệp) |
Phát biểu tại sự kiện, ông Kyle Kelhofer, Giám đốc Quốc gia IFC phụ trách Việt Nam, Campuchia, Lào cho rằng, phân tích chính của báo cáo tập trung vào việc rà soát kỹ lưỡng các lĩnh vực ưu tiên tiềm năng nhằm xác định các ngành sẽ mang lại cơ hội cạnh tranh tốt nhất cho Việt Nam trong việc thu hút đầu tư (cả FDI và đầu tư trong nước), từ đó tạo ra nhiều việc làm tốt hơn và tăng tỷ lệ cung ứng từ các doanh nghiệp đỉa phương.
Với một khảo sát định tính cùng các buổi tham vấn với các bên có liên quan về chiến lược FDI, IFC khuyến nghị 8 đề xuất cải cách mang tính đột phá. Một trong những ưu tiên hàng đầu là triển khai các chính sách cụ thể nhằm tăng cường liên kết chuỗi giá trị và hiệu ứng lan toả nhờ FDI, với trọng tâm là liên kết chuỗi giá trị và các chương trình phát triển nhà cung ứng có mục tiêu.
Để giải quyết các thách thức và năm bắt các cơ hội của Cách mạng Công nghiệp 4.0, Việt Nam phải nỗ lực xây dựng môi trường kinh doanh phù hợp vời nhu cầu của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Thay vì “nỗ lực bắt kịp", quá trình tái khởi động này phải đem lại môi trường đầu tư ưu việt cùng các trải nghiẹm vận hành với các giải pháp số/trực tuyến, cạnh tranh được với đối thủ khác trong khu vực.
Các khuyến nghị khác bao gồm xây dựng và triển khai một kế hoạch quốc gia về nâng cao tay nghề nhằm giúp Việt Nam đẩy nhanh được quá trình chuyển dịch từ lao động tay nghề thấp sang lao động tay nghề cao; hiện đại hóa công tác xúc tiến đầu tư; chuyển dịch từ xúc tiến thụ động sang xúc tiến chủ động ở một số ngành ưu tiên; rà soát toàn bộ khung chính sách ưu đãi đầu tư hiện hành; mở cửa một số ngành dịch vụ quan trọng để thúc đẩy nâng cao năng lực canh tranh và tăng trưởng đối với đầu tư nước ngoài và ban hành chiến lược, chính sách xúc tiến đầu tư ở nước ngoài.