Chiều 26/2, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về đến Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm hữu nghị chính thức Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và thăm cấp nhà nước Vương quốc Campuchia từ ngày 24-26/2/2019, theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Bounnhang Vorachith và Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni.
Nhân dịp này, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân, đã trả lời phỏng vấn báo chí về các kết quả nổi bật của chuyến thăm.
Thưa đồng chí, chuyến thăm hữu nghị chính thức Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và thăm cấp nhà nước Vương quốc Campuchia của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã thành công rất tốt đẹp. Với tư cách là cơ quan chủ trì tổ chức chuyến thăm, xin đồng chí cho biết ý nghĩa của chuyến thăm này?
Chuyến thăm Lào và Campuchia của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng là hoạt động đối ngoại rất quan trọng, có ý nghĩa sâu sắc trong quan hệ giữa ta với Lào và Campuchia.
Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên trên cương vị mới Tổng Bí thư, Chủ tịch nước của ông Nguyễn Phú Trọng và việc chọn Lào, Campuchia là những nước đến thăm đầu tiên chính là khẳng định chính sách nhất quán và sự coi trọng cao độ của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trong quan hệ với Lào và Campuchia, hai nước láng giềng cận kề, có quan hệ hữu nghị truyền thống, gắn bó lâu đời và có tầm quan trọng chiến lược đặc biệt đối với Việt Nam.
| Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Bounnhang Vorachith sau Lễ ký kết. |
Chuyến thăm diễn ra vào năm bản lề Việt Nam và Lào triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội của mỗi Đảng và hai Đảng đang chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc của mỗi Đảng; Campuchia bước sang một giai đoạn phát triển mới với việc Quốc hội và Chính phủ nhiệm kỳ mới vừa được thành lập, đồng thời cũng đúng vào dịp hai nước vừa tổ chức trọng thể các hoạt động kỷ niệm 40 năm Ngày chiến thắng chế độ diệt chủng Pol Pot Ieng Sary.
Do vậy, chuyến thăm có ý nghĩa rất quan trọng và thiết thực trong việc thắt chặt quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào và quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện Việt Nam-Campuchia; tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy toàn diện các lĩnh vực hợp tác với hai nước anh em. Cũng phải nói thêm rằng thế giới, khu vực đã và đang diễn biến hết sức phức tạp, khó lường đoán.
Với bối cảnh đó, sự ổn định và phát triển của mỗi nước đặt ra những yêu cầu mới, vì vậy việc củng cố, tăng cường và mở rộng hợp tác, phát triển bền vững với Lào và Campuchia lại càng có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết.
Xin đồng chí cho biết những kết quả nổi bật của chuyến thăm?
Chuyến thăm hai nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước rất thành công, đạt nhiều kết quả rất quan trọng. Lào và Campuchia đón tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và Đoàn cấp cao Việt Nam rất trọng thị, nồng ấm, thấm đượm tình đồng chí, anh em với những nghi lễ ở mức cao nhất và có nhiều ngoại lệ.
Xin đơn cử, việc hai nước bạn huy động hàng nghìn quần chúng đón Tổng Bí thư, Chủ tịch nước từ sân bay tới khách sạn thể hiện sự coi trọng và những tình cảm đặc biệt dành cho Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước. Tuy chuyến thăm chỉ diễn ra trong thời gian không dài, nhưng chương trình thăm, làm việc tại hai nước hết sức phong phú, thiết thực và hiệu quả.
Các cuộc hội đàm, hội kiến của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước với tất cả các lãnh đạo cấp cao của Lào và Campuchia diễn ra trong không khí hữu nghị, cởi mở, chân thành, thẳng thắn, tin cậy lẫn nhau; nội dung trao đổi sâu rộng, vừa tầm cao chiến lược, vừa sâu sắc, cụ thể. Tôi xin nêu một số kết quả chính như sau:
Thứ nhất, chuyến thăm đã khẳng định sự coi trọng cao độ và quyết tâm của lãnh đạo ba nước trong việc không ngừng củng cố tin cậy chính trị đặc biệt, vun đắp tình đoàn kết hữu nghị và sự hợp tác toàn diện giữa Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia ngày càng khăng khít và sâu sắc.
Lãnh đạo cấp cao hai nước khẳng định luôn coi quan hệ với Việt Nam là mối quan hệ đặc biệt, quan hệ đã được gây dựng, đắp bồi bằng sự hy sinh xương máu của các chiến sĩ và nhân dân mỗi nước, là sức mạnh và nhân tố quyết định sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc ở mỗi nước; nhấn mạnh sâu sắc rằng đây là tài sản chung vô giá phải gìn giữ, phát huy và truyền tiếp cho các thế hệ mai sau; thống nhất cần coi trọng đẩy mạnh giáo dục truyền thống đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia trong cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ ba nước.
Những nhận thức chung này của lãnh đạo cấp cao ba nước là cơ sở và nền tảng vững chắc để dẫn dắt và tạo thuận lợi cho quan hệ Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia phát triển toàn diện, thực chất và sâu sắc hơn.
Thứ hai, nội dung các cuộc hội đàm, hội kiến, cũng như Tuyên bố chung với hai nước thể hiện sâu sắc tầm nhìn chiến lược dài hạn và quyết tâm cao đưa quan hệ Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia đi vào giai đoạn phát triển năng động, thực chất và hiệu quả hơn.
Với Lào, lãnh đạo cấp cao hai nước nhất trí đẩy mạnh sự hợp tác toàn diện trên cơ sở phát huy tinh thần độc lập, tự chủ và ý chí tự lực, tự cường, phát huy thế mạnh và khả năng của mỗi nước trên nguyên tắc bình đẳng và cùng có lợi, đồng thời dành ưu tiên, ưu đãi hợp lý cho nhau, phù hợp với tính chất của quan hệ đặc biệt và tình hữu nghị vĩ đại Việt Nam-Lào.
Nhiều biện pháp, định hướng lớn đã được đưa ra trên từng lĩnh vực hợp tác, trong đó nhấn mạnh phát huy hiệu quả hợp tác về chính trị, nâng cao hiệu quả tiếp xúc cấp cao, mở rộng hợp tác giữa các ngành, các cấp, các đoàn thể, tổ chức nhân dân và các địa phương, nhất là các địa phương giáp biên.
Đặc biệt, lãnh đạo cấp cao hai nước nhấn mạnh cần đi sâu trao đổi thông tin, lý luận-thực tiễn, chia sẻ kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng, nhất là việc chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc của mỗi Đảng, xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Hai bên đặc biệt coi trọng hợp tác về quốc phòng, an ninh; coi đó là nhân tố đặc biệt quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở mỗi nước; xây dựng tuyến biên giới hai nước ổn định, bền vững; quyết tâm thúc đẩy mạnh mẽ và nâng cao hiệu quả hợp tác về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học-kỹ thuật; tiếp tục nâng cao chất lượng hợp tác về giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, trong đó chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư cũng như việc kết nối và bổ trợ hai nền kinh tế được lãnh đạo cấp cao hai nước rất quan tâm, nhất là kết nối về giao thông vận tải, năng lượng điện, viễn thông, du lịch.
Lãnh đạo hai bên thống nhất tăng cường các biện pháp chỉ đạo, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp hai nước nhằm đưa hợp tác kinh tế giữa hai nước tương xứng với quan hệ đặc biệt Việt-Lào.
Trong chuyến thăm, hai bên đã ký các hiệp định hỗ trợ, hợp tác và kinh tế.
Lãnh đạo Lào nhấn mạnh Lào khuyến khích và sẵn sàng tạo các điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp lớn của Việt Nam sang đầu tư tại Lào.
Với Campuchia, lãnh đạo cấp cao hai nước nhất trí tiếp tục củng cố và tăng cường sự gắn bó, tin cậy chính trị giữa hai Đảng, hai nước thông qua việc gặp gỡ, tiếp xúc thường xuyên dưới nhiều hình thức; phối hợp duy trì và nâng cao hiệu quả, tính thiết thực và hiệu lực của các cơ chế hợp tác giữa hai nước.
Hai nhà lãnh đạo rất coi trọng đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế phát triển bền vững, lâu dài trên nguyên tắc bổ sung, tương trợ lẫn nhau và cùng có lợi; nhất trí nỗ lực thúc đẩy để tạo chuyển biến nhanh và hiệu quả hợp tác kinh tế, phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt mốc 5 tỷ USD sau khi đã đạt mức 4,7 tỷ USD vào năm 2018; chú trọng xây dựng cơ chế, chính sách, cải cách thủ tục hành chính nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thúc đẩy đầu tư vào khu vực biên giới; nhất trí thúc đẩy để sớm ký kết Hiệp định thương mại biên giới giữa hai nước.
Trong chuyến thăm, hai bên cũng đã ký Thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương giai đoạn 2019-2020 giữa Bộ Công Thương của Việt Nam và Bộ Thương mại Campuchia.
Hai bên khẳng định tiếp tục coi trọng và hợp tác chặt chẽ, hiệu quả trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh, coi đây là trụ cột quan trọng trong quan hệ hợp tác song phương.
Nhấn mạnh tình hình quốc tế, khu vực hiện nay đang diễn biến hết sức phức tạp, hai bên cần phối hợp chặt chẽ để ứng phó với các diễn biến, không để bị động trong mọi tình huống, ngăn chặn và vô hiệu hóa các hoạt động của các lực lượng chống phá quan hệ giữa hai đảng, hai nước; kiên quyết không để nước thứ ba và lực lượng chính trị, quân sự nào sử dụng lãnh thổ của nước mình đe dọa an ninh của nước kia; tiếp tục phối hợp trong công tác tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Campuchia; sớm hoàn thành toàn bộ công việc tôn tạo, trùng tu các Đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia.
| Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni đón Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. |
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và các nhà lãnh đạo Campuchia đã trao đổi thẳng thắn về nhiều vấn đề, bao gồm cả những vấn đề tồn tại lâu năm như vấn đề biên giới, vấn đề người gốc Việt tại Campuchia.
Hai bên nhất trí tích cực phối hợp trao đổi, sớm hoàn thiện để ký kết các văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả 84% công việc phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền đã hoàn thành; đồng thời, tiếp tục trao đổi tìm giải pháp phù hợp với luật pháp và thực tiễn quốc tế để sớm giải quyết dứt điểm đối với các đoạn biên giới tồn đọng chưa phân giới cắm mốc; phối hợp chặt chẽ đấu tranh với những luận điệu và hành động lợi dụng vấn đề biên giới để phá hoại quan hệ hai nước.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cảm ơn và đề nghị các nhà lãnh đạo Campuchia tiếp tục quan tâm, có các biện pháp phù hợp để đảm bảo các quyền lợi hợp pháp và lợi ích chính đáng của người gốc Việt tại Campuchia.
Thủ tướng Hun Sen khẳng định cá nhân Thủ tướng và Chính phủ Campuchia sẽ luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con Việt kiều.
Thứ ba, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và các lãnh đạo cấp cao của Lào và Campuchia đã thảo luận thực chất, thúc đẩy nhận thức chung quan trọng về sự cần thiết trao đổi thông tin kịp thời, phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau trên các vấn đề quốc tế, khu vực và tại các diễn đàn đa phương, nhất là trong khuôn khổ hợp tác ASEAN, Liên hợp quốc, các cơ chế hợp tác Tiểu vùng Mekong; phối hợp quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong, bảo đảm hài hòa lợi ích của các quốc gia.
Các nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn ở Biển Đông; ủng hộ vai trò và các nguyên tắc của ASEAN; nhất trí thúc đẩy giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; cùng các bên liên quan thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất.
Cả Lào và Campuchia đều tích cực ủng hộ Việt Nam ứng cử vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm 2020.
Thứ tư, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng đã có các buổi nói chuyện, trao đổi thân mật, cởi mở với đại diện các doanh nghiệp Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam tại Lào và Campuchia, động viên và nghe các kiến nghị, đề xuất; khẳng định cộng đồng người Việt tại hai nước có vai trò hết sức quan trọng trong việc đóng góp vào sự phát triển quan hệ hữu nghị, đoàn kết giữa Việt Nam với Lào và Campuchia; khẳng định cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận máu thịt không tách rời của dân tộc Việt Nam; Đảng, Nhà nước và đồng bào trong nước luôn trân trọng và quan tâm đến tình cảm, sự đóng góp của bà con xa xứ đối với quê hương, đất nước.
Bà con người Việt Nam cũng như các nhà đầu tư rất phấn khởi về sự quan tâm sâu sắc của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và hứa sẽ tiếp tục nỗ lực mở rộng kinh doanh, làm ăn có hiệu quả để đóng góp cho công cuộc phát triển kinh tế-xã hội của hai nước Lào và Campuchia, cũng như cho quan hệ kinh tế, thương mại và chính trị, ngoại giao giữa ta với hai nước bạn.
| Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân. |
Với ý nghĩa, tầm quan trọng và kết quả của chuyến thăm, xin đồng chí cho biết triển vọng quan hệ Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia thời gian tới?
Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân: Quan hệ của chúng ta với Lào và Campuchia có nhiều thuận lợi rất cơ bản, đó là sự tin cậy chính trị cao, tình cảm nhân dân có sự gắn bó máu thịt từ trong lịch sử; các bên cùng chia sẻ nhiều lợi ích và quan điểm tương đồng, có nhiều tiềm năng hợp tác có thể bổ sung, hỗ trợ cho nhau trong quá trình phát triển.
Lãnh đạo cấp cao của Lào và Campuchia đều đặc biệt coi trọng quan hệ với Việt Nam. Đây là các cơ sở và nền tảng vững chắc, lâu bền để thúc đẩy và mở rộng các lĩnh vực hợp tác.
Mặt khác, chuyến thăm lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã mang lại nhiều nhận thức chung quan trọng vừa mang tính chiến lược, định hướng dài hạn cho quan hệ giữa ta với hai nước trong giai đoạn mới, vừa chỉ đạo những biện pháp cụ thể nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.
Những thuận lợi này cùng với những kết quả quan trọng và toàn diện đạt được trong chuyến thăm chắc chắn sẽ tạo cơ sở vững chắc và là xung lực thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa ta với Lào và mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài với Campuchia ngày càng phát triển đi vào chiều sâu, hiệu quả và thực chất.
Xin trân trọng cảm ơn Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân!